PL208314B1 - Smar plastyczny niskotemperaturowy - Google Patents

Description

maszyn i urządzeń eksploatowanych w niskich temperaturach, szczególnie urządzeń sygnalizacyjnych i aparatury sterująco - pomiarowej w transporcie kolejowym.

Znane smary niskotemperaturowe, wytwarzane są z udziałem syntetycznych olejów estrowych, olejów polialfaolefinowych, zagęszczaczy stanowiących sole metaliczne wysokocząsteczkowych kwasów tłuszczowych, głównie 12-hydroksystearynianu litu i stearynianu litu, stearynianu litowo-wapniowego, azelainianu litu, inhibitorów utleniania, inhibitorów korozji oraz dodatków o działaniu przeciwzużyciowym i przeciwzatarciowym oraz deaktywatorów metali.

Zgodnie z polskim opisem patentowym nr 198 842 syntetyczny smar plastyczny, zwłaszcza do maszyn i urządzeń pracujących w niskich temperaturach, zawiera 70-95 części wagowych syntetycznych związków estrowych o temperaturze krzepnięcia -70 do -60°C, korzystnie diestrów kwasów karboksylowych, 5-30 części wagowych zagęszczacza mydlanego, korzystnie stearynianu lub hydroksystearynianu metali alkalicznych, korzystnie litowego, litowo-wapniowego oraz 3-20 części wagowych środka modyfikującego właściwości przeciwzatarciowe organicznego i/lub nieorganicznego korzystnie politetrafluoroetylenu i/lub talku aptecznego.

Zgodnie z polskim opisem patentowym PL 178 078, wielofunkcyjny smar do łożysk montowanych w urządzeniach eksploatowanych w lotnictwie, wytwarzany z udziałem oleju polialfaolefinowego i estrowego oraz 12-hydroksystearynianu litu, stearynianu litu i azelainianu litu, zawiera 10,0 do 30% oleju polialfaolefinowego, od 15,0 do 45% sebacynianu lub azelainianu 2-etyloheksylu lub 2,2' dimetyloheksylu, od 0,0 do 20,0% estru mieszaniny kwasów tłuszczowych (C2-C6) pentaerytrytu, od 8,0 do 13% 12-hydroksystearynianu litu, od 0,0 do 1,0% stearynianu litu, od 0,7 do 3,0% azelaninianu litu, korzystnie - od 0,0 do 0,5% kwasu alikoarylokarboksylowego lub od 0,0 do 3,0% estru kwasu borowego lub od 0,0 do 0,2% kwasu borowego i/lub 0,0 do 0,5% kwasu salicylowego lub jego pochodnej alkilowej (C2-C20) oraz od 0,0 do 0,3% diaminy alkiloaryloaromatycznej, lub od 0,0 do 3,0% pochodnej alkilowej lub izoalkilowej (C2-C10) trifenylofosfitu oraz od 0,5 do 2,0% dialkiloditiokarbaminianu cynku i/lub od 0,0 do 0,5% pochodnej tioadazolu o siarkowanym łańcuchu alkilowym.

Stwierdzono, że smar plastyczny niskotemperaturowy o korzystnych właściwościach reologicznych w niskich temperaturach, wytworzyć można stosując 69,5 - 88,5% masowych syntetycznego oleju węglowodorowego, korzystnie polialfaolefinowego lub syntetycznego oleju estrowego, korzystnie diestrów kwasów karboksylowych, 10 - 20% masowych syntetycznego zagęszczacza polimocznikowego i/lub polimocznikouretanowego, 0,5 - 2,0% masowych diaryloditiofosforanu cynku i/lub 0,5 - 1,0% masowych dialkiloditiokarbaminianu cynku, 0,5 - 1,0% masowych oktylowanej difenyloaminy oraz 0,0 - 0,5% masowych 2,6-di-tert-butylo-4-metylenofenolu.

Poprzez zastosowanie wspomnianych komponentów, tj. syntetycznych olejów węglowodorowych lub estrowych, syntetycznego zagęszczacza polimocznikowego lub polimocznikouretanowego oraz efektywnie działającej kompozycji dodatków uszlachetniających, smar według wynalazku charakteryzuje się korzystnymi właściwościami użytkowymi, tj. niskimi oporami tarcia i dobrymi właściwościami rozruchowymi także dobrymi właściwościami smarnymi: przeciwzużyciowymi i przeciwzużyciowymi.

Z uwagi na obecno ść organicznego, odpornego na utlenianie zagę szczacza, smar wedł ug wynalazku, charakteryzuje się ponadto wysoką stabilnością termooksydacyjną, nie obserwowaną w przypadku smarów wytwarzanych z udziałem konwencjonalnych zagęszczaczy mydlanych. Przedmiot wynalazku został szczegółowo przedstawiony w przytoczonych przykładach.

P r z y k ł a d 1

Do reaktora zaopatrzonego w system grzewczy, wprowadzono 49,8 kg oleju polialfaolefinowego o lepkości kinematycznej 7,8 mm²/s w temperaturze 100°C i temperaturze płynięcia -62°C oraz 7,9 kg alkoholu tłuszczowego, uzyskanego na drodze uwodornienia kwasów tłuszczowych C16-C22 z olejów roślinnych. Zawartość reaktora ogrzewano do temperatury 75-80°C, po czym po całkowitym rozpuszczeniu alkoholu tłuszczowego w oleju, stosując intensywne mieszanie, wprowadzono porcjami 7,8 kg mieszaniny (80:20) izomerów 2,4- i 2,6- diizocyjanianów toluilenu. Reakcję alkoholu tłuszczowego z diizocyjanianem toluilenu, prowadzono w temperaturze 130°C, w cią gu 2 godzin. Nastę pnie zawartość reaktora ochłodzono do temperatury 70 - 75°C i wprowadzono emulsję zawierającą 2,3 kg etylenodiaminy i 30 kg oleju o właściwościach jak wyżej. Reakcję z etylenodiamina prowadzono w ciągu 0,5 godziny, po czym zawartość reaktora ogrzewano stopniowo do temperatury 180°C. Temperaturę

PL 208 314 B1 tę utrzymywano przez 0,5 godziny, celem dokładnego zdyspergowania zagęszczacza w oleju, po czym chłodzono dynamicznie do temperatury 60°C. W trakcie chłodzenia, w temperaturze 100°C, dodano 1,5 kg diaryloditiofosforanu cynku, zawierającego 2,8% fosforu i 5,5% siarki, 0,5 kg oktylowanej difenyloaminy oraz 0,2 kg 2,6-di-tert-butylo-4-metylenofenolu. Mieszanie prowadzono do całkowitego ujednorodnienia produktu, po czym poddano homogenizacji w tarczowym młynie koloidalnym, przy szczelinie 0,2 mm. Uzyskany smar charakteryzuje się penetracją 289 mm/10 w temperaturze

25°C, temperaturą kropienia 235°C. Lepkość strukturalna wytworzonego smaru, oznaczona w temperaturze -50°C, przy gradiencie prędkości odkształcania 10 s^-1 wynosi 890 Pa-s.

P r z y k ł a d 2

Do reaktora zaopatrzonego w system grzewczy, wprowadzono 43,4 kg syntetycznego oleju estrowego o lepkości kinematycznej 3,1 mm²/s w temperaturze 100°C i temperaturze płynięcia -63°C oraz 6,2 kg aminy tłuszczowej, zawierającej 95% oktadecyloaminy. Zawartość reaktora ogrzewano do temperatury 80 - 85°C i po całkowitym rozpuszczeniu aminy tłuszczowej, wyprowadzono porcjami, stosując intensywne mieszanie, kompozycję zawierającą 6,1 kg 2,4-toluilenodiizocyianianu oraz 20 kg oleju o właściwościach jak wyżej. Reakcję aminy z diizocyjanianem prowadzono przez 2 godziny, utrzymując temperaturę 80°C, po czym dodano emulsję zawierającą 1,8 kg etylenodiaminy oraz 20 kg oleju estrowego. Reakcję z etylenodiaminą prowadzono w ciągu 0,5 godziny a następnie zawartość reaktora ogrzewano stopniowo do temperatury 175 - 180°C. Temperaturę tę utrzymywano przez 1 godzinę, celem zdyspergowania zagęszczacza w oleju, po czym chłodzono dynamicznie do temperatury 65°C. W trakcie chłodzenia, w temperaturze 90°C, dodano 1,0 kg dialkiloditiokarbaminianu cynku i 1,0 kg oktylowanej difenyloaminy. Mieszanie prowadzono do całkowitego ujednorodnienia produktu, po czym poddano homogenizacji w tarczowym młynie koloidalnym, przy szczelinie 0,2 mm. Uzyskany smar charakteryzuje się penetracją 275 mm/10 w temperaturze 25°C, temperaturą kropienia 246°C. Lepkość strukturalna smaru w temperaturze -50°C, przy gradiencie prędkości odkształcania 10 s^-1 wynosi 370 Pa-s.

Claims (1)

1. Smar plastyczny niskotemperaturowy, zwłaszcza dla urządzeń sygnalizacyjnych i aparatury sterująco - pomiarowej stosowanej w transporcie kolejowym, wytwarzany z udziałem syntetycznego oleju węglowodorowego i/lub syntetycznego oleju estrowego, znamienny tym, że zawiera 69,5 - 88,5% masowych syntetycznego oleju węglowodorowego, korzystnie polialfaolefinowego lub syntetycznego oleju estrowego, korzystnie diestrów kwasów karboksylowych, 10 - 20% masowych syntetycznego zagęszczacza polimocznikowego i/lub polimocznikouretanowego, 0,5 - 2,0% masowych diaryloditiofosforanu cynku i/lub 0,5 - 1,0% masowych dialkiloditiokarbaminianu cynku, 0,5 - 1,0% masowych oktylowanej difenyloaminy oraz 0,0 - 0,5% masowych 2,6-di-tert-butylo-4-metylenofenolu.