Plini lo Jove
| Plini lo Jove | |
 | |
| Naissença | 61 Novum Comum, l'actuala Còme (Itàlia) |
|---|---|
| Mòrt | 113 Nicomedia |
| País d'origina | Itàlia |
modificar  |
|
Plini lo Jove (Caius Plinius Caecilius Secundus) (Còme, 61 – Nicomedia, 113) foguèt un òme politic e escrivan latin nomenat Plini lo Jove per lo distinguir de l'oncle omonim Plini lo Vièlh. Èra filh de Gai Cecili e de Plinia (la sòr de Plini lo Vièlh). Nasquèt probablament a Comum (Còme), en 61 o 62 (se sap qu'èra present a l'erupcion del Vesuvi en 79, que el meteis ditz qu'aviá 18 ans).
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Plini nasquèt d'una familha de reng fòrça rica. Lo seu paire moriguèt quand el èra encara pichonet e Plini foguèt adoptat per l'oncle, Plini lo Vièlh, que lo faguèt estudiar a Roma, a l'escòla de Quintilian. Lo sieu nom en seguent las nòrmas republicanas seriá estat Gai Plini Cecilian Segond (Caius Plinius Caecilianus Secundus). Educat amb suenh per Plini e per lo seu tutor Vegini Ruf, se consacrèt a las letras e a 14 ans escriguèt una tragedia en grèc. Estudièt l'eloqüència amb Quintilian e Nicetes Sacerdos e aqueriguèt progressivament la reputacion d'un òme intelligent e erudit.
En l'an 79 assistiguèt a l'erupcion del Vesuvi dempuèi lo costat opausat del gòlf de Nàpols, ont perdèt la vida lo seu celèbre parent.
Se consacrèt a l'art oratòria e a 19 ans comencèt de parlar al forum e agiguèt sovent coma avocat a la cort dels cemtumviri. Passèt totes los estadis del cursus honorum jos l'empèri de Domician: tribun militar en Siria, questor, pretor (93) e cònsol (100) an en qué escriguèt un panegiric consacrat a Trajan. Foguèt tanben curador del canal e e de las broas de Tibre.
Probablament, mercé non pas sonque al seu pròpri talent, mas tanben a la fortuna e sas amistats poderosas, la siá carrièra foguèt de las pus brilhantas e arribèt a èsser prefècte del tresaur public de Saturne, es a dire, un dels tresorièrs de l'empèri. A la fin de la seuna vida foguèt governador de Bitinia entre los ans 111 e 113, an que, probablament, moriguèt.
Se maridèt dos còps, la segonda vegada amb Calpurnia la felena de Calpurni Fabat, qu'èra fòrça mai jove qu'el. Amb cap de las seunas doas femnas aguèt pas de filh.
Sa vida es coneguda per las seunas cartas. Èra ric e bastiguèt un temple a Tifernum, e faguèt d'autras contribucions dins de bastissas publicas.