Aurillac

Aurillac

Stad in Frankrijk
Situering
Regio	Auvergne-Rhône-Alpes
Departement	Cantal (15)
Arrondissement	Aurillac
Kanton	hoofdplaats van 3 kantons: Aurillac-1, Aurillac-2 en Aurillac-3
Coördinaten	44° 56′ NB, 02° 26′ OL
Algemeen
Oppervlakte	28,76 km²
Inwoners (1 januari 2021)	25.815[1] (898 inw./km²)
Hoogte	573 - 867 m
Burgemeester	Pierre Mathonier
Overig
Postcode	15000
INSEE-code	15014
Website	https://www.aurillac.fr/
Detailkaart
Locatie in Frankrijk Cantal
Foto's
Panorama
Portaal    Frankrijk

Aurillac (Occitaans: Orlhac) is een stad in het Franse departement Cantal. De stad ligt aan het riviertje de Jordanne. Op 1 januari 2021 woonden er 25.815^[1] mensen, die Aurillacois worden genoemd. Hiermee is het veruit de grootste gemeente van de Cantal. Doordat Aurillac de prefectuur van het departement is en daarnaast hoofdplaats van het arrondissement Aurillac en van 4 kantons, is het een belangrijk bestuurlijk centrum.

Aurillac is de historische paraplu-hoofdstad van Frankrijk. Nog steeds wordt hier de meerderheid van de in Frankrijk gemaakte paraplu's gemaakt. In 1999 waren dit 250.000 exemplaren.

Sinds 1985 vindt er elk jaar in augustus het straattheaterfestival Festival d'Aurillac plaats.

In de gemeente ligt spoorwegstation Aurillac.

Aurillac was al bewoond in de Gallo-Romeinse tijd en de naam van de stad gaat terug op Aureliacum, de plaats waar ene Aurelius zich had gevestigd. Maar de plaats ontwikkelde zich pas in de 9e eeuw, toen een versterkt kasteel werd gebouwd. Rond 895 stichtte Geraldus van Aurillac (Géraud) er een kerk en een benedictijner abdij. Hij werd begraven in de door hem gestichte kerk, die toen ook aan hem gewijd werd. Het graf van de heilige Geraldus werd een belangrijk bedevaartsoord. Gerbert van Aurillac, de latere paus Silvester II, was een monnik afkomstig uit de Abdij Saint-Géraud van Aurillac. De abdij met haar school en haar bibliotheek had in de middeleeuwen een grote intellectuele uitstraling.^[2] De stad Aurillac ontstond aan de voet van het kasteel rond de abdij.

In 1233 werd het kasteel verwoest tijdens de oorlog met de albigenzen. Ook in de 13e eeuw kreeg Aurillac een stadsbestuur met verkozen consuls, ondanks de tegenkanting door de abten van Saint-Géraud. Tijdens de latere oorlogen met de Engelsen hield de stad Aurillac stand vanwege zijn omwalling. Tijdens de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw werd de abdij verwoest door de hugenoten. In 1569 werd de stad ingenomen door een protestants leger en veel katholieke inwoners van Aurillac werden gedood. In 1581 kon een nieuwe protestantse aanval worden afgeslagen.^[3]

Aan het eind van de Middeleeuwen had Aurillac een belangrijke administratieve functie in de regio gekregen als hoofdstad van Haute-Auvergne. In 1790 werd Aurillac de hoofdstad van het departement Cantal. In 1866 werd het spoorwegstation geopend en dit veroorzaakte en sterke economische en demografische groei.^[4] De productie van paraplu's ontwikkelde zich vanaf het midden van de 19e eeuw. In 1862 stelde de firma Durand Lafon 130 mensen te werk in haar atelier terwijl nog eens 90 vrouwen aan huisarbeid deden. Aan het begin van de 20e eeuw waren er vijf paraplufabrieken (Uzols, Lancelot, Poignet, Lafon en Bois) met 625 arbeiders, waarvan het merendeel vrouwen waren die thuis arbeidden. De werkomstandigheden waren slecht en in 1905 en opnieuw in 1914 braken stakingen uit. Na de Tweede Wereldoorlog ging het bergaf met deze industrietak door toenemende concurrentie uit het buitenland.^[5]

De kerk Saint-Géraud werd gebouwd van de 15e tot de 17e eeuw, maar heeft nog enkele romaanse fragmenten. Twee romaanse kapitelen heeft men tot wijwatervaten omgevormd. De Chapelle d'Aurinques is gebouwd na een overwinning van de katholieken tijdens de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw. De kapel heeft glas-in-loodramen uit de 17e eeuw. De Notre-Dame-aux-Neiges bezit een zeer vereerde zwarte madonna uit de 17e eeuw. Het gebouw dateert uit de 14e eeuw en werd gerestaureerd in de 17e eeuw.

Tussen 1801 en 1806 werd het stadhuis gebouwd op de plaats van de afgebroken kerk Notre-Dame.^[6]

• 
  Abbatiale Saint-Géraud
• 
  Château Saint-Étienne
• 
  Gerechtsgebouw
• 
  Stadhuis
• 
  Kerk Notre-Dame-aux-Neiges
• 
  Kapel Notre-Dame d'Aurinques
• 
  Maison consulaire
• 
  Huizen aan de Jordanne

De gemeente ligt op een gemiddelde hoogte van 631 m in de uitlopers van de Monts du Cantal. De Jordanne stroomt door de gemeente en boven het stadscentrum ligt de heuvel Puy Courny (761 m).^[7]

De onderstaande kaart toont de ligging van Aurillac met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

In 1759 bij een eerste volkstelling had Aurillac 6.268 inwoners.

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

Aurillac was negen keer etappeplaats in de wielerkoers Ronde van Frankrijk. Ondemeer de Belg Rik van Looy (1963) en Nederlander Henk Lubberding (1983) wonnen een etappe in Aurillac. In 2024 was Aurillac voorlopig voor het laatst etappeplaats.

• Paul Doumer (1857-1932), president van Frankrijk (1931-1932)
• Marie Marvingt (1875-1963), sportvrouw, oorlogsveteraan, pilote, bergbeklimster, uitvinder, journalist, auteur, verpleegkundige en de eerste vrouw die officieus de Tour de France fietste in 1908.
• David Delrieu (1971), wielrenner
• Assaad Bouab (1980), acteur

Zie de categorie Aurillac van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.