Sjalva Loladze
| Sjalva Loladze | ||
|---|---|---|
| ||
Loladze in Duits uniform
| ||
| Geboren | 16 april 1916 Kvemo Chodasjeni, Telavi, Gouvernement Tiflis
| |
| Overleden | 25 april 1945 Texel
| |
| Rustplaats | Erebegraafplaats Hoge Berg Texel | |
| Land/zijde |  Sovjet-Unie  Grootduitse Rijk
| |
| Onderdeel | Rode Luchtmacht  Georgisch Legioen
| |
| Rang | Tweede luitenant | |
| Eenheid | 822e Georgische Infanteriebataljon (Koningin Tamara) | |
| Slagen/oorlogen | Tweede Wereldoorlog Opstand van de Georgiërs | |
Sjalva Loladze (Georgisch: შალვა ლოლაძე, Duits: Schalwa Loladse) (Kvemo Chodasjeni, Telavi, Gouvernement Tiflis, 16 april 1916 – Texel, 25 april 1945) was een Georgisch militair. Hij was een Sovjet-soldaat en krijgsgevangene die later een officier werd van het 822e Georgische Infanteriebataljon van het Georgisch Legioen, een onderdeel van de Duitse Wehrmacht. Tijdens de laatste periode van de Tweede Wereldoorlog leidde hij de opstand van de Georgiërs tegen de Duitse bezetters op het Nederlandse eiland Texel.
Opstand
[bewerken | brontekst bewerken]Loladze diende in het Rode Leger toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak in 1939. In 1942 was hij commandant van een Russisch luchteskader. Zijn vliegtuig werd boven Oekraïne neergehaald en Loladze werd gevangen genomen door de Duitsers. Om opsluiting in een Duits concentratiekamp te voorkomen besloot hij in het 822e Georgische Infanteriebataljon (genaamd Koningin Tamara) van het Georgisch Legioen te gaan vechten, waar hij tweede luitenant werd. Het bataljon was tijdens de laatste maanden van de oorlog gestationeerd op het Nederlandse eiland Texel, dat net als de rest van het land bezet was door nazi-Duitsland.
Op 6 april 1945 leidde Loladze een opstand tegen de Duitsers op het eiland die in de volksmond de Russenoorlog is gaan heten, en later bekend zou staan als de opstand van de Georgiërs. Hij vroeg aan de lokale verzetsleider W.N. Kelder om 200 mannen bij elkaar te brengen die bereid waren om samen met de 800 Georgiërs tegen de Duitsers te vechten. In de bunker Texla gaf hij een speech voor de Texelse soldaten.[1]
De opstand tegen de gehate onderdrukker is in heel Holland begonnen. (...) Ik waardeer het zeer dat jullie zijn gekomen om met ons zij aan zij te vechten. Er is nu geen weg meer terug. Lang leve Holland. Lang leve de Sovjet-Unie.[2]
Op 25 april werd Loladze in de rug geschoten door Duitse militairen. De eigenaar van de villa waar Loladze zich eerder met negen van zijn mannen had verscholen werd gedwongen het lichaam te begraven.[2] Loladze werd later samen met zijn gevallen kameraden herbegraven op een Texelse begraafplaats dat zijn naam draagt: de Georgische Erebegraafplaats Loladze.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Shalva Loladze op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ De oorspronkelijke speech werd gegeven in het Georgisch en werd door een Georgische soldaat vertaald naar het Duits. Dit citaat is genomen uit een Engelse vertaling van de speech en is daarna vertaald naar het Nederlands. Het kan dus fouten bevatten.
- ↑ a b (en) A. Van Der Zee, Henri (1998). The Hunger Winter: Occupied Holland, 1944-1945. University of Nebraska Press, "A Russian Drama", blz. 215-220. ISBN 0803296185. Geraadpleegd op 12 mei 2017.