Willemshaven

De Stadt Willemshaven (hoochdüütsch Wilhelmshaven) is en Stadt in Neddersassen. Se liggt in den ollnborgschen Deel vun Freesland an den Jadebusen. Se woor 1937 mit ene annere Stadt, Rüstringen vereenigd. Un so harr se över 100.000 Inwahners, man vandagen nich mehr. Willemshaven is ene Stadt mit enen siet de 19. Johrhunnert groten Haven för de Kooplüüd un de Marine.

Geschichte

1853 woor twüschen den Staat Ollnborg un den Staat Preußen de Jadeverdrag afslaten. De Preußen wulln an de Noordsee geern enen Kriegshaven boen un koffen darum von Ollnborg 334 Hektar Land, dat an de noordwestliche Eck von’n Jadebusen leeg. Dat Rebeet höör histoorsch to Oost-Freesland. 1869 geev König Willem von Preußen de Stadt den Naam Willemshaven. De plattdüütsche Schrievwies woor afsichtlich an de von Bremerhaven un Cuxhaven anpasst.

Dat verkoffte Land höör to de Karkspelen Heppens un Ne’enn. 1873 koffen de Preußen noch 127 Hektar darto. Dör den Bo von den Kriegshaven wussen de Arbeidersiedlungen, de an den Stadtrand up de ollnborgsche Siet legen, stark an. So keem dat 1879 to de Gründung von dat Karkspeel Bant, un tosamen mit Heppens un Ne’enn entstund darut de ollnborgsche Stadt Rüstringen. Jahrteihnte leven twee Städer, de ene unner ollnborgsche un de annere unner preußsche Hoheit bi’nanner un mit’nanner. Eerst 1937 woorn de beiden Jadestäder unner den Naam Willemshaven verenigt un de preußsche Deel wedder an den Freestaat Ollnborg afgeven.

Willemshaven is mit dat Schicksal von de düütsche Kriegsmarine eng verbunnen. Na den Tosamenbrook 1945 stund de Stadt vör de swaarste Upgaav in ehre Geschichte. Grote Wahnrebetten un Havenanlagen weern in 100 Bombenangrepen toschannen maakt un de Werftbedrieve demonteert woorn. För vele Arbeider weer kiene Arbeit dar. Willemshaven weer de Stadt mit de mehrsten Arbeitslosen in ganz Neddersassen. Dat änner sik langsaam, as Düütschland de Bundeswehr upstellen de un Willemshaven wedder Marinestandoort woor. De Kriegsmarinwerft kunn wedder upboot weern, un ok de zivile Industrie nehm enen groden Upswung.

En Glücksfall för Willemshaven weer dat depe Fahrwater vör den Voslapper Groden an de Butenjade dat dör Flood- und Ebbwater, dat in de Jadebusen geiht jümmers freespölt ward und deep blieft. Dar kunnen ok de modernen Ööltankers anlopen, un so woor Willemshaven de gröttste düütsche Öölhaven as dat licht is de Haven deep to hol'n. Wo eenst den Kaiser siene Slachtscheep ankern, sünd nu Brüggen för de Tankscheep wiet in’t Water rinboot woorn. Tanks un Raffinerien staht achter den Diek, un Öölleitungen föhrt von hier direkt in de rheinischen Industrierebetten.

Landkreisen un kreisfre’e Städer in Neddersassen