Jabbeke

Het dorp Jabbeke ontstond op de grens van het door de zee beïnvloede schorrengebied en Zandig Vlaanderen. De schorren werden geleidelijk ingepolderd en mogelijk ontstond in de 9e eeuw al een parochie, die in de 10e eeuw al werd gedocumenteerd: het patronaatsrecht was toen in handen van de bisschop van Doornik. In 961 werd Jabbeke voor het eerst schriftelijk vermeld, als Jabeca. Er was een kasteel dat vanaf de 15e eeuw bewoond werd door de familie Van Straten en later door de familie Van Haverskercke. Op de kaart Flandriæ de Witt uit 1680 wordt Jabbeke vermeldt als 'Labbeeke'.

Het dorp had te lijden onder plunderingen van de troepen van Maximiliaan van Oostenrijk in 1488 en van de Geuzen in 1579. In de 17e eeuw werden de landgoederen van het kasteel verkocht aan de familie Van Caloen, in 1800 door erfenis aan Van Larebeke en dan door verkoop aan burggraaf Du Bus de Gisignies. Na de Tweede Wereldoorlog werd het landgoed verkaveld tot villapark, het Flaminckapark.

In 1838 kwam het station Jabbeke gereed en in 1993 werd dit weer gesloten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit door de bezetter gebruikt om oorlogsmateriaal naar het front te sturen. In Jabbeke kwam er een militair depot.

Naast Jabbeke-centrum liggen in de gemeente nog de deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem. De dorpjes Snellegem en Zerkegem liggen ten zuiden van Jabbeke zelf. Stalhille ligt in het noorden van het kanaal Brugge-Oostende. Varsenare ligt in het oosten, tegen de stedelijke agglomeratie van de provinciehoofdstad Brugge.

De gemeente Jabbeke grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

 

  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Jabbeke voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Provinciaal Museum Constant Permeke (zie ook: Constant Permeke)
• Sint-Blasiuskerk
• Molen van Kerrebroeck

Jabbeke ligt in Zandig Vlaanderen, op de overgang naar het West-Vlaamse poldergebied. De hoogte bedraagt ongeveer 10 meter. Voorheen was dit een gebied van schorren, met aan de toenmalige kust een smalle duingordel bestaande uit onvruchtbaar zand, waar de naam Zandstraat nog aan herinnert. De plaatsnaam duidt op de aanwezigheid van een beek, tegenwoordig Jabbeekse Beek genaamd, die van zuid naar noord stroomt naar het Kanaal Brugge-Oostende.

Ten noorden van de kom ligt de autoweg A10 (1956), waar in het noordwesten de A18 zich sinds 1977 van afsplitst.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Jabbeke		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		West-Vlaanderen	Brugge			Jabbeke
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegen­woordigers		Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen					Brugge	Brugge	Brugge	Jabbeke
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

• 1916-1932 : Karel Boutens
• 1932-1941 : Leon Jonckheere
• 1941-1947 : Oscar Packeu
• 1947-1980 : Albert Bogaert
• 1980-1998 : Erik Gheeraert
• 1999-2006 : Roland Verleye
• 2007-2011 : Hendrik Bogaert
• 2011-2022 : Daniël Vanhessche
• 2022-  : Frank Casteleyn

Burgemeester was Hendrik Bogaert van de CD&V tot eind 2011. Daarna nam Daniël Vanhessche eveneens van de CD&V de leiding als burgemeester over. Deze partij had de meerderheid met 15 op 23 zetels.

Burgemeester was Daniël Vanhessche van de CD&V. Deze partij had de meerderheid met 15 op 23 zetels.

Burgemeester was Daniël Vanhessche van de CD&V tot begin 2022. Daarna nam Frank Casteleyn, eveneens van de CD&V, de fakkel over als burgemeester. Deze partij heeft de meerderheid met 14 op 23 zetels.

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*) 1994: NIEUW (4,28%), 2006: Beter-Jabbeke??nu! (6,17%), Links Alternatief (2,02%)

Nabij Jabbeke ligt het knooppunt Jabbeke, waar de A18 en de A10 samenkomen.

• In de gemeente is de sportaccommodatie van Krachtbal Jabbeke gelegen. De club behaalde acht landstitels bij de dames en twee (2009,2022) bij de heren. Zowel de heren- als de damesploeg brachten eenmaal de Beker van België mee naar huis. In deelgemeente Snellegem is een andere grote naam uit het krachtbal actief: MEZ Snellegem. De club werd veertien maal landskampioen en evenveel keer bracht ze de Beker van België mee naar Snellegem. De club was vroeger bekend als RODEMO Snellegem. De voormalige damesclub - actief van 1980 tot '86 - was eenmaal Bekerwinnaar in haar korte bestaan. In deelgemeente Varsenare ten slotte is Atlas Varsenare actief. De club werd zevenmaal landskampioen en won viermaal de Beker van België.

Sinds 2 juli 2013^[7] is de derde weerradar in België actief. Deze staat aan het knooppunt Jabbeke en wordt beheerd door het KMI. De radar kan door gebruik te maken van de dubbele polarisatietechniek niet alleen de hoeveelheid maar ook het soort neerslag waarnemen. Sinds 2015 lopen er experimentele testen met de weerradar van Jabbeke voor wat betreft de hagelgrootte bij de zwaardere onweders tijdens de zomermaanden.

Zerkegem, Ettelgem, Stalhille, Varsenare, Snellegem

• Website van de gemeente
• Inventaris Onroerend Erfgoed

• Stanislas BOUTENS, Jabbeke, een dorp in het Brugs Ommeland, in: Brugs Ommeland, 1972.
• Lucien VAN ACKER, Hoe Jabbeke aan zijn naam geraakte, in: Biekorf, 2002.

 

Zie de categorie Jabbeke van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.