Montenegro

Република Црна Гора Republika Crna Gora
Kaarte van Montenegro
Informasie
Heufdstad	Podgorica
Geleuf	Montenegriens- en Servisch-Orthodoxe Karke 80%
Laand en inwonners
Oppervlakte	14.026 km²
Inwonners	630.548 (2004)
Koordinaten	42° 45′ N, 19° 15′ O42.7519.25 Koördinaoten: 43° N, 19° O
Oaverig
Volksleed	Oj, svijetla majska zoro
Munteenheid	euro (EUR)
Tiedzone	+1
Nasjonalen feestdag	13 juli
Web | Kode | Tel.	.me | MNE | {{{tel}}}

Montenegro (oet et Venesiaans: "Zwarten Baarg"; Montenegriens: Црна Гора, Crna Gora) is een laand op de Balkan wat vrogger bie Servië-Montenegro heurden. Op 3 juni 2006 wör et laand onofhaankelik. Hierdeur ontsteun ok et laand Servië woer as et doarveur ne konfederasie met vörmden. Et lig an de Adriatische Zee tegenoawer Italië en greanst, vanof de zee met de klokke met, an Kroasië, Bosnië-Herzegovina, Servië en Albanië. De Montenegriense heufdstad is Podgorica. Op et ogenblik hef Montenegro 678.000 inwoners op een oppervlakte dee net wat grötter is as Vlaanderen.

In de 9e eeuwe warren der dree Serviese preensdommen op et Montenegriense gebeed: Duklja (ongevear de zudelike helfte), Travunia in et westen en Rascia in et noorden. In 1042 leadden archon Stefan Vojislav nen opstaand woerduur as Duklja zelfstaandig wör en de Vojislavljević-liene sticht wör. Oonder Vojislav's zönne Mihailo (1046 - 1081) en zinne kleanzönne Bodin (1081 - 1101 was Duklja op et heugtepeunt van macht. Tegen de 13e eeuwe wör Duklja Zeta neumd en wör et regeard duur de oadellike familie Balšić. Tegen de 15e eeuwe wör Zeta vaker Crna Gora (Zwarten Baarg) neumd. Grote delen kömmen tusken 1496 en 1878 bie et Ottomaanse Riek. Aandere delen wörden deel van Venesië. Van 1515 töt 1851 warren der verskillende vladikas (preens-bisskoppen) de baas. Vanof 1918 was Montenegro deel van Joegoslavië.

Plinius den Oolden, Appianus en Ptolemeus beskrewen de Docleatae. Dit volk leawden in de stad Doclea (rechtevoort Podgorica. In et 9de joarhoonderd nömmen de Romeinen de strekke in. De Slawen nömmen et in et 6de joarhoonderd in en tegen et 10e joarhoonderd harren ze et half-zelfstaandige preensdom Duklja oonder et Byzantiense Riek.

Duklja wör in 1042 onofhaankelik van de Byzantienen. Et breaiden de volgende joaren doarop oet noar Rascia en Bosnië en wör een könninkriek. Noa et 12de joarhoonderd nöm et wat of in kracht. Noa at könning Bodin in 1101 oet de tied köm, breuken verskeaidene borgeroorleuge oet. De heugere volksklassen vöchten um invlood en hearskoppieje, woerduur as et könninkriek verzwakten. In 1186 wör et doarduur verhooldingswies lecht innömmen duur Stefan Nemanja en bie köm et bie et Serviese Riek as de proveensie Zeta. Et Serviese Riek störten in an et eande van et 14de joarhoonderd, woerop at de familie Balšić oawer Zeta gung regearen.

In 1421 wör Zeta wier in eliefd bie Servië, mer in 1455 nöm de familie Crnojević de macht, woermet et et leste vrieje könninkriek van de Balkan was vuur at de Ottomanen et innömmen in 1496. Oonder disse familie kreeg Zeta zinnen hudigen naam: Zwartenboarg.

Tusken 1514 en 1528 én tusken 1597 en 1614 was Montenegro ne ofzeunderlike sanjak van Shkodër.

In et 16de joarhoonderd kreeg Montenegro ne uniek zelfbesteur oonder et Ottomaanse riek, woerbie as Montenegriense clans vriestelling van bepoalde verplichtingen harren. Toch kömmen ze verskeidene moalen in opstaand, met as heugtepeunt et versloan van de Ottomanen in den Groten Turksen Oorlog an et eande van et 17e joarhoonderd.

Et Montenegriense leager har ne seempele anpak: as de Turken met 5000 soldoaten kömmen, konden ze der tegenop. As de Turken met 100.000 kömmen, verbraandden ze allens wat ze harren en treuken de baargen in, woerduur as de Turken niks te etten harren.

De Montenegrienen harren al rap de "enen kearl-regel": enen kearl in et doarp was den euldsten, den politsiekearl en rechter.

Montenegro wör ne Theokrasie oonder de Metropolieten. Dee harren alverdan mear invlood ekregen toen as de Petrović-Njegoš de preensbisskoppen warren. Zee voorden de titel "Vladika van Montenegro". De Venesiaanse Reppubliek voorden goeverneurs in dee as zik bemöaiden met de Montenegriense politiek. Toen as de reppubliek oawergung noar et Oostenriekse Riek in 1797, deed preensbisskop Petar II in 1832 de goeverneurs der achterhen. Zinnen vuurganger Petar I har ezorget vuur de eenwörding van Montenegro en de baarglaanden der achter.

Oonder Kloas I wör et preensdom fleenk oet ebreaidt in de Montenegriens-Turkse oorleuge. Et wör onofhaankelik in 1878. Kloas I sleut diplomatiese verboonden met de Ottomanen. Der warren wal kleane greansgevechten, mer et leawerden toch 30 joar oardige vreade op tusken beaide rieken. Tötdet den Ottomaansen keaizer Abdoel Hamid II of ezat wör.^[1]

Et gung vuural good tusken de beaide rieken umdet Abdoel Hamid II en Kloas I good oonderhaandelen konden. De stoat wör moderner en in 1905 wör der nen groondwet an enömmen. Toch köm der verskel tusken de hearsende Volkspartieje Montenegro, dee mear demokrasie en vereaniging met Servië wollen en de Trouwe Volkspartieje van Montenegro, dee et könninkriek hoolden wollen.

In dissen tied wör ene van grötste Montenegriense oawerwinningen behaald: de Slag bie Grahovac. Groothartog Mirko Petrović, eulderen breur vanKnjaz Danilo, versleug met een leager van 7500 soldoaten een Ottomaans leager van 13.000 man op den eersten mei van 1858. De glorie van dissen veeldslag wör al rap in völle verhalen en volksgezangen vaste legd. Hiermet mossen de Ottomanen de greanzen met Montenegro offisjeel vastleggen en zo dus feaitelik de Montenegriense onofhaankelikheid erkennen. Det deden ze offisjeel in et Verdrag van Berlien in 1878.

Den eersten Montenegriensen groondwet, de Danilocode, wör in 1855 vaste legd.

In 1910 wör Montenegro een könninkriek noa de Balkan-oorleuge in 1912 en 1913 (woerin as de Ottomanen alle Balkanlaanden verlöaren). Der wör ne greanze met Servië ofbakend. Shkodër wör tookeand an et niej op erichte Albanië, alliekewel de hudige heuwdstad van Montenegro, Podgorica, de oolde greanze tusken Albanië en Joegoslavië was. In den Eersten Wearldoorlog vöcht Montenegro met Servië tegen Oostenriek-Hongarije, woer as ne slimme nederloage oetköm in 1916. In 1918 bevriejden de Geallieerden et laand, woernoa as et samen evoogd wör met Servië.

Tiedens den Eersten Wearldoorlog was Montenegro bie de Geallieerden. Tusken januwoari 1916 en oktober 1918 völ Montenegro oonder Oostenriek-Hongarije. Könnink Kloas vluchtten langs Italië noar Fraankriek en de regearing wör op ezat in Bordeaux. Montenegro wör bevried, woernoa as de Vergoaring van Podgorica op ezat wör. Dee stemden at den könnink neet wierumme meug kommen en at Montenegro bie Servië zol kommen op den eersten dezember van 1918.

Tiedens de Karstopstaand köm een groot deel van de Montenegrienen (de Greunen) in de bene tegen disse eenwording. Oonder kaptein Krsto Zrnov Popović, vöchten ze tegen de vuurstaanders van de eenwörding, de Witten.

De könninklike familie wör wier terugge haald duur de regearing in 2011. Rechtevoort is Kroonpreens Kloas II symbolies stoatsheuwd.

In 1922 wör Montenegro offisjeel de "Oblast Cettinje" van de Zetastrekke in et Könninkriek van Serviërs, Kroaten en Slovenen, woer as de kuststrekken Budva en de Baai van Kotor ook bie kömmen. Doarnoa wör et vanniejs in edeeld in 1929 en et Banaat Zeta van et Könninkriek Joegoslavië.

Kloas zinne kleainzönne, den könnink Alexander I van Joegoslavië, was heuwd van de Joegoslaawse regearing. Et Banaat Zeta was ene van de negen Banaten van et könninkriek. Et was eneumd noar et Middeleeuwse Serviese preensdom Zeta. Et besteund oet et hudige Montenegro en delen van Servie, Kroasië en Bosnië.

In april 1941 bezatten de Nazi's, et könninkriek Italië en aandere boondgenoten Joegoslavië. De Italianen maakten der een skienkönninkriek van.

De Montenegriense ofdeling van de Kommunistiese Partieje van Joegoslavie begun in mei nen opstaand vuur te bereiden. Dee mos half juli geburen. 6000 leden maakten zik kloar vuur ne guerilla-stried met kleane köppelkes.

Op 13 juli 1941 breuk den opstaand oet. Onverwachts sleuten zik 32.000 kearls en vrouwleu an bie de stried. De kuste en grote steaden (Podgorica, Cetinje, Pljevlja en Nikšić) wörden beleagerd en Montenegro wör vuur et grötste deel vrie. 5000 Italianen wörden edoodt, verwoondt of evöngen.

Den opstaand heuld et töt et midden van Augustus, toen as der 67.000 Italiaanse soldoaten vanoet Albanië noar Montenegro steurd wörden vuur ne tegenanval. De guerillastrieders leaden öare woapens dale, mer der wör nog fleenk evöchten töt an dezember.

Leu dee as öare woapens heulden, wörden verdeeld in twee groepen: de partizanen en de Tsjetniks. De (Joegoslaviese) Partizanen warren vuural Kommunisten dee aktief tegen de Italianen vechten wollen. De anhangers van de Karađorđević-dynastie (tegen Kommunisme) wörden de Tsjetniks, dee samengungen met de Italianen tegen de Partizanen.

Der köm oorlog tusken de Partizanen en de Tsjetniks in de eerste helfte van 1942. De Montenegriense Partizanen wörden verdrewen noar Servië en Bosmië, woer as ze samengungen met de aandere Partizanen. De hele Tweede Wearldoorlog vöchten de Partizanen en de Tsjetniks ook met mekoar. Dee lesten harren Italië achter zik en behearsten et laand tusken 1942 en april 1943.

Montenegriense Tsjetniks wörden "anti-kommunistiese vechtgroepkes" neumd en kregen woapens, kogels, etten en geeld van Italië. Ze wörren in ezat in de Slag bie Neretva. Ze verlöaren doar liekewel fleenk.

In de Duutse Operasie Schwartz tegen de Partizanen in mei en juni van 1943, nömmen de Duutsers de Tsjetniks öare woapens of, umdet ze bange warren at ze de kaante van de Allieerden zollen kiezen as dee de Balkan zollen optrekken.

Noa at zik Italië in september 1943 oawergavven, kregen de Partizanen et vuur mekaar um een groot deel van Montenegro in te nemmen. De Duutsers zatten der liekewel al rap oawerhen en tusken et eande van 1943 en heel 1944 wör der onmeundig evöchten. In dezember van det joar bevrieden de Joegoslaviese Partizanen Montenegro.

Net as de rest van Joegoslavië wör Montenegro duur de Joegoslaviese Partizanen bevried. Montenegro wör ene van de zes reppublieken van de Sosjalistiese Federale Reppubliek Joegoslavië (SFRJ). De heuwdstad wör Podgorica, dee as earbetoon an President Josip Broz Tito herneumd wör as Titograd. Noa den oorlog wör et weagennet van Joegoslavië opniej op ebouwd, wör der industrialiseerd en den Universiteat van Montenegro wör in esteeld.

Noa de ofskaffing van de SFRJ in 1992 wör Montenegro met Servië deel van ne kleanere Federale Reppubliek Joegoslavië. In ne Volksstemming oawer et deel bliewen van Joegoslavië in 1992 köm 66% van de Montenegrienen opdagen, woervan as 96% stemden vuur ne federasie met Servië. De volksstemming wör boycott duur de Moslims, Montenegriense Albaniërs en de Rooms-Katholieke groepen, nöast de vuurstaanders van een onofhaankelik Montenegro. Ze zeaden at de stemming oonder antidemokratiese umstandigheden doan was, woerbie as der slim völle propaganda duur stoatsmedia roondgoan was. Der is gin onofhaankelik rapport oawer de earlikhead van de volksstemming, umdet et onbeheard organiseerd was.

In den Bosniesen en Kroatiesen Oorlog tusken 1991 en 1995 vöchten de Montengriense politsie en et leager met Serviërs met in anvallen op Dubrovnik in Kroasië.^[2] Bie disse anvallen, woerbie et te doon was um mear laand te kriegen, wörden de meanskenrechten slim en stelselmoatig eskeunden.^[3]

Den Montenegriensen genneraal Pavle Strugar wör vastenömmen vuur zin andeel in de bombardering van Dubrovnik. Bosniese vluchtelingen wörden arresteerd duur Montenegriense politsie en ofvoord noar Serviese kaampen in Foča, woer as ze steelselmoatig emarteld wörden en dooddoan.

In 1996 verbreuk de regearing oonder Milo Đukanović alle boonden met Servië, woer as toertieds Slobodan Milošević presideant was. Montenegro zatten zinne egene ekonomie op en nöm de Duutse Mark an as betaalmiddel en doarnoa den euro, terwiel as et nog geheels neet deel was van de betaalstrekke van de Euro. Doarop volgen verskeadene regearingen een onofhaankelikheadsidee, woerduur as de spanningen met Servië verdan pröttelden. Tiedens de Operation Allied Force wörden verskeadene doelen in Montenegro bombardeerd in 1999. Dit haalden liekewels neet völle oet.^[4]

In 2002 sleuten Servië en Montenegro ne nieje oawereenkomst oawer samenwaarking. Doarop deden ze oonderhaandelen oawer de tookomst van de Federale Reppubliek Joegoslavië. In 2003 wör de Joegoslaviese Federasie der achterhen edoan en der köm ne meender sentraal besteurde unie oonder den naam Servië en Montenegro.

Op den 12sten mei van 2006 was de volksstemming oawer Montenegriense onofhaankelikhead. Ditmoal gung et wál earlike, umdet der vief onpartiedige stemorganisasies boawenop zatten. Der stemden 419.240 leu. Det is 86,5% van de leu dee stemrecht hebt. 55,5% was vuur en 44,5% was tegen.^[5] Der was een verskil van 45.659 stemmen. Net genog um oawer den zul van 55% te stappen. Servië, de EU-lidstoaten en den VN-zekerheadsroad erkeanden Montenegro's onofhaankelikhead.

Op 12 juli 2011 nöm et Parlemeant van Montenegro nen wet an dee de stoatus van de Petrović Njegoš-geslachtsliene hersteelden. Doarmet wör Montenegro feaitelik ne beperkte Groondwettelike Monarchie.

Montenegro hef greanzen met Kroasië, Bosnië en Herzegovina, Servië en Albanië. Et lig tusken de 41° en 44° noorderbreedte en 18° en 21° oosterleankte.

Montenegro hef hoge bargtöppe an de greanze met Servië en Albanië, as deel van de Karststeen van as et westelike Balkanskiereilaand. Wiedters hef et laand ne smalle kuststreppel den as mer ene töt 6,4 km breed is. Den wörd in et noorden begreanzet duur de Lovćen- en Orjenbargen, dee stik oet den inham van de Kotorbaai stekt.

Et Karstgebeed van Montenegro ligt heuwdzakelik boawen de 1000 meter. Sommige delen ligt op 2000 meter zo as den barg Orjen (1894 m). Et leegste peunt is et rivierdal van de Zetarivier, met 500 meter.

De bargen van Montenegro heurt bie et roewste terrein in Europa, met ne duursnee heugte van 2000 meter. Ene van de meest opmarkelike töppe is Bobotov Kuk in de Durmitorbargen, den as 2522 meter hoge is. De Montengriense bargen bint in de iestied slim duur et ies oet eskraapt, woerduur as ze beheurlik grillig vörmd bint.

Een antal kenmarken op de riege:

• Langste straand: Velika Plaža, Ulcinj — 13.000 m
• Heugsten top: Zla Kolata, Prokletije at 2,534 m (8,314 ft)
• Grötste mear: Skadarmear — 391 km²
• Deepsten canyon: Tarariviercanyon — 1300 m
• Grötsten baai: den Baa van Kotor
• Nasjonale parken: Durmitor — 390 km², Lovćen — 64 km², Biogradska Gora — 54 km², Skadarmeer — 400 km² en Prokletije.
• Wereldarfgood van UNESCO: Durmitor en Tarariviercanyon, de oolde stad van Kotor.

Montenegro is lid van de Internasjonale Comissie veur Beskarming van de Donau, umdet mear as 2000 km² van Montenegro in et streumgebeed van de rivier lig.

Montenegro hef 21 gemeenten.

De heufdstad van Montenegro is Podgorica.

Een antal bekeandere steaden in Montenegro zeent:

• Bar
• Budva
• Cetinje
• Herceg Novi
• Kotor
• Niksic
• Tivat
• Ulcinj

De Montenegriense ekonomie mut et vuural hebben van deenste. Et wörd heanig an vrie egewen as marktekonomie. In 2009 was volgens et Internasjonaal Montear Foonds et Bruto Binnenlaands Produkt €3,72 miljard. De koopkracht vuur det joar was € 5,97 miljard, of € 9528,85 de man^[6] Volgens Eurostat was et inkommen de man eawenvölle as 41% van et duursnee inkommen in de EU.^[7] De Sentrale Baanke van Montenegro heurt neet bie de eurozone, mer et laand is Euriseerd. Et hele laand gebrok de euro al.

Et BBP gröaiden 10,7% in 2007 en 7,5% in 2008. Doarnoa maakten et de Ekonomiese Krisis van 2008 met, woerduur as et BBP met 4% kreump. Toch was Montenegro et ennigste Balkanlaand woer as van boetenof et meeste geeld hen bleef goan.^[8]

Umdet Montenegro zo slim haank op rechtstreekse investeringen van boetenof, is et slim geveulig vuur boetenlaandse gebuurtenisse, en hef et een slim in- en oetvoortekort.

In 2007 haalden et deenstendeel 72,4% van et BBP binnen, terwiel as de industrie 17,6% en de boeren 10% binnenhaalden.^[9] Der zeent 50.000 boerenfamilies dee as vuur zikzelf boert.^[10]

De aluminium- en stoalfabrieken en laandbouwverwoarking maakt et grötste deel van de industrie oet. Wiedters lönt de Montenegriense ekonomie slim op toerisme. In 2014 kömmen der ongevear 1,54 miljoen toeristen, dee as bie mekoar € 730 miljoen in de stoatskas brachten.^[11] De Montenegrienen zeet toerisme as et belangriekste vuur gröai in de tookomst. Doarumme spandeert de regearing ook et meeste an verbetteringen an et weagennet en de bereikboarhead.

Et Montenegriense weagennet is beheurlik oet estrekt, mer voldut nog lange neet an Europese regels. Der is gin ene echte autobane. Der zeent wat dreebaansweagen dee ofwesselend twee- en eenbaans vuur beaide richtingen zeent. Völle weagen duur de boargen zeent slecht oonderhoolden, en hebt op wat stukke slimme koelen en geater. De regearing hef "weagen verbetteren" hoog op et weunskenliestke, umdet et ekonomiesen gröai anjag en Montenegro antrekkeliker vuur toeristen maakt.

Op dit ogenblik loopt allene nog de Europesen weg E65 en den E80 duur Montenegro.

Der loopt twee spoerlienen duur Montenegro: van Belgrado in Servië noar Bar, en van Nikšić noar Tirana in Albanië. Met den tweeden kan gin volk met, et is allene vuur goderenvervoor.

Montenegro hef twee internasjonale vlochthawens. Podgorica Airport en Tivat Airport. Vanoet Nederlaand is de verbeending met disse lochthawens neet al te best. In 2015 was et vuurdeliger um noar Dubrovnik in Kroatië te vlegen en van doaroet met nen taxi noar Montenegro te goan, as um rechtstreeks noar Podgorica te vlegen. Dit hef te maken met de völle tuskenlaandings. Montenegro hef ne egene vleegmoatskoppieje: Montenegro Airlines.

De Hawen van Bar is de belangriekste zeehawen van Montenegro. Dissen wör ebouwd in 1906, mer in den Tweeden Wearldoorlog finaal kapot eskötten. In 1950 wör he wier op ebouwd. Der kan 5 miljoen ton an goderen verwoarkt worden. Mer umdet Joegoslavië oet mekoar völ en doarmet de Montenegriense industrie in mekoar zakten, dreeit de hawen verlees en fleenk oonder öaren macht. De verniejing van de Belgrado-Barspoerliene en een vuurstel van ne autobane doarlangs, mut den hawen wier in de bene helpen.

Montenegro hef ne antrekkelik oetzeende kuste en een bargachtig noorden. Et laand was ne toeristentrekker in in de tachtiger joaren van et 20ste joarhoonderd. Duur den Joegoslawiesen Oorlog raakten et laand zin positieve imago kwiet, woerduur et toerisme inzakten.

De Montenegriense kuste is 295 km laank, met 72 km an straanden. An dee kuste lignt good-oonderhooldene oolde steaden. Rechtevoort is de kuste van Montenegro wier ene van de "beste oontdekkingen" vuur toeristen.

In 2010 skreef de New York Times at de Ulcinj-strekke, met Velika Plaža, Ada Bojana en et hotel Mediteran van Ulcinj ene van de "Top 31 plekken um te bezeuken in 2010" was.^[12] Yahoo Travel skreef at Montenegro op Sjina noa et hardste gröaiden wat toerisme angeet.^[13] Ook bie aandere populaire reaizegidsen steet Montenegro stöadig in de top, liek met Griekenlaand, Spanje en aandere wearldtoeristentrekkers.^[14]

Pas vanof de joaren 2000 begun et toerisme wier wat op gaank te kommen. Seend dee tied is et antal bezeukers verskeaidene moalen oawer den kop egoan. De regearing van Montenegro wil van et laand ne internasjonale topbestemming maken. Et eerste plan, de elite-jachthawen Porto Montenegro, is al kloar. Aandere plaatsen, zo as Plaža Jaz, Buljarica, Velika Plaža en Ada Bojana maakt grote kaans op investeringen in et vuurliggende en köant doarmet grote toeristiese plaatsen te worden.

• 
  Biogradska Gora, ene van de weanige oerwoolden en een nasjonaal park in Kolašin
• 
  Perast, in de Baai van Kotor
• 
  Et eilaand Sveti Stefan in Budva.

Oet nen volkstelling van 2003 blik at Montenegro 620.094 inwonners har. As de telwieze van vuur 1991 gebroekt har ewest, steund dee telling offisjeel op 673.094 inwonners. Oet de telling van 2011 blik at der 620.029 leu in Montenegro wont.

Bie de telling van 2003 was Montenegro nog neet op zikzelf as stoat. Oonderwiel wör de groondwet an epast, woerduur as non de volgende volker erkeand zeent: Montenegrienen (Црногорци/Crnogorci), Serviërs (Срби/Srbi), Bosniërs (Bošnjaci), Albanezen (Albanci – Shqiptarët) en Kroaten (Hrvati). Umdet leu in tuskentied wesseld zeent van meaning oawer woer as ze bie heurt, löp et antal Montenegrienen en Serviërs slim oeteen van telling.^[15]

Volker volgens de offisjele telling van 2011:^[16]

	Antal	%
Totaal	620.029	100
Montenegrienen	278.865	45,0
Serviërs	178.110	28,7
Bosniakken	53.605	8,6
Albanezen	30.439	4,9
Moslims as volk	20.537	3,3
Kroaten	6021	0,97
Roma	5251	0,8
Servo-Montenegrienen	2103	0,34
Egyptenaren	2054	0,33
Montenegriense Serviërs	1833	0,30
Joegoslawen	1154	0,19
Russen	946	0,15
Massedoniërs	900	0,15
Bosniërs	427	0,07
Slovenen	354	0,06
Hongaren	337	0,05
Moslim-Montenegrienen	257	0,04
Gorani (volk)	197	0,03
Moslim-Bosniakken	183	0,03
Bosniak-Moslims	181	0,03
Montenegriense Moslims	175	0,03
Italianen	135	0,02
Duutsers	131	0,02
Turken	104	0,02
Regionalen tooheur	1202	0,19
Gin tooheur	30.170	4,87
aanders	3358	0,54

De offisjele sproake van Montenegro is Montenegriens. Doarnöast wordt Servies, Bosnies, Kroaties en Albanees as inheemse sproaken erkeand. Behaalve Albanees köant sprekkers van al disse sproaken mekoar verstoan. Bie de telling van 2011 zeadn de meeste inwonners at ze Servies kuiert. Jongeleu oonder de 18 zeadn at ze Montenegriens kuiert, mer det is mer een klean betjen mear (39,2%) as de leu dee Servies kuiert (37,5%).^[17] In 2013 maakten Matica crnogorska de oetkomsten van een oonderzeuk bekeand woer as oet bleek at de mearderheaid van de leu meant at ze Montenegriens kuiert.^[18] In vurige groondwetten wör aait Servokroaties as offisjele sproake neumd.

Bie de telling van 2011 gavven de leu de volgende sproaken op:

	Antal	%
Totaal	620.029	100
Servies	265.895	42,88
Montenegriens	229.251	36,97
Bosnies	33.077	5,33
Albanees	132.671	5,27
Servokroaties	12.559	2,03
Roma	5169	0,83
Bosniaaks	3662	0,59
Kroaties	2791	0,45
Russies	1026	0,17
Servo-Montenegriens	618	0,10
Massedonies	529	0,09
Montenegriens-Servies	369	0,06
Hongaars	225	0,04
Kroaties-Servies	224	0,04
Engels	185	0,03
Duuts	129	0,02
Slovenies	107	0,02
Roemeens	101	0,02
modersproake	3318	0,54
streksproake	458	0,07
Ginne tooheur	24.748	3,99
aanders	2917	0,47

1. ↑ Uğur Özcan, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri(Pollitieken umgaank tusken et Ottomaanse Riek en Montenegro in de Abdoel Hamid II-tied)Türk Tarih Kurumu, Ankara 2013. ISBN 9789751625274
2. ↑ Croatiatraveller.com. Bombing of Dubrovnik. Bekekken: 7 december 2012.
3. ↑ Un.org. "A/RES/47/121". The situation in Bosnia and Herzegovina. Bekekken op 7 december 2012.
4. ↑ BBC - Russia pushes peace plan. Skrewen op 29 april 1999.
5. ↑ BBC News. Montenegro vote result confirmed. 23 mei 2006. Bekekken: 11 september 2010
6. ↑ IMF. 5. Report for Selected Countries and Subjects. April 2011.
7. ↑ Eurostat - GDP per capita in PPS. Bekekken op 13 December 2011
8. ↑ FDI falls across West Balkans, except Montenegro. Reuters India 10 December 2009. Bekekken: 14 December 2009.
9. ↑ Montenegro in enen oogopslag
10. ↑ Milena Milosevic - EU Farming Standards Pose Test For Montenegro. Balkan Insight. Skrewen op 7 dezember 2012.
11. ↑ Balkaninsight.com. Montenegro sees increase in tourists numbers. Skrewen op 25 februwoari 2015. Bekekken op 31 juli 2015.
12. ↑ New York Times. The 31 Places to Go in 2010. Skrewen op 7 januwoari 2010. Bekekken op 7 december 2012.
13. ↑ Travel.yahoo.com - 10 Top Hot Spots of 2009 by Yahoo Travel. Bekekken op 11 september 2010
14. ↑ Holger Leue, Lonely Planet. Where to go in June. Bekekn op 11 September 2010
15. ↑ Njegos.org. Montenegrin Census' from 1909 to 2003. Skrewen op 23 september 2004. Bekekn op 11 September 2010.
16. ↑ Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011 (Telling van bevolking, hoeshooldens en oonderkommens in Montenegro 2011). Stoatistiekbureau, Montenegro. 12 juli 2011. Bekekn op 30 meart 2011. (PDF)
17. ↑ [1] Vijesti: The majority of youth below 18 years of age speaks the Montenegrin language (26/07/2011)
18. ↑ [2] Matica crnogorska: Third deep research of public opinion regarding the identity attitudes of the citizens of Montenegro (2013)

Commons: Montenegro - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.