NL1027910C2

NL1027910C2 - Werkwijze en inrichting voor de vervaardiging van producten.

Info

Publication number: NL1027910C2
Application number: NL1027910A
Authority: NL
Inventors: Hendricus Antonius Hoogland
Original assignee: Ecim Technologies Bv
Priority date: 2004-12-28
Filing date: 2004-12-28
Publication date: 2006-06-29
Also published as: US20080079197A1; RU2007128928A; IL184315A0; ZA200706154B; AU2005320394A1; KR20080009045A; AR053658A1; EP1856430A2; CN101133269A; WO2006071113A2; CA2592553A1; JP2008525240A; US7740471B2; BRPI0519411A2; WO2006071113A3; MX2007007974A; NO20073944L

Description

Titel: Werkwijze en inrichting voor de vervaardiging van producten.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het vervaardigen van producten. De uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op een werkwijze voor de vervaardiging van producten met behulp van een matrijs.

5 Matrijsvorming van producten biedt het voordeel dat relatief eenvoudig en reproduceerbaar producten kunnen worden vervaardigd. Daarbij kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van spuitgiettechniek. Een nadeel daarvan is dat relatief hoge injectiedrukken noodzakelijk zijn om het materiaal door de volledige matrijsholte verspreid te krijgen.

10 Bovendien dient de injectietemperatuur relatief hoog te zijn teneinde te verhinderen dat het materiaal stolt voordat de gehele matrijsholte is gevuld. Als gevolg hiervan moeten bijzonder hoge sluitkrachten op de matrijs worden uitgeoefend en treden spanningen op in het materiaal en het te vormen product die tot een ongewenst hoge mate van onnauwkeurigheid 15 leiden.

Voorgesteld is reeds gebruik te maken van beweegbare wanddelen in de matrijs, waardoor vloeiwegen voor het materiaal ten minste plaatselijk kunnen worden vergroot in doorsnede. Daardoor kan de injectiedruk worden verlaagd, evenals de injectietemperatuur. Bij deze techniek is de besturing 20 van de beweegbare wanddelen tot op heden evenwel moeilijk.

De uitvinding beoogt een werkwijze voor het vormen van producten met behulp van een matrijs met beweegbare wanddelen. De uitvinding beoogt in het bijzonder een werkwijze voor het spuitgieten van producten waarbij nauwkeurig en reproduceerbaar wanddelen bewogen kunnen 25 worden.

In een eerste aspect wordt een werkwijze volgens de uitvinding gekenmerkt doordat de sequentie van beweging van de verschillende 1027910 2 beweegbare wanddelen vooraf wordt bepaald en wordt gestuurd, waarbij de beweegbare wanddelen in verschillende stappen worden bewogen. De stappen zijn zodanig gekozen dat de beweegbare wanddelen niet alle tegelijkertijd in beweging worden gebracht. Verrassenderwijs is gebleken 5 dat daardoor op nauwkeuriger en voordeliger wijze gebruik kan worden gemaakt van beschikbare energie voor het bewegen van de wanddelen. Daardoor kan nauwkeuriger worden gewerkt.

In een tweede aspect wordt een werkwijze volgens de uitvinding gekenmerkt doordat verschillende beweegbare wanddelen op verschillende 10 momenten in beweging worden gebracht voor het verdringen van materiaal, in het bijzonder kunststof, in de matrijsholte, zodanig dat het materiaal in beweging wordt gehouden. Daarbij kan het voordelig zijn dat ten minste in een eerste stap een beweegbaar wanddeel nabij een punt waar het genoemde materiaal in de matrijsholte wordt gebracht eerst in beweging 15 wordt gebracht en vervolgens pas het of elk verder beweegbaar wanddeel.

In een verder aspect wordt de uitvinding gekenmerkt doordat een bodemvormend deel en een wand vormend deel wordt toegepast, waarbij in het bodem vormend deel ten minste een beweegbaar wanddeel is voorzien en in het wand vormend deel ten minste twee beweegbare wanddelen zijn 20 voorzien, waarbij van de in het wand vormend deel aangebrachte beweegbare wanddelen een beweegbaar wanddeel met het kleinste oppervlak in beweging wordt gebracht voordat het andere beweegbare wanddeel in beweging wordt gebracht. Daardoor wordt op bijzonder voordelige wijze gebruik gemaakt van de beschikbare energie.

25 In een nog verder aspect wordt de uitvinding gekenmerkt doordat ten minste één en bij voorkeur elk van de beweegbare wanddelen zodanig snel vanuit een teruggetrokken stand naar een vooruit bewogen stand wordt gebracht dat in materiaal in de matrijsholte adiabatische warmteontwikkeling optreedt, waardoor de viscositeit van het materiaal 30 wordt verlaagd. Bij voorkeur wordt de temperatuur in het materiaal ' 1027910 3 verhoogd, in het bijzonder zodanig dat de temperatuur boven de smelttemperatuur van het materiaal wordt gebracht en/of gehouden, ten minste tot het betreffende beweegbare wanddeel in de vooruit bewogen stand is gebracht.

5 In een ander aspect betreft de uitvinding een matrijs, voorzien van beweegbare wanddelen en een besturingseenheid daarvoor, waarmee de beweegbare wanddelen sequentieel kunnen worden bewogen. Een dergelijke matrijs is bijzonder geschikt voor toepassing van een werkwijze volgens de uitvinding. Met een dergelijke matrijs kunnen op bijzonder eenvoudige en 10 goed reproduceerbare, nauwkeurige wijze producten worden gevormd.

In een nog ander aspect betreft de uitvinding een bedieningsinrichting voor een matrijs voor de vorming van producten. Deze bedieningsinrichting omvat hydraulische en/of pneumatische middelen met voor verschillende beweegbare wanddelen een zuiger-cilinder samenstel, 15 alsmede een drukinrichting voor de toe- en afvoer van een drukfluïdum onder druk naar en van de zuiger-cilinder samenstellen. Daarbij is een regeleenheid voorzien die zodanig is ingericht dat het drukfluïdum onder hoge druk kan worden gebracht bij stilstaande zuigers van één of meer van de zuiger-cihnder samenstellen, waarna met behulp van de opgebouwde 20 druk de of elke betreffende zuiger ineens in beweging kan worden gebracht. Daarmee wordt op bijzonder voordelige, nauwkeurige wijze gebruik gemaakt van de beschikbare energie.

Ter illustratie en nadere uitwerking van de uitvinding zullen uitvoeringsvoorbeelden daarvan nader worden toegelicht aan de hemd van 25 de tekening. Daarin toont:

Fig. 1 en 2 in bovenaanzicht en gedeeltelijk doorgesneden zijaanzicht een product;

Fig. 3 in gedeeltelijke dwarsdoorsnede volgens de lijn III - III in fig. 6 een matrijs volgens de uitvinding, in gesloten toestand, met aan de 1027910 4 linker zijde in de tekening een tweede beweegbaar wanddeel in een teruggetrokken stand en ter rechterzijde in een vooruitgeschoven stand;

Fig. 4 in gedeeltelijk doorgesneden zijaanzicht volgens fig. 3 de linker helft van de matrijs in geopende toestand, met de eerste beweegbare 5 wanddelen in een voorgeplaatste stand en de tweede beweegbare wanddelen in een teruggetrokken stand;

Fig. 3A en B op uitvergrote schaal de afstand tussen het tweede beweegbare wanddeel en een naastgelegen kern(deel) bij respectievelijk het tweede beweegbare wanddeel in de teruggetrokken stand en in de 10 vooruitgeschoven stand;

Fig. 4A een gedeelte van een vast wanddeel met een weggeschoven eerste beweegbaar wanddeel;

Fig. 5 in doorgesneden vooraanzicht volgens de lijn V - V in fig. 6 een matrijs volgens de uitvinding, in gesloten toestand; 15 Fig. 6 een eerste matrijsdeel volgens de uitvinding, in een aanzicht vanaf het tweede matrijsdeel gezien;

Fig. 7 in een aanzicht vergelijkbaar met fig. 3 een matrijs volgens de uitvinding, in een alternatieve uitvoeringsvorm met een verder beweegbaar wanddeel in een bodemvormend deel; 20 Fig. 8 en 9 in doorgesneden zijaanzicht een alternatieve uitvoeringsvorm van een matrijs volgens de uitvinding;

Fig. 10 schematisch een regeleenheid voor bediening van een zuiger-cilinder samenstel volgens de uitvinding, in een eerste uitvoeringsvorm; en 25 Fig. 11 schematisch een regeleenheid voor bediening van een zuiger-cilinder samenstel volgens de uitvinding, in een tweede uitvoeringsvorm.

In deze beschrijving hebben gelijke of corresponderende delen gelijke of corresponderende verwijzingscijfers. Combinaties van delen van 30 de getoonde uitvoeringsvormen worden geacht hierin ook te zijn 1027910 5 weergegeven. In deze beschrijving zal als voorbeeld een krat, in het bijzonder een krat voor flessen worden beschreven. De uitvinding dient evenwel geenszins daartoe beperkt te worden uitgelegd. Vele andere houders, al dan niet voorzien van vakverdelingen, met allerlei verschillende 5 vormen bodemvlakken zoals rond, rechthoekig, vierkant of een andere vorm zijn mogelijk binnen het raam van de uitvinding. Ook kunnen houders worden gevormd met en zonder holten in de zijwanden en/of bodem. Voorts kunnen ook andere producten op dezelfde of vergelijkbare wijze worden vervaardigd, bijvoorbeeld gedeeltelijk holle plaatvormige, staafvormige, 10 buisvormige of andersvormige producten. De producten kunnen haaks op een bodem vlak staande langswand of-wanden hebben maar de of een langswand daarvan kan ook hellen ten opzichte van genoemd bodemvlak.

In een matrijs en werkwijze volgens de uitvinding kunnen verschillende materialen, in het bijzonder verschillende kunststoffen 15 worden toegepast, in het bijzonder thermoplastische kunststoffen en blends. Ook kristallijne kunststoffen en mengsels daarvan zijn bijzonder goed toepasbaar binnen de uitvinding.

Fig. 1 toont in bovenaanzicht een houder 1 volgens de uitvinding, in de vorm van een flessenkrat, waartoe de uitvinding niet is beperkt. Fig. 2 20 toont de houder 1 in doorgesneden zijaanzicht. Deze houder 1 omvat een bodemvlak 2 en een zich daar vanaf uitstrekkende langswand 3. De langswand 3 is in hoofdzaak dubbelwandig, hetgeen betekent dat deze een eerste wand 4, een tweede wand 5 en een daartussen gelegen holte of open ruimte 6 omvat. De wanddikte Dw is relatief klein ten opzichte van de 25 afmetingen A, B van het bodemvlak 2 en de hoogte H. De wanddikte kan bijvoorbeeld liggen tussen enkele tienden van millimeters en enkele millimeters, afhankelijk van bijvoorbeeld de houderafmetingen, bedoeld gebruik en dergelijke. Tussen de wanden 4, 5 kunnen dwarsschotten 7 zijn voorzien, bij voorkeur met een vergelijkbare wanddikte, ter verstijving en 30 vergroting van de draagkracht. Binnen de langswand 3 en het bodemvlak 2 ,1027910 6 is een binnenruimte 8 is een vakverdeling 9 voorzien door dwarswanden 10. Deze reiken tot onder de bovenzijde 11 van de langswand 3. De boveneinden van de wanden 4, 5 zijn onderling verbonden door een draagrand 12, bij voorkeur met een wanddikte vergelijkbaar met die van de wanden 4, 5. In 5 het bodemvlak 2 kunnen openingen 13 zijn voorzien, bijvoorbeeld rond, zoals getoond rechtsonder, of gevormd door kruisspanten 14, zoals getoond rechtsboven. Door openingen te voorzien kunnen materiaal en gewicht, koeltijd en/of sluitdruk worden beperkt. In de langswand 3 zijn aan tegenovergelegen zijden handvatten 15 voorzien.

10 Hierna zullen een matrijs 20 en werkwijze worden beschreven die gebruikt kan worden voor een houder 1 volgens de uitvinding. Evenwel zal duidelijk zijn dat ook allerlei andere producten met een vergelijkbare matrijs kunnen worden vervaardigd, bijvoorbeeld andersoortige containers. Met name ook enkelwandige houders.

15 Fig. 3 en 4 tonen een matrijs 20 in respectievelijk gesloten en geopende toestand. De matrijs 20 omvat een eerste deel 21 en een tweede deel 22, welke ten opzichte van elkaar kunnen bewegen in een open- en sluitrichting, aangegeven door de pijl S. Daartoe is bijvoorbeeld het eerste deel 21 op een vaste tafel C en een tweede deel 22 op een beweegbare tafel D 20 van een (verder niet weergegeven) pers of dergelijke op zichzelf bekende spuitgietinrichting opgenomen. Overigens kunnen ook allerlei andere middelen worden toegepast voor het openen en sluiten van de matrijs 20. De matrijs 20 omvat een matrijsholte 100 met een eerste deel 101, in het getoonde uitvoeringsvoorbeeld een bodemvormend deel en een tweede deel 25 102, in de getoonde uitvoering een wandvormend deel.

In fig. 6 is schematisch een aanzicht van het eerste deel 21 getoond, in de richting S gezien vanaf het (weggenomen) tweede deel 22. Het eerste deel 21 omvat een bodemplaat 23 met daarop een viertal zich langs de zijden van een rechthoek uitstrekkende, vanaf de bodemplaat 23 opstaande ! 30 vaste wanddelen 24. De vaste wanddelen 24 zijn aan de naar elkaar 1027910 7 gekeerde zijden voorzien van een eerste geleide vlak 25 dat een hoek α insluit met de richting S. Op elk vast wanddeel 24 wordt een beweegbaar wanddeel 26 gedragen, waarvan een tweede geleidevlak 27 aanligt tegen het eerste geleidevlak 25 en eenzelfde hoek α insluit met de richting S. Eerste 5 bedieningsmiddelen 28, zoals schematisch in hg. 5 ingetekend als een zuiger-cilinder samenstel zijn opgenomen in het eerste matrijsdeel 21 voor het langs het eerste geleidevlak 25 bewegen van het beweegbare wanddeel 26 in een tweede richting Q, evenwijdig aan hoek α.

Zoals duidelijk blijkt uit fig. 3 - 6 is het tweede matrijsdeel 22 10 voorzien van een kerndeel 29 dat bij gesloten matrijs 20 tussen de beweegbare wanddelen 26 kan worden bewogen, voor de vorming van bijvoorbeeld de binnenruimte 8, de schotten 7 en dergelijke. In de tekening is ter vereenvoudiging het kerndeel 29 als een blok getekend, met zijden met een lossingshoek 6. Zoals blijkt uit fig. 3 is bij gesloten matrijs tussen de 15 zijden 30 van het kerndeel 29 en het naar het kerndeel 29 gekeerde wandvlak 31 van elk beweegbare wanddeel 26 een dunne kern 32 opgenomen, bevestigd op de bodemplaat 23, voor de vorming van de holte 6 in de wanden van de houder 1. Deze kernen 32 kunnen worden weggelaten indien bijvoorbeeld een houder 1 met volle wanden wordt vervaardigd. Zoals 20 blijkt uit fig. 4A kan op genoemd wandvlak 31 een uitsteeksel 33 zijn voorzien dat bij gesloten matrijs in of door de kern 32 reikt, bijvoorbeeld tot tegen het kerndeel 29 en een handvat 15 of andere opening kan vorming of een doordieping in de betreffende zijde van de houder 1.

De matrijs 20 is in de bodemplaat 23 voorzien van injectiemiddelen 25 34, althans injectieopeningen 34A waardoorheen tijdens gebruik kunststof of een ander materiaal in de matrijs 20 kan worden gebracht, voor de vorming van een product zoals getoonde houder 1. In het getoonde uitvoeringsvoorbeeld zijn de openingen 34A aangebracht nabij hoeken van de kernen 32.

1027910 δ

In elk der beweegbare delen 26 is in het wandvlak 31 een eerste of tweede beweegbaar wanddeel 35A, B aangebracht dat beweegbaar is tussen een teruggetrokken stand, zoals getoond in fig. 3 ter linker zijde en een vooruitgeschoven stand, zoals getoond in fig. 3 ter rechter zijde. Deze eerste 5 of tweede beweegbare wanddelen 35A, B kunnen daartoe bewegen in een richting G die bijvoorbeeld alle ongeveer haaks op de open- en sluitrichting S staan. Elk eerste of tweede beweegbare wanddeel 35A, B heeft een wandvormend deel 36 aan de naar het kerndeel 29 gekeerde zijde. Aan de tegenovergelegen zijde is elk beweegbare wanddeel 35A, B voorzien van een 10 eerste bedieningsvlak 37. Vanuit het kerndeel 29 gezien achter elk eerste of tweede beweegbaar wanddeel 35A, B is tegen het eerste bedieningsvlak 37 een tweede bedieningsvlak 38 gelegd dat onderdeel uitmaakt van een schuif 39 die beweegbaar is langs genoemd eerste bedieningsvlak 37, in een derde richting T. Elk schuif 39 steunt met het tegenovergelegen contravlak 40 15 tegen het eerste geleidevlak 25 en kan daarlangs bewegen. Elke schuif 39 is enigszins wigvormig, in de zin dat het contravlak 40 en het tweede bedieningsvlak 38 naar elkaar toe hellen in de richting van de bodemplaat 23. Het eerste bedieningsvlak sluit een hoek γ in met het eerste geleidevlak 25 welke ongeveer overeenkomt met de wighoek γ van de schuif 39. Dit 20 betekent dat indien de schuif 39 in de derde richting T naar de bodemplaat 23 wordt bewogen, het betreffende eerste of tweede beweegbare wanddeel 35A, B van het eerste geleidevlak 25 wordt weggedrukt. Daar dit eerste of tweede beweegbare wanddeel 35A, B door het beweegbare wanddeel 26 zodanig wordt geleid dat dit slechts in genoemde vierde richting kan 25 bewegen, wordt dit in de richting van de kern 32 en het kerndeel 29 gedwongen.

Zoals duidelijk blijkt uit fig. 6 zijn de eerste beweegbare wanddelen 35A voorzien in de wand vormende delen ingericht voor de vorming van de kopse wanden 4, 5 van de houder 1 terwijl de tweede beweegbare wanddelen 30 35B zijn voorzien in de wand vormende delen ingericht voor de vorming van 102791 0 9 de zijwanden 3 van de houder 1. In het getoonde uitvoeringsvoorbeeld hebben de kopse wanden een kleiner oppervlak dan de zijwanden.

Voor het verkrijgen van een goede geleiding is elke schuif 39 schuifbaar over of langs een geleidestang 41 die zich door het eerste 5 beweegbare wanddeel 26 uitstrekt in de richting T.

Aan de van de bodemplaat 23 afgekeerde zijde ligt een einde 42 van de schuif 39 in of nabij een deelvlak 43 van de matrijs. In fig. 6 is een uitvoering getoond waarbij voor elk eerste of tweede beweegbare wanddeel 35A, B een tweetal schuiven 39 is voorzien, waarvan de einden 42 als ovalen 10 zijn ingetekend.

In het tweede matrijsdeel 22 is voor elke schuif 39 een bedieningmiddel 44 voorzien, omvattende een zuiger-cilinder samenstel 47 met een zuigerstang 45 die zich met een lengteas 46 parallel aan de derde richting T uitstrekt. De zuigerstang kan in de richting van de lengteas, en 15 daarmee in de derde richting T bewegen, aangedreven door het zuiger-cilindersamenstel 47, bijvoorbeeld hydraulisch, pneumatisch of elektrisch.

Uiteraard kunnen ook allerlei andere, op zichzelf bekende middelen worden voorzien voor het in de derde richting T aandrijven van de zuigerstang 45.

De zuigerstang 45 heeft een voorliggend einde 48 dat bij gesloten matrijs 20 20 kan aanliggen tegen het einde 42 van de schuif 39, voor beweging daarvan.

Zoals duidelijk blijkt is de zuigerstang 45 niet vast met de schuif verbonden, zodat de matrijs eenvoudig kan worden geopend en gesloten.

In het getoonde uitvoeringsvoorbeeld is het zuiger-cilindersamenstel 47 aangedreven door hydraulische middelen, schematisch 25 aangegeven door de rechthoek 70. Dergelijke middelen zullen voor de vakman direct duidelijk zijn. Een regeleenheid 60 is voorzien voor het bedienen van de verschillende hydraulische middelen 44, zoals nog nader zal worden besproken.

Een matrijs 20 volgens fig. 3 - 6 kan als volgt worden gebruikt.

10279 1 0 i j __ i ίο

De matrijs 20 wordt gesloten, als getoond in fig. 3, met de beweegbare wandelen 26 in een voorstaande stand, in aanraking met de bodemplaat 23, en de eerste en tweede beweegbare wanddelen 35A, B in de teruggetrokken stand, zoals ter linker zijde getoond. De zuigerstangen 45 5 bevinden zich in een teruggetrokken stand, waarbij de einden 42, 48 net tegen elkaar liggen of op geringe afstand. In deze toestand wordt kunststof via de openingen 34A in de matrijsholte gebracht, nabij de overgang tussen het eerste en tweede deel 101, 102 van de matrijsholte 100. De kunststof zal grotendeels de beide delen 101, 102 vullen, doch niet helemaal aangezien 10 het volume kunststof dat in de matrijsholte wordt gebracht nagenoeg gelijk is aan het volume van het gewenste eindproduct, terwijl het volume van de matrijsholte als gevolg van de teruggetrokken eerste en/of tweede beweegbare wanddelen 35A, B groter is. Nadat ten minste het grootste deel en bij voorkeur alle kunststof in de matrijsholte is gebracht worden de 15 zuiger-cilindersamenstellen 47 bekrachtigd, zodat de zuigerstang met kracht in de richting van de bodemplaat 23 wordt bewogen, in de richting T. Daarbij zal deze de daartegenaan liggende schuif 39 meenemen, waardoor het betreffende eerste of tweede beweegbare wanddeel 35A, B in de vierde richting wordt bewogen, naar de vooruitgeschoven stand, zoals getoond in 20 fig. 3 ter rechter zijde. Daarbij zal kunststof tussen het betreffende tweede beweegbare wanddeel en het tegenovergelegen deel van de kern 32 of kerndeel 29 worden verdrongen en wordt de gehele matrijsholte gevuld met de kunststof. Bij alle eerste en tweede beweegbare wanddelen 35A, B in de vooruitgeschoven stand is het volume van de matrijsholte 100 nagenoeg 25 gelijk aan dat van de ingebrachte kunststof, waarbij eventueel nadruk kan worden gegeven voor compensatie van krimp. In deze toestand heeft de matrijsholte bovendien de vorm van het gewenste product.

Met behulp van de regelinrichting 60 wordt de beweging van de eerste en tweede beweegbare wanddelen 35A, B nauwkeurig gestuurd.

30 Daarbij wordt in een eerste stap elk der eerste beweegbare wanddelen 35A

i10279t 0 11 in beweging gebracht en pas daarna, in een tweede stap elk der tweede beweegbare wanddelen 35B. Daardoor kan de kunststof nog beter door de matrijsholte 100 worden verspreid en wordt op optimale wijze gebruik gemaakt van de beschikbare hydraulische energie. Bij voorkeur vangt de 5 tweede stap aan voordat de eerste beweegbare wanddelen 35A de vooruit bewogen stand hebben bereikt.

Nadat in deze toestand de kunststof enige tijd heeft kunnen stollen wordt de matrijs 20 geopend voor uitname van het product 1. Daartoe worden de zuigerstangen 45 teruggetrokken tot in hoofdzaak in het tweede 10 deel 22 van de matrijs 20, zoals getoond in fig. 3 ter linkerzijde. Vervolgens wordt het tweede deel 22 wegbewogen van het eerste deel 21, bij voorkeur tegelijkertijd of althans gesynchroniseerd met het bewegen van de beweegbare wanddelen 26 naar een in fig. 4A getoonde achterstaande stand. In die stand zijn de uitsteeksels 33 weggetrokken en kan het product 1 (in 15 fig. 4 en 4A niet getoond) uit het eerste matrijsdeel 21 worden genomen. Vervolgens kan de matrijs 20 weer worden gesloten voor een volgende cyclus.

Het verdient de voorkeur dat de tweede beweegbare wanddelen met hoge snelheid worden bewogen naar de vooruitgeschoven stand. Bij 20 voorkeur zodanig snel dat ten minste in een deel van de verdrongen kunststof adiabatische warmteontwikkeling optreedt. In het bijzonder voordelig is wanneer de temperatuur in de verdrongen en/of te verdringen kunststof daarbij een temperatuur krijgt en/of houdt boven de smelttemperatuur van de betreffende kunststof, waardoor de viscositeit 25 verlaagt. De snelheid zal daarbij moeten worden gekozen afhankelijk van bijvoorbeeld de gebruikte kunststof, de gewenste wanddikte van het product op de betreffende posities, de totale afmetingen van het product, vloeiweg lengten en -doorsneden, bewegingsafstand van de tweede beweegbare wanddelen. De geschikte snelheid zal eenvoudig kunnen worden bepaald, 30 bijvoorbeeld door experimenten met verschillende snelheden. Als gevolg 1027910 12 hiervan zal de injectiedruk van de kunststof relatief laag kunnen zijn, evenals de sluitdruk voor het gesloten houden van de matrijs. Als gevolg hiervan worden de eigenschappen van de kunststof niet negatief beïnvloed en kunnen relatief stress vrij producten worden gevormd met bijzonder 5 dunne wanddikten en/of verschillende wanddikten en worden bovendien relatief korte cyclustijden bereikt. Bovendien wordt als gevolg van de relatief lage drukken het voordeel bereikt dat relatief weinig materiaal hoeft te worden gebruikt voor de matrijs en kunnen kernen, inserts en dergelijke indien toepasselijk licht en dun worden uitgevoerd. Daarmee wordt de 10 vormgevingsvrijheid nog verder vergroot.

In de getoonde uitvoeringsvormen is de hoek α bijvoorbeeld in de orde van grootte tussen 5 en 30 graden, meer in het bijzonder ongeveer 15 tof 20 graden en is de hoek β tussen de sluitrichting S en de wand 30 bijzonder klein, in het bijzonder minder dan 5 graden, bijvoorbeeld 1 tot 2 15 graden. De hoek γ is in het getoonde uitvoeringsvoorbeeld kleiner dan de hoek α en is gelegen tussen 1 en 10 graden. Deze hoek is bijvoorbeeld 2 tot 6 graden. Deze hoeken kunnen steeds op geschikte wijze worden gekozen op basis van de gewenste snelheid van beweging van de schuif 39 en het tweede beweegbare wanddeel 35, de daarvoor benodigde kracht en de af te 20 leggen afstanden.

In fig. 7 is een alternatieve uitvoeringsvorm van een matrijs 20 volgens de uitvinding getoond, welke qua opbouw in grote lijnen gelijk is aan die volgens fig. 3-6. Deze delen zullen hier verder niet worden beschreven. In deze uitvoeringsvorm is in het bodemvormend deel een derde 25 beweegbaar wanddeel 50 voorzien. Dit wanddeel 50 heeft aan de van de matrijsholte 100 afgekeerde zijde twee naar het midden toe hellende vlakken 51. Vanaf twee tegenover elkaar gelegen zijden strekken zich wigvormige schuiven 52 uit onder genoemde vlakken 51, welke wiggen 52 rusten op een bodem 53 van een sleuf 54. Elke schuif 52 is aandrijfbaar 30 langs genoemde bodem 53 met behulp van een zuiger-cilinder samenstel 55 i o 2 m Ί u 13 of ander eerder besproken aandrijfmechanisme, in een richting K. In fig. 7 is het wanddeel 50 in een teruggetrokken stand bewogen, dat wil zeggen weg van het kerndeel 29. In deze toestand kan kunststof op eerder beschreven wijze in de matrijsholte 100 worden gebracht.

5 Nadat de kunststof in de matrijsholte 100 is gebracht worden de eerste, tweede en derde beweegbare wanddelen 35A, B en 50 naar de vooruitgeschoven standen bewogen. Daartoe worden de schuiven 39 en wiggen 52 bewogen in respectievelijk de derde richting T en de vijfde richting K. Aansluitend kan het product 1 stollen en op eerder beschreven 10 wijze uitgenomen worden uit de matrijs 20.

Met een dergelijke matrijs wordt het inbrengen van de kunststof nog verder vereenvoudigd en kan de druk laag worden gehouden, ook indien een dunne bodemwand en/of bijzonder lange vloeiwegen worden toegepast. Ook kunnen daarmee eenvoudiger ribben en dergelijke worden voorzien.

15 Bij deze uitvoeringsvorm wordt met behulp van de regeleenheid 60 eerste het of elk derde beweegbare wanddeel 50 in beweging gebracht, vervolgens in een tweede stap het of elk eerste beweegbare wanddeel 35A en daarna, in een derde stap het of elk tweede beweegbare wanddeel 35B. Daarmee wordt een bijzonder voordelige beweging van de kunststof 20 verkregen door de matrijsholte 100. Aangezien de kunststof relatief warm in een relatief grote bodemvormende ruimte 101 wordt gebracht zal relatief weinig energie nodig zijn om de kunststof door deze ruimte 101 te verspreiden en in de wandvormende delen 102 te dwingen. Vervolgens zal de kunststof in de kopse wanden vormde delen worden verspreid en 25 uiteindelijk in de zijwandvormende delen. De tweede en derde stap kunnen aanvangen nadat het derde beweegbare wanddeel 50 in de vooruit bewogen stand is gebracht doch bij voorkeur vangt ten minste de tweede stap reeds aan voordat het of elk derde beweegbare wanddeel genoemde vooruit bewogen stand heeft bereikt. De derde stap vangt bij voorkeur aan voordat

1027910H

14 het of elk eerste beweegbare wanddeel 35A de vooruit bewogen stand heeft bereikt.

Een houder 1 volgens de uitvinding kan bijvoorbeeld ook worden vervaardigd in een matrijs 20 volgens fig. 8 en 9. Deze matrijs 20 is 5 opgenomen in een op zichzelf bekende spuitgietinrichting, althans pers, waarvan delen van een vaste tafel D en een ten opzichte daarvan in een eerste bewegingsrichting S beweegbare tafel C zijn getoond. De matrijs 20 omvat een eerste, op de vaste tafel opgesteld deel 21 en een ten opzichte daarvan beweegbaar tweede deel 22, bevestigd op de beweegbare tafel C. De 10 eerste bewegingsrichting S kan uiteraard elke oriëntatie hebben, bijvoorbeeld verticaal als getoond in fig. 8 en 9, maar ook horizontaal, door kanteling van de pers.

Het tweede deel 22 omvat een centraal kerndeel 29, voor de vorming van de interne ruimte 8 van de houder 1. Dit centrale kerndeel 29 15 wordt alzijdig op een afstand Dl omgeven door een tweede kerndeel 32 dat is voorzien op het eerste deel 21 van de matrijs 20. De afstand Dl correspondeert met de wanddikte D van de eerste wand 4 van de houder 1. Het tweede kerndeel 32 correspondeert in vorm met de vorm van de holte 6 in de langswand 3 van de houder 1. Eventueel kunnen pennen 32A zijn 20 voorzien in de bovenzijde van het tweede kerndeel 32 die passen in uitsparingen in het tweede deel 22 van de matrijs 20, ter ondersteuning daarvan. Hierdoor ontstaan openingen in de rand 12. Tussen een voorliggend einde van het centrale kerndeel 29 en het eerste deel 22 is een ruimte 101 uitgespaard voor de vorming van het bodemvlak 2. In deze 25 ruimte 101 komt een aanvoeropening 34A uit waardoorheen kunststof in de matrijsholte 100 kan worden gebracht.

Aan de van het centrale kerndeel 29 afgekeerde zijde van het tweede kerndeel 32 is, in het getoonde voorbeeld aan vier zijden, een eerste respectievelijk tweede beweegbaar wanddeel 35A, B voorzien in de vorm van 30 een schuif die beweegbaar is in een bewegingsrichting C. Het naar het 102791Ü 15 tweede kerndeel 32 gekeerde oppervlak 36 heeft de vorm van de buitenzijde van het betreffende deel van de langswand 3. Eventueel kan op de schuif 35A een nok 33 zijn voorzien voor de vorming van het handvat 15, welke nok daartoe door een opening in het tweede kerndeel 32 kan reiken. Nok 33 5 en bijbehorende opening zijn ter vereenvoudiging slechts ter rechterzijde getekend.

In de in fig. 8 getoonde stand zijn de schuiven 35A, B in een teruggetrokken stand getoond, dat wil zeggen op een afstand D2 van het tweede kerndeel 32 die groter is dan de gewenste wanddikte D3 van de 10 tweede wand 5. Tussen de schuif 35A, B en het naastgelegen kerndeel 32 is derhalve een relatief grote, wijde ruimte 102 voorzien, waardoorheen kunststof eenvoudig en zonder veel weerstand kan stromen.

Aan de achterzijde van de schuif 35A, B zijn hellende vlakken 37 voorzien, in de getoonde uitvoeringsvorm twee vlakken 37 die in 15 tegengestelde richting hellen. Voorts is een vlak loopvlak 40 voorzien achter de schuif, dat wil zeggen aan de van het tweede kerndeel 32 afgekeerde zijde daarvan. Tussen de hellende vlakken 37 en het loopvlak 40 zijn wiggen 39 voorzien met corresponderende hellende vlakken 38 en loopvlakken. De wiggen 39 zijn verbonden met aandrijfmiddelen 44, in fig. 8 en 9 uitgevoerd 20 als zuiger-cilinder samenstellen 47, waarmee de wiggen 39 vanuit de in fig.

8 getoonde eerste stand naar een in fig. 9 getoonde tweede stand kunnen worden bewogen en vice versa. Door beweging van de wiggen 39 naar de tweede stand worden de schuiven 35A, B binnenwaarts bewogen, dat wil zeggen naar het tweede kerndeel 32. Daardoor wordt de ruimte 102 25 verkleind en daarmee zich daarin bevindende kunststof verdrongen en/of enigszins gecomprimeerd.

In bovenaanzicht is een matrijs 20 volgens fig. 8 en 9 vergelijkbaar met die in fig. 6, in die zin dat een paar eerste beweegbare wanddelen 35A is voorzien langs de kopse, korte zijden van de matrijsholte 100 en een paar 30 tweede beweegbare wandelen 35B langs de lange zijden van de matrijsholte.

1027910 —---- ----<- . — -- ........ .................................................. n | _ __ 16

Een matrijs 20 met pers kan als volgt worden toegepast.

De matrijs 20 wordt in de in fig. 8 en 9 getoonde, gesloten stand gebracht en door de pers gesloten gehouden met een relatief lichte sluitdruk. De sluitdruk is kleiner dan noodzakelijk voor spuitgieten van 5 eenzelfde houder met behulp van conventionele spuitgietiechniek en -matrijs, welke gebruikelijk kan worden bepaald uit in hoofdzaak het geprojecteerde oppervlak in de richting S, de vloeiwegen, in het bijzonder de wanddikten, en de gebruikte kunststof.

De schuiven 35A, 35B worden in de teruggetrokken eerste stand 10 gebracht, waarna kunststof via de of elke aanvoeropening 34A met behulp van daartoe geschikte middelen in de ruimte 101 gebracht, bij voorkeur in gesmolten, althans in hoofdzaak vloeibare vorm. Vanuit de ruimte 101 Stroomt de kunststof via de ruimten tussen het centrale kerndeel 29 en het tweede kerndeel 32 over het tweede kerndeel 32 in de ruimten 102.

15 Aangezien de kunststof in de ruimten 102 nagenoeg geen weerstand ondervindt kan deze eenvoudig tot daarin vloeien zonder ongewenste drukopbouw en/of stolling van de kunststof. Vervolgens worden, wanneer in hoofdzaak alle benodigde kunststof in de matrijsholte 100 is gebracht, de aandrijfmiddelen 44 bekrachtigd met behulp van een regeleenheid 60.

20 Daardoor worden de wiggen 39 bewogen naar de tweede stand en de schuiven 35A, B in de richting van het tweede kerndeel 32 gedwongen.

Daardoor wordt de kunststof verder de matrijsholte 100 in gedwongen, met name tot het einde van de ruimte 102, voor een volledige vulling daarvan.

De regeleenheid 60 is daarbij zodanig ingesteld dat de schuiven 39, 25 althans de eerste en tweede wanddelen 35A, B niet alle tegelijkertijd worden bewogen. In een eerste stap worden de eerste wanddelen 35A voor de kopse wanden 4, 5 bewogen en vervolgens in een tweede stap de derde beweegbare wanddelen voor de zijwanden 3. Daardoor wordt op geschikte wijze gebruik gemaakt van de beschikbare energie en kan de kunststof 30 bovendien nog beter in beweging worden gebracht en gehouden. In het K)?y<ï 11) 17 algemeen wordt bij voorkeur steeds eerst het of elk beweegbaar wanddeel met een relatief klein oppervlak in beweging gebracht en pas daarna een deel met een groter oppervlak. De eerste en tweede stap kunnen zodanig worden uitgevoerd, dat de tweede stap past begint als de eerste stap volledig 5 is uitgevoerd, hetgeen betekent dat de eerste beweegbare wanddelen 35A geheel in de vooruit bewogen stand zijn gebracht. Evenwel verdient het de voorkeur dat de tweede stap eerder wordt aangevangen, dat wil zeggen dat de tweede beweegbare wanddelen 35B in beweging worden gebracht terwijl de eerste beweegbare wanddelen 35A nog bewegen. Daardoor kan een nog 10 betere verspreiding van de kunststof worden verkregen.

Daar de bewegingsrichting C een hoek insluit met de bewegingsrichting S wordt een gunstige belasting van de verschillende delen verkregen. Daar de kunststof zonder veel weerstand in en door de matrijsholte 32 kan stromen kan met relatief lage drukken worden 15 volstaan. Daardoor wordt bijvoorbeeld verbuiging van de tweede kerndelen 27 verhinderd en wordt excessieve slijtage tegengegaan. Bovendien kan mede daardoor de benodigde sluitkracht laag worden gehouden.

Nadat de schuiven maximaal voorwaarts zijn bewogen kan de kunststof stollen en kan, na eventueel terugtrekken van de schuiven en na 20 openen van de matrijs 20, de houder 1 worden uitgenomen. Als gevolg van de relatief lage inspuitdruk zal het product nagenoeg spanningsloos zijn.

In fig. 8 en 9 zijn de openingen voor de vorming van de tussenwanden 10 weggelaten, ter verduidelijking.

De schuiven 35 van een matrijs 20 kunnen zodanig snel worden 25 bewogen dat in de kunststof adiabatische warmteontwikkeling optreedt. Daardoor kunnen de vliegeigenschappen van de kunststof nog verder worden verbeterd en kan eventueel gestolde kunststof terug vloeibaar worden gemaakt. Alternatief kunnen de schuiven 34 ook langzaam bewegen, zodat de kunststof niet of slechts in zeer geringe mate wordt 30 verwarmd en reeds tijdens invoeren enigszins stolt. Ook kan er voor worden 1027910 18 gekozen de schuiven tijdens invoeren van de kunststof reeds in de richting van de tweede stand (fig. 9) te bewegen, zodat de kunststof voortdurend in beweging wordt gehouden. Dit kan met name voordelig zijn bij bijvoorbeeld kristallijne kunststoffen en kunststoffen met een glasovergangspunt en/of 5 een lage melt of wanneer producteigenschappen van de kunststof nauwkeurig dienen te worden behouden.

In fig. 10 is een schema van een inrichting 70 getoond voor regeling en bediening van ten minste een aantal van de bedieningsmiddelen 44 voor de beweegbare wanddelen 35A, B en 50. Deze inrichting 70 omvat een 10 drukinrichting 61, bijvoorbeeld een pomp en/of accumulator, welke via een leidingenstelsel 62 in verbinding staat met de verschillende bedieningsmiddelen 44, in het bijzonder de zuiger-cilinder samenstellen 47. Tussen elk zuiger-cilinder samenstel en de drukinrichting strekt zich een toevoerleiding 63 en een afvoerleiding 64 uit. In elk van de leidingen 63, 64 15 is een klep 65, 66 opgenomen. Een regeleenheid 60 is verbonden met de drukinrichting 61 en de kleppen 65, 66. Voordat een betreffend wanddeel 35A, B of 50 moet worden bewogen worden ten minste de kleppen 65 in de toevoerleidingen gesloten en wordt met behulp van de drukinrichting druk opgebouwd in het zich tussen de drukinrichting en de betreffende klep 65 20 uitstrekkend deel van de leiding 63. Wanneer deze druk voldoende hoog is, bijvoorbeeld maximaal, wordt de klep 65 ineens open gestuurd, terwijl de klep 66 in de afvoerleiding 64 is of wordt geopend. Daardoor zal de zuiger van het betreffende zuiger-cilinder samenstel 47 met zeer hoge snelheid en direct worden bewogen, onder bediening van het beweegbare wanddeel 35A, 25 B, 50. Vervolgens wordt met behulp van de afvoerleiding de zuiger teruggebracht in de uitgangspositie en worden de kleppen gesloten. De kleppen 65, 66, in het bijzonder de kleppen 65 in de toevoerleidingen zijn zo dicht mogelijk bij het betreffende zuiger-cilinder samenstel 44 opgesteld, zodat het leidingdeel 63A tussen de klep 65 en het betreffende zuiger-30 cilinder samenstel 44 korter is dan het deel tussen de klep 65 en de 1 Ü 2 ? 9 1 0 19 drukinrichting en bij voorkeur zo kort mogelijk. Verrassenderwijs is gebleken dat daardoor de aansturing van de betreffende beweegbare wanddelen 35A, B en 50 nog nauwkeuriger mogelijk is. Zonder aan enige theorie gebonden te willen worden gebonden lijkt dit het gevolg te zijn van 5 de massatraagheid van het fluïdum in de leidingen. Door het grootste deel van de leidingen onder een relatief hoge werkdruk te brengen hoeft slecht een klein deel van het fluïdum nog in beweging en/of onder druk te worden gebracht nadat de kleppen 65, 66 worden geopend, waardoor een veel sneller response mogelijk is gebleken. Bovendien wordt hiermee het 10 voordeel bereikt dat de beweegbare wanddelen nauwkeuriger kunnen worden aangestuurd. Bij voorkeur is voor bij elkaar horende beweegbare wanddelen, zoals het paar delen 35A of het paar delen 35B het leidingdeel 63A tussen het betreffende zuiger-cilinder samenstel en de bijbehorende klep steeds zodanig overeenkomstig uitgevoerd dat zich daarin nagenoeg 15 evenveel fluïdum bevindt. Daardoor wordt de nauwkeurigheid nog verder beïnvloed. Met behulp van bijvoorbeeld PLC's kunnen de kleppen bijzonder nauwkeurig worden ingesteld en gestuurd.

In fïg. 11 is een alternatieve uitvoeringsvorm getoond, waarbij een tweezijdig werkende zuiger 47A is voorzien. Aanvoerleiding 63 en 20 afvoerleiding 64 monden hierbij aan weerszijden van de zuiger 47A uit. De regelinrichting is zodanig ingesteld dat voorafgaand aan bediening van een beweegbaar wanddeel 35, 50 aan beide zijden van de zuiger dezelfde hoge druk in het fluïdum bestaat, althans zodanige drukken dat de zuiger in een vooraf gekozen positie blijft staan. Wanneer het betreffende wanddeel 35, 50 25 moet worden bewogen naar de vooruit bewogen stand wordt de klep 66 in de afvoerleiding 64 geopend, waardoor de druk aan die zijde van de zuiger 47A wegvalt en de zuiger met kracht en hoge snelheid in die richting wordt gedwongen. Daarmee kan op bijzonder eenvoudige en nauwkeurige wijze de zuiger en daarmee het betreffende beweegbare wanddeel 35, 50 worden 30 bewogen.

102791 0 20

Het zal duidelijk zijn dat elk van de inrichtingen 70 als getoond in fig. 10 en 11 bij elk van de matrijzen 20 en werkwijzen als eerder beschreven kan worden toegepast. Ook voor andere bewegende delen in matrijzen, al dan niet volgens de uitvinding kunnen dergelijke inrichtingen 5 70 worden gebruikt.

De uitvinding is geenszins beperkt tot de in de beschrijving en tekeningen getoonde en beschreven uitvoeringsvormen. Vele variaties daarop zijn mogelijk binnen het door de conclusies geschetste raam van de uitvinding.

10 Zo kunnen meer dan één matrijsholten zijn opgenomen binnen een matrijs volgens de uitvinding, zowel naast als boven elkaar, bijvoorbeeld aan weerszijden van de bodemplaat. Het eerste en tweede matrijsdeel kunnen worden verwisseld, zodat wordt aangespoten door of langs het kerndeel 29. In mould labels, inserts en dergelijke kunnen in een matrijs 15 volgens de uitvinding worden toegepast. De matrijsholte kan elke gewenste vorm hebben. Het zal duidelijk zijn dat elk gewenst aantal eerste, tweede en/of derde beweegbare wanddelen kan worden toegepast, afhankelijk van de te vormen producten. Een product gevormd met een matrijs of werkwijze volgens de uitvinding kan bijvoorbeeld een volledig gesloten bodem hebben, 20 enkelwandige zijwanden of delen daarvan, een andere of geen vakverdeling en dergelijke. Andere bedieningsmiddelen kunnen zijn voorzien voor het bewegen van de schuiven en wiggen, bijvoorbeeld elektrische of pneumatische, mechanische hefboomsystemen, stangenmechanismen en dergelijke. Eventueel kan de energie van het inspuiten van de kunststoffen 25 minste gedeeltelijk worden gebruikt voor bewegen van één of meer beweegbare wanddelen, bijvoorbeeld naar een teruggetrokken stand. Getoond is een doorlopende wand van het product 1. Evenwel kunnen uiteraard ook individuele, van elkaar gescheiden wanddelen worden toegepast. Het of elk vast wanddeel kan op andere wijze zijn gevormd en/of t 0 3 7 9 1 0"« 21 geplaatst en kan bijvoorbeeld de eerste beweegbare wanddelen aan hun zijkanten dragen.

In getoonde uitvoeringsvormen zijn de bedieningsmiddelen 40 opgenomen in het tweede matrijsdeel. Evenwel is uiteraard ook mogelijk 5 deze ten minste gedeeltelijk in de plaat D van de pers op te nemen. Het tweede deel 22 van de matrijs kan alsdan de assen 45 omvatten. Daarmee kan een universeel gereedschap worden vervaardigd waarop steeds een andere matrijs 20 kan worden geplaatst die bijzonder eenvoudig en licht kan worden uitgevoerd. Immers, de relatief zware en kostbare onderdelen 10 van de bedieningsmiddelen 44 kunnen steeds weer worden gebruikt.

Het zal duidelijk zijn dat de bewegingsrichtingen ook anders kunnen worden gekozen dan getoond. Zo kan bijvoorbeeld de schuif 39 evenwijdig aan de eerste richting S beweegbaar worden gemaakt, onder aanpassing van de bedieningsvlakken 37, 38, althans de hoek daarvan ten 15 opzichte van de richting S. Ook kunnen in beginsel de bedieningsmiddelen 44 voor de beweegbare wanddelen 35 in het eerste matrijsdeel 21 worden opgenomen, onder aanpassing van de bedieningsvlakken 37, 38, zodanig dat de schuif 39 in de richting van het tweede deel 22 wordt bewogen voor het naar de vooruitgeschoven stand bewegen van het tweede beweegbare 20 wanddeel 35. Vele variaties daarop zijn mogelijk en zullen voor de vakman direct duidelijk zijn uit de beschrijving en tekeningen.

Deze en vele vergelijkbare uitvoeringsvormen worden geacht binnen de uitvinding te vallen.

25 ! / .· i : ji

Claims

1. Werkwijze voor de vervaardiging van producten met behulp van een matrijs met ten minste één matrijsholte die ten minste gedeeltelijk wordt bepaald door ten minste twee beweegbare wanddelen, waarbij de matrijs wordt gesloten en de ten minste twee beweegbare wanddelen naar 5 een teruggetrokken positie worden gebracht ten opzichte van de matrijsholte, waardoor het volume van de matrijsholte wordt vergroot ten opzichte van het volume benodigd voor een te vormen product, waarbij ten minste gedeeltelijk gesmolten materiaal, in het bijzonder kunststof in de matrijsholte wordt gebracht en vervolgens in een eerste stap een eerste van 10 de ten minste twee beweegbare wanddelen in beweging wordt gebracht in de richting van een vooruit bewogen stand en in een tweede stap een tweede van de ten minste twee beweegbare wanddelen in beweging wordt gebracht in de richting van een vooruit bewogen stand, waarbij de beweegbare wanddelen worden bewogen tot in genoemde vooruit bewogen stand voor de 15 vorming van het product.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, waarbij ten minste drie beweegbare wanddelen zijn voorzien, waarbij ten minste een derde beweegbaar wanddeel in beweging wordt gebracht in een derde stap.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, waarbij elk van de genoemde 20 stappen wordt aangevangen voordat het in de voorgaande stap in beweging gebrachte beweegbare wanddeel de betreffende vooruit bewogen stand heeft bereikt.

4. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, toegepast voor de vorming van producten met ten minste een bodem en een wand, waarbij 25 een matrijs wordt toegepast met een bodem vormend deel en een wand vormend deel, waarbij het genoemde eerste beweegbare wanddeel in het bodem vormend deel wordt bewogen en ten minste twee tweede beweegbare 1027910 wanddelen zijn voorzien die in twee tegenover elkaar gelegen delen van het wand vormende deel worden bewogen.

5. Werkwijze volgens een der conclusies 1-3, toegepast voor de vorming van producten met ten minste een bodem en een wand, waarbij een 5 matrijs wordt toegepast met een bodem vormend deel en een wand vormend deel, waarbij ten minste twee eerste beweegbare wanddelen zijn voorzien die in twee tegenover elkaar gelegen eerste delen van het wand vormende deel worden bewogen en ten minste twee tweede beweegbare wanddelen zijn voorzien die in twee tegenover elkaar gelegen tweede delen van het wand 10 vormende deel worden bewogen.

6. Werkwijze volgens conclusie 5, waarbij een matrijs wordt toegepast waarbij de genoemde twee eerste delen van het wand vormende deel zich tegenover elkaar uitstrekken en twee kopse wanden van een product vormen en de genoemde twee tweede delen van het wand vormende deel 15 zich tegenover elkaar uitstrekken en twee zijwanden van een product vormen, waarbij de eerste beweegbare wanddelen een kleiner naar elkaar gekeerd oppervlak hebben dan de tweede beweegbare wanddelen.

7. Werkwijze volgens conclusie 2, toegepast voor de vorming van producten met ten minste een bodem en een wand, waarbij een matrijs 20 wordt toegepast met een bodem vormend deel en een wand vormend deel, waarbij het genoemde eerste beweegbare wanddeel in het bodem vormend deel wordt bewogen, ten minste twee tweede beweegbare wanddelen zijn voorzien die in twee tegenover elkaar gelegen eerste delen van het wand vormende deel worden bewogen en ten minste twee derde beweegbare 25 wanddelen zijn voorzien die in twee tegenover elkaar gelegen tweede delen van het wand vormende deel worden bewogen.

8. Werkwijze volgens een der conclusies 5-7, waarbij het materiaal in of nabij het bodemvormend deel in de matrijsholte wordt gebracht.

9. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij ten 30 minste een aantal van de beweegbare wanddelen zodanig snel vanuit een 1Ü2?31Ü teruggetrokken stand naar een vooruit bewogen stand wordt bewogen nadat het genoemde materiaal, in het bijzonder kunststof in de matrijsholte is gebracht, dat in ten minste het tegen het betreffende beweegbare wanddeel aanliggende materiaal adiabatische warmteontwikkeling optreedt waardoor 5 de viscositeit van het materiaal wordt verlaagd.

10. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de beweegbare wanddelen in verschillende, onderling een hoek insluitende richtingen worden bewogen.

11. Werkwijze volgens conclusie 10, waarbij genoemde hoek voor ten 10 minste twee beweegbare wanddelen onderling tussen 45 en 135 graden is gelegen en bij voorkeur ongeveer 90 graden is.

12. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij een matrijs wordt toegepast met ten minst een eerste en een tweede deel, welke in een open- en sluitrichting ten opzichte van elkaar beweegbaar zijn, 15 waarbij ten miste één der beweegbare wanddelen een bewegingsrichting heeft tussen de teruggetrokken stand en de vooruit bewogen stand die een hoek insluit met de open- en sluitrichting, welke hoek bij voorkeur is gelegen tussen ongeveer 45 en 135 graden en in het bijzonder ongeveer 90 graden is.

13. Matrijs voor de vorming van producten, voorzien van ten minste één matrijsholte, welke matrijsholte ten minste gedeeltelijk wordt bepaald door ten minste één eerste en ten minste één tweede beweegbaar wanddeel en eerste en tweede aandrijfiniddelen voor aandrijving van respectievelijk de eerste en tweede beweegbare wanddelen tussen een teruggetrokken 25 stand en een vooruit bewogen stand, waarbij een regeleenheid is voorzien waarmee de aandrijfiniddelen kunnen worden aangestuurd, zodanig dat in I een eerste stap het of elke eerste beweegbare wanddeel in beweging wordt gebracht in de richting van een vooruit bewogen stand en in een tweede stap het of elk tweede beweegbare wanddeel in beweging wordt gebracht in de 30 richting van een vooruit bewogen stand. 1027910

14. Matrijs volgens conclusie 13, waarbij ten minste één derde beweegbaar wanddeel is voorzien, waarbij de regeleenheid is ingericht voor het in een derde stap in beweging brengen van het of elk derde beweegbaar wanddeel.

15. Matrijs volgens conclusie 13 of 14, waarbij het of elk eerste beweegbaar wanddeel een eerste bewegingsrichting heeft en het of elk tweede beweegbaar wanddeel een tweede bewegingsrichting heeft, welke eerste en tweede bewegingsrichting onderling een hoek insluiten die afwijkt van 180 graden en bij voorkeur tussen ongeveer 45 en 135 graden is 10 gelegen, meer in het bijzonder ongeveer 90 graden is

16. Matrijs volgens conclusie 14 en 15, waarbij het of elk derde beweegbare wanddeel een derde bewegingsrichting heeft die een hoek insluit met de eerste en tweede bewegingsrichting, welke hoek afwijkt van 180 graden en bij voorkeur tussen 45 en 135 graden is, meer in het bijzonder 15 ongeveer 90 graden.

17. Matrijs volgens conclusie 14 of 15, waarbij de matrijsholte is ingericht voor de vorming van producten met een bodem en een wand en daartoe een bodemvormend deel en een wand vormend deel omvat, waarbij het of elk eerste beweegbare wanddeel is voorzien in het bodem vormende 20 deel en het of elk tweede beweegbare wanddeel en het of elk derde beweegbare wanddeel zijn voorzien in het wand vormende deel.

18. Matrijs volgens een der conclusies 15 - 17, waarbij de matrijs ten minste een eerste en tweede matrijsdeel omvat die in een open- en sluitrichting ten opzichte van elkaar beweegbaar zijn, waarbij ten miste één 25 der beweegbare wanddelen een bewegingsrichting heeft tussen de teruggetrokken stand en de vooruit bewogen stand die een hoek insluit met de open- en sluitrichting, welke hoek bij voorkeur is gelegen tussen ongeveer 45 en 135 graden en in het bijzonder ongeveer 90 graden is.

19. Bedieningsinrichting voor een matrijs met beweegbare wanddelen, 30 in het bijzonder volgens een der conclusies 13 -18 of bij een werkwijze 1027910 volgens een der conclusies 1 - 12, welke bedieningsinrichting hydraulische of pneumatische zuiger-cilinder samenstellen omvat alsmede ten minste een drukinrichting voor het naar genoemde zuiger-cilinder samenstellen voeren van een drukfluïdum zoals olie of gas, waarbij voor elk zuiger-cilinder 5 samenstel ten minste één klep is voorzien tussen genoemde drukinrichting en het betreffende zuiger-cilinder sainenstel, waarbij voorts een regeleenheid is voorzien voor het aansturen van ten minste de kleppen en de drukinrichting, zodanig dat bij gesloten klep druk wordt op gebouwd in ten minste een leiding tussen genoemde klep en de drukinrichting en vervolgens 10 de klep wordt open gestuurd voor het bekrachtigen van een achter genoemde klep opgesteld zuiger-cilinder samenstel.

20. Bedieningsinrichting voor een matrijs met beweegbare wanddelen, in het bijzonder volgens een der conclusies 13 - 18 of bij een werkwijze volgens een der conclusies 1 - 12, welke bedieningsinrichting hydraulische 15 of pneumatische zuiger-cilinder samenstellen omvat alsmede ten minste een drukinrichting voor het naar genoemde zuiger-cilinder samenstellen voeren van een drukfluïdum zoals olie of gas, waarbij elk zuiger-cilinder samenstel is uitgevoerd met een dubbel werkende zuiger met aan weerszijde een in- en uitlaat voor een drukfluïdum, waarbij voorts een regeleenheid is voorzien 20 voor het aansturen van ten minste de drukinrichting, zodanig dat stilstaande zuiger aan weerszijden daarvan met behulp van de drukinrichting druk wordt opgebouwd, waarna voor beweging van de zuiger aan één zijde de druk wordt weggenomen, als gevolg waarvan de zuiger door de druk aan de tegenovergelegen zijde wordt bewogen naar de zijde waar de 25 druk is weggenomen. i Uü 79 1 0 i . _