NL1001755C2

NL1001755C2 - Poelie.

Info

Publication number: NL1001755C2
Application number: NL1001755A
Authority: NL
Inventors: Martijn Arnoud Schutz; Sebastiaan Pieter Henr Bongers
Original assignee: Doornes Transmissie Bv
Priority date: 1995-11-28
Filing date: 1995-11-28
Publication date: 1997-05-30
Also published as: KR970027977A; DE69608527D1; EP0777069A1; DE69633412T2; JPH09217820A; US6012998A; EP0957295B1; ATE276460T1; EP0957295A2; EP0957295A3; EP0777069B1; ES2145970T3; DE69633412D1; DE69608527T2

Description

Poelie

De uitvinding heeft betrekking op een poelie, in het bijzonder voor een continue variabele transmissie, voorzien van tenminste twee 5 schijven op een poelie-as en/of op een manchet van de poelie-as, waarbij tenminste één schijf door middel van bedieningsmiddelen axiaal verschuifbaar is.

Een dergelijke poelie is bijvoorbeeld bekend uit EP-A-462637 en wordt in het bijzonder toegepast in continue variabele transmissies, 10 met name voor motorvoertuigen. In een continu variabele transmissie worden steeds twee poelies toegepast met een drijfriem tussen de schijven van beide poelies. Door relatieve verplaatsing van de beide schijven van de poelie en dit voor beide poelies tegelijkertijd, kan de radiale positie van de drijfriem tussen de poelie en daarmee de 15 overbrengingsverhouding worden ingesteld. De poelie verricht een groot aantal deelfuncties die geen uniforme eisen aan het ontwerp, het materiaal en de oppervlaktegesteldheid stellen, zodat hier steeds voor een compromis tussen de eisen wordt gekozen in plaats van de poelie voor alle eisen te optimaliseren. De poelie is daardoor niet alleen 20 moeilijk te produceren, maar ook duur, gecompliceerd en zwaar.

De uitvinding beoogt de genoemde bezwaren te ondervangen. De poelie volgens de uitvinding wordt daardoor gekenmerkt doordat, volgens een eerste mogelijkheid, tenminste een schijf volgens een modulaire opbouw op de manchet is bevestigd.

25 Volgens een tweede mogelijkheid kan tenminste een schijf volgens een modulaire opbouw op de poelie-as is bevestigd. Hierdoor kan elk deel van de poelie optimaal voor de relevante deelfunctie worden ontworpen en geproduceerd en de materiaalkeuze en de oppervlaktegesteldheid kunnen daarop worden afgestemd. De poelie wordt 30 bovendien minder zwaar en minder gecompliceerd.

Tevens kan de poelie-as en/of de manchet zijn voorzien van afzonderlijk bevestigde contactvlakken die zijn geoptimaliseerd voor hun onderlinge contact en/of dat met de schijven.

Voor de poelies waarbij de bedieningsmiddelen een of meer 35 zuigercilindersamenstellen omvatten, kunnen de schijf en/of de poelie-as en/of de manchet zijn voorzien van een afzonderlijk op de schijf bevestigde cilinder en/of zuiger. Voorts kunnen een afzonderlijk op de schijf bevestigde cilinder en een afzonderlijk op de poelie-as of de 1001755 2 manchet bevestigde cilinder zodanig zijn verbonden dat relatieve rotatie wordt geblokkeerd. Bovendien kan de cilinder en/of de zuiger tenminste gedeeltelijk worden omsloten door een lager van de poelie-as of de manchet.

5 Voor de bevestiging/verbinding komen in het bijzonder in aanmerking pers-, tand- en spieverbindingen alsmede lijmverbindingen. Bij voorkeur is de lijmverbinding zowel sterk als elastisch om vervormingen te kunnen doorstaan. In het kader van de maattoleranties is de lijmverbinding bij voorkeur niet dikker dan maximaal 10 pm. Om 10 bijvoorbeeld olie-inwerking te voorkomen kan de lijmlaag worden afgedicht naar de omgeving, bijvoorbeeld door middel van een siliconen afdichting.

De uitvinding zal worden verduidelijkt aan de hemd van een tekening. In de tekening toont: 15 fig. 1, schematisch een continu variabele transmissie met poelies volgens de stand van de techniek; en fig. 2, schematisch een modulaire poelie volgens de uitvinding.

De schematisch in figuur 1 weergegeven continu variabele transmissie 1 is binnen het transmissiehuis 11 voorzien van een 20 tweetal poelies 3* 7 volgens de stand van de techniek. De poelie 3 respectievelijk 7 omvatten ieder een tweetal schijven 4, 5 respectievelijk 8, 9 die zijn aangebracht op een primaire poelie-as 2 respectievelijk secundaire poelie-as 6. De schijven 5 en 8 zin axiaal verplaatsbaar, waardoor de radiale positie van de drijfriem 10 tussen 25 de poelies 3 en 7 kan worden gewijzigd en de overbrengingsverhouding kan worden ingesteld. De axiaal verplaatsbare schijven 5 en 8 zijn voorzien van bedieningsmiddelen in de vorm van zuiger-cilindersamenstellen. Voor de schijf 8 is dit een enkel zuiger-cilindersamenstel 26, 27 en voor de schijf 5 is dit een dubbele 30 zuiger-cilindersamenstel. Het dubbele zuiger-cilindersamenstel omvat een tweetal cilinderkamers 13, 14. De cilinderkamer 13 wordt omsloten door de cilinder 19, de zuiger 18, de radiale wand 24 en de as 2. De cilinderkamer 14 wordt omsloten door de cilinder 21, de zuiger 17, de schijf 5 en de manchet 20 van de poelie-as 2, waarop de schijf 5 is 35 bevestigd. Door de boringen 15 en 16 kan fluïdum naar en uit de cilinderkamers 13 respectievelijk 14 worden geleid, zodanig dat de schijf 5 net de manchet 20 over de poelie-as 2 wordt verplaatst.

1001755 3

De poelies 3 en 7 met de schijven 4, 5 respectievelijk 8, 9, de poelie-assen 2 respectievelijk 6 en de manchetten 20 respectievelijk 25 dienen een groot aantal deelfuncties te verrichten, waarvan in het bijzonder kunnen worden genoemd: 5 - het geleiden van de drijfriem.

het overdragen van koppel tussen de drijfriem en de schijven, het overdragen van een aandrukkracht op de drijfriem, het geleiden van de verplaatsbare schijven, overdracht van koppel tussen de schijven en de poelie-as.

10 - de koppeling van de poelie-as met de aandrijflijn in de richting van een motor of in de richting van de wielen van het motorvoertuig.

- het doorleiden van fluïdum voor de diverse hydraulische functies in de transmissie.

Bij de poelies volgens de stand van de techniek vormen de schijf 15 4 en 9 één geheel met de poelie-as 2 respectievelijk 6 en vormen de schijven 5 en 8 één geheel met de manchet 20 respectievelijk 25· Dit heeft als nadeel dat de diverse deelfuncties dienen te worden uitgevoerd binnen één onderdeel namelijk het as-schijf of het asmanchet onderdeel. Het ontwerp, het materiaal, de warmtebehandeling en 20 de oppervlaktegesteldheid kunnen in dit kader nooit optimaal zijn voor alle deelfuncties. Veelal wordt het as-schijf en het as-manchet onderdeel gesmeed.1 Dit is vanwege de vlakke schijf met de dunne, lange as smeedtechnisch nogal gecompliceerd en duur. Ook dienen bij het produceren van verschillende uitvoeringen, bijvoorbeeld ten 25 aanzien van de dikte en buitendiameter van de schijf, steeds volledig nieuwe smeedstukken te worden geproduceerd. Voorts dient bij beschadiging van de schijf of de as het volledige onderdeel te worden vervangen.

De cilinders 21 en 27 zijn volgens de stand van de techniek 30 respectievelijk door een felsverbinding op de verplaatsbare schijf 5 en door een schroefverbinding op de verplaatsbare schijf 8 bevestigd. De positie van de felsverbinding 28 en de schroefverbinding 29 is alleen te wijzigen door het poelie-as/schijf of het manchet/schijf onderdeel te wijzigen. Dit is nogal gecompliceerd en duur en daarom 35 worden op zich wenselijke wijzigingen in uitvoeringsvorm duur of vermeden.

De in figuur 2 weergegeven poelie volgens de uitvinding is volledig modulair opgebouwd.

1001755 4

De schijf 30 is als afzonderlijk deel op de poelie-as 38 bevestigd door zowel een krachtgesloten als een vormgesloten verbinding. De krachtgesloten verbinding betreft een lijmverbinding en de vormgesloten verbinding wordt gevormd door de opstaande rand 33 5 tussen de zijden 31 en 32 van de poelie-as 38.

Ook de schijf 3^ is als afzonderlijk deel op de manchet 39 bevestigd door zowel een krachtgesloten als een vormgesloten verbinding. De krachtgesloten verbinding betreft weer een lijmverbinding en de vormgesloten verbinding wordt gevormd door de 10 opstaande rand 37 tussen de zijden 35 en 36 van de manchet 39·

De beide schijven 30, 34 zijn voorzien van afzonderlijk op de schijven bevestigde, in dit geval gelijmde, contactvlakken 40 voor het contact met een in de poelie op te nemen drijfriem.

Op de poelie-as 38 zijn twee afzonderlijk bevestigde 15 contactringen 4l en 42 bevestigd, in dit geval door een persverbindnig, zodat de axiaal verplaatsbare schijf 34 bij verplaatsing over de contactvlakken 4l en 42 en niet over de as 38 glijdt.

De poelie is voorzien van een dubbel zuigercilindersamenstel 43, 20 44, 45. 46. De cilinder 43 is afzonderlijk,door een lijmverbinding, met de schijf 34 verbonden. De cilinder 45 is door een lijmverbinding 48 afzonderlijk op de poelie-as 38 bevestigd en wordt daarbij gedeeltelijk omsloten door het lager 49· De schijf 34 en de poelie-as 38 zin tegen onderlinge verdraaiing geblokkeerd door een spie- of 25 tandverbinding 50 tussen de cilinder 43 en 45·

De lijmverbindingen zin bij voorkeur sterk en elastisch om zowel de krachten/koppels als de vervormingen op te kunnen nemen. Op een aantal plaatsen, in het bijzonder daar waar de maatnauwkeurigheid groot dient te zijn, is het wenselijk de lijmverbinding zo dun 30 mogelijk te houden, bij voorkeur niet dikker dan 10 pm. Om omgevingsinvloeden op de lijmverbinding uit te sluiten kan de lijmverbinding worden afgedicht, bij voorkeur door middel van een siliconenafdichting.

Naast de hier beschreven verbindingen zijn nog andere 35 verbindingen denkbaar, op de verschillende plaatsen.

Door deze modulaire opbouw kunnen de diverse delen optimaal worden ontworpen en kunnen ook de meest geschikte materialen, warmte- 1001755 5 en oppervlaktebehandelingen worden toegepast. De poelie en de fabricage daarvan worden zo minder gecompliceerd en minder duur.

De poelie-as 38 kan worden geoptimaliseerd voor he doorleiden van koppel alsmede voor het doorleiden van fluïdum, bijvoorbeeld door de 5 boringen 51. 52 en 53· Het oppervlak van de poelie-as 38 behoeft niet meer te worden geprepareerd voor de geleiden van de axiaal verplaatsbare schijf 34, omdat dit door de contactringen 4l en 42 gebeurt.

Doordat de schijven 30 en 3** niet meer één geheel vormen met de 10 poelie-as 38 respectievelijk de manchet 39. kunnen de schijven worden geoptimaliseerd voor het doorleiden van koppel en het verschaffen vein de aemdrukkracht op de drijfriem. Dit wordt bovendien nog versterkt door de toepassing van de contactvlakken 40 die het contact, met name het wrijvingscontact, met de band optimaliseren door een geschikte 15 materiaalkeuze en oppervlaktegesteldheid daarvoor. Ditzelfde geldt ook voor de manchet 39 die de ander zijde van het contact vormt. De poelie kan voorts worden ontworpen en geproduceerd, omdat op een zijvlak van de poelie de cilinder eenvoudig wordt gelijmd, waartoe een vlak 47 eventueel met een trap 54 reeds toereikend is. Felsnaden of boringen 20 zijn overbodig. Bovendien kan de schijf dan worden toegepast voor meerdere uitvoeringen zonder dat constructieve wijzigingen noodzakelijk zijn. De schijven 30, 34 en de poelie-as 33 kunnen voorts afzonderlijk worden vervangen in geval van schade aan een van beide. Dit geeft daarnaast de mogelijkheid om de poelie-assen en schijven in 25 verschillende combinaties toe te passen, bijvoorbeeld dezelfde poelie-as voor schijven met verschillende dikten of buitendiameters. Het zal duidelijk zijn dat de afzonderlijke productie van de poelie-assen en schijven minder gecompliceerd is en daarom minder duur.

De koppeloverdracht van de schijf 34 naar de poelie-as geschiedt 30 door tussenkomst van de tandverbinding 50 tussen de cilinders 43 en 45. Door de verlijming van de cilinder 45 op de poelie-as 38 ontstaat een grotere ontwerpvrijheid en door het lager 49 gedeeltelijk om de cilinder 45 te positioneren wordt niet alleen de verbinding tussen de cilinder 45 en de poelie-as 38 verstevigd, maar ontstaat ook een 35 compacter ontwerp.

1 0 0 1 755

Claims

1. Poelie, in het bijzonder voor een continu variabele transmissie, voorzien van tenminste twee schijven op een poelie-as 5 en/of op een manchet van de poelie-as, waarbij tenminste één schijf door middel van bedieningsmiddelen axiaal verschuifbaar is, met het kenmerk dat tenminste een schijf (34) volgens een modulaire opbouw op de manchet (39) is bevestigd.

2. Poelie, in het bijzonder voor een c,ontinu variabele transmissie, voorzien van tenminste twee schijven op een poelie-as en/of op een manchet van de poelie-as, waarbij tenminste één schijf door middel van bedieningsmiddelen axiaal verschuifbaar is, met het kenmerk dat tenminste een schijf (30) volgens een modulaire opbouw op 15 de poelie-as (38) is bevestigd.

3· Poelie volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk dat de schijf (30, 34) door middel van een krachtgesloten verbinding is bevestigd.

4. Poelie volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk dat een schijf (30, 34) door middel vein een vormgesloten verbinding is bevestigd.

5. Poelie volgens conclusie 3 en 4, met het kenmerk dat een 25 schijf (30, 34) door middel van een krachtgesloten en een vormgesloten verbinding is bevestigd.

6. Poelie volgens conclusie 5* met het kenmerk dat de verbinding tussen een schijf (30, 34) en de poelie-as (30) of de manchet (39) een 30 getrapt vlak (31, 32, 33; 35. 36, 37) omvat, dat aangebracht is in het materiaal van de schijf (30, 34) en/of de poelie-as (30) of manchet (39)

7. Poelie, in het bijzonder volgens één van de voorgaande 35 conclusies, voorzien van tenminste twee schijven op een poelie-as en/of op een manchet om de poelie-as, waarbij tenminste één schijf door middel van bedieningsmiddelen axiaal verschuifbaar is, met het kenmerk dat de poelie-as (38) en/of de manchet (39) is dan wel zijn 1001755 voorzien van één of meer duurzaam daarop bevestigde contactvlakken (4l, 42), volgens een modulaire opbouw.

8. Poelie, in het bijzonder volgens één van de voorgaande 5 conclusies, voorzien van tenminste twee schijven op een poelie-as en/of op een manchet om de poelie-as, waarbij tenminste één schijf door middel van bedieningsmiddelen axiaal verschuifbaar is en waarbij de bedieningsmiddelen één of meer zuiger-cilindersamenstellen omvatten, met het kenmerk dat een zuiger (44) of een cilinder (43) 10 volgens een modulaire duurzaam op de verschuifbare schijf (38) is bevestigd.

9. Poelie volgens conclusie 8, met het kenmerk dat de verbinding tussen de verschuifbare schijf (34) en de bedieningsmiddelen (17, 21) 15 een getrapt vlak (47, 54) omvat, dat aangebracht is in het materiaal van de verschuifbare schijf (34) of de bedieningsmiddelen (17, 21).

10. Poelie volgens één van de voorgaande conclusies, met het kenmerk dat de materiaalkeuze voor en/of oppervlaktegesteldheid van 20 één of meer modulen afgestemd is op de relevante functie van de module.

11. Poelie volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk dat een verbinding/bevestiging een persverbinding is. 25

12. Poelie volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk dat een verbinding/bevestiging een spie-verbinding is.

13* Poelie volgens een van de voorgaande conclusies, met het 30 kenmerk dat een verbinding/bevestiging een tandverbinding is.

14. Poelie volgens een van de voorgaande conclusies, met het kenmerk dat een verbinding/bevestiging een lijmverbinding is. 35

15· Poelie volgens conclusie 14, met het kenmerk dat de lijmverbinding zowel sterk als elastisch is. 1001755

16. Poelie volgens conclusie 1^+ of 15, met het kenmerk dat de lijmverbinding maximaal 10 μιη dik is.

17· Poelie volgens een van de conclusies 14 tot en met 16, met 5 het kenmerk dat de lijmverbinding is afgedicht naar de omgeving.

18. Poelie volgens conclusie 17, met het kenmerk dat de afdichting een siliconenafdichting is. 100 1 7S5