[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/

Helios (gresk Ήλιος (hēlios), 'sol') er solguden i gresk mytologi. Kvar dag køyrer han over himmelen i ei gyllen vogn trekt av fire hestar, medan han sigler i ein båt over verdselva Okeanos om natta for å koma tilbake til utgangspunktet sitt i aust om morgonen. Helios blei særleg tilbeden på Ródos, der han hadde si eiga høgtid.[1] Han blei avbilda i Kolossen ved hamna til Ródos, eit av dei sju underverka.[2]

Helios

Identifisert medSol, Sun, Surya, Hvare-khshaeta, Virotutis, Baal-hamon, Ra, Anextiomarus, Alaunus, Zun
MorTheia, Euryphaessa
FarHyperion
EktefelleRhodos, Ceto, Aegle, Antiope
SambuarAegle, Klymene, Gaia, Leucothoë, Neaera, Perse, Selene, Crete, Clytie
BarnAegiale, Merope, Faëthon, Phaethusa, Lampetia, Perses, Astris, Aietes, Kirke, Pasifaë, Heliadae, Cercaphus, Candalus, Actis (mytologi), Tenages, Triopas, Ochimus, Lindus, Makareus, Trinax, Auges, Electryone, Evfrosyne, Thalia, Aglaia, Aloeus, Aetheria, Bisaltes, Augias, Aega, Clymenus, Khariter, Phaetontides, Phasis, Dioxippe, Helia, Amaltheia, Dirke, Lelex

Familie

endre

Helios var son av titanane Hyperion, som var gud for lys, og Theia.[3][4][5] Mor hans blir også oppgjeven som Euryphaessa,[6] Aethra,[7] og Basileia.[8] Syskena hans er Selene (månen) og Eos (morgonrauden).[2] Sonen hans var Faeton, som prøvde og feila å styra solvogna til faren.[9][1]

Helios blir gjerne framstilt som ein skjegglaus man i lilla klede med ein glorie eller flagrande hår som liknar solstrålar.

 
Helios i stridsvogna si. Måleri frå 1680 av Johann Baptist Zimmermann.

Guden blei også kalla Helios Panoptes, 'den altsjåande Helios/sola'.

Namnet på grunnstoffet helium er avleidd av Helios. Helium er eitt av dei viktigaste stoffa i sola.

Kjelder

endre
  1. 1,0 1,1 «Hēlios» (på engelsk). Oxford University Press. 1. januar 2007. ISBN 978-0-19-280146-3. doi:10.1093/acref/9780192801463.001.0001/acref-9780192801463-e-1012?rskey=l9rsth&result=7. 
  2. 2,0 2,1 «Helios». Store norske leksikon (på norsk). 23. august 2023. 
  3. Hesiod, Theogony 371
  4. Pseudo-Apollodorus, Library 1.2.2
  5. Scholia on Pindar, Isthmian Odes 5.2
  6. Homeric Hymns 31.5
  7. Hyginus, Fabulae preface
  8. Diodorus Siculus, Historic Library 3.57.2–8; Grimal, s. v. Basileia
  9. Leeming, David (2005). «Helios» (på engelsk). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-515669-0. doi:10.1093/acref/9780195156690.001.0001/acref-9780195156690-e-693?rskey=l9rsth&result=6. 

Bakgrunnsstoff

endre
  Commons har multimedium som gjeld: Helios
Spire  Denne religionsartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.