Leopold II. (HRR)

Leopold II. (* 5. Mai 1747 in Wien; † 1. März 1792 ok dor) ut dat Huus Habsborg-Lothringen weer Erzhartog vun Öösterriek. Vun 1765 bit 1790 is he unner den Naam Peter Leopold Groothartog vun de Toskana ween un vun 1790 bit 1792 weer he Kaiser vun dat Hillge Röömsche Riek un König vun Böhmen, Kroatien un Ungarn.

Mit en Politik, de sik an de Upklärung holen dö, hett he dat Groothartogdom Toskana to en Musterstaat maakt. In de korte Tied, de he as Kaiser over de Habsborgermonarkie regeern dö, hett he dat dor up afsehn harrt, wedder Ruh in dat Land to bringen. Vunwegen, dat sien Vorweser un Broder Joseph II. dat mit siene Reformen bannig drock harrt hett, weer dat oorntlich dör'nanner kamen. Ok in de Butenpolitik hett he den Utgliek socht. An den Krieg mit de Osmanen hett he en Enn maakt un ok mit Preußen is he overeen kamen. He wuss nich ganz, wat he vun de Franzöösche Revolutschoon holen scholl. Up de eene Siet meen he, de konstitutschonelle Monarkie weer en vernunftige Saak, man up de annere Siet harr he nich dacht, wat de Revolutschoon allens umsmieten scholl. He hett ok, gegen siene Afsicht, sien Deel dor to bidragen, dat de Eerste Koalitschoonskrieg utbraken is, nadem he de Pillnitzer Deklaratschoon hett rutgahn laten.

Leopold is as negentet Kind vun de Erzhartogsche Maria Theresia un ehren Mann, den röömsch-düütschen Kaiser Franz I. Stephan boren wurrn. As he döfft wurr is, hett he de Naams Petrus Leopoldus Ioannes Antonius Joachim Pius Gotthardus kregen.^[1] Den Vörnaam Peter, de in dat Huus Habsborg gor nich begäng is, harr siene Patin Elisabeth vun Russland sik wünscht. Leopold hett veer Bröder harrt, dormank den latern Kaiser Joseph II. un Maximilian Franz vun Öösterriek, de later Kurförst un Erzbischop vun Kurköln wurrn is. Vun siene ölben Sustern sünd fief al fröh sturven. Siene jungste Suster weer Marie Antoinette, de later Königin vun Frankriek wurrn is un ehr Enn up't Schafott funnen hett. Uptagen wurrn is Leopold vun besunners gode Schoolmeesters, ganz in den Sinn vun de Upklärung.

Nadem sien Broder Joseph unverwohrens sturven weer, is Leopold Baas in de habsborgschen Arvlannen wurrn. He soch sik den Wahlspröök ut: Pietate et concordia, „dör Fraamheit un Eendracht“. Leopold is an'n 30. September 1790 to'n Kaiser wählt wurrn. de Krönung weer an'n 9. Oktober in Frankfort an'n Main. To'n König vun Ungarn is he denn an'n 15. November in Preßborg kröönt wurrn, un König vun Böhmen is he an'n 6. September 1791 in Prag wurrn. For düsse Krönung in Prag hett Mozart de Oper La clemenza di Tito komponeert.^[2]

Heel un deel unverwacht is Leopold II. an'n 1. März 1792 sturven. Vunwegen, dat he so unverwohrens doot bleven is, hefft de Lüde dor over snackt, he weer mit Gift an'e Siet maakt wurrn. Freemürkers, Jesuiten oder Agenten ut Frankriek harrn dat maakt. Anners wecke meenen, he harr en Aphrodisiakum innahmen, wat he sülms tohopenbroot haar. Man an to nehmen is, dat an düsse Snackeree nix an is. De Kaiser is veel mehr up natüürliche Aart sturven. Nafolger is sien Söhn Franz wurrn. He hett as Kaiser Franz II. heten. Vun de Reformpolitik vun siene Vorwesers woll he nix afweten. Franz II. is de leste Kaiser in de lange Geschicht vun dat Hillige Röömsche Riek ween.

• Johann Georg Jacobi: Trauerrede auf Leopold den Zweyten, Röm. Kaiser, und König, als die hohe Schule zu Freyburg im Breisgau für Denselben die feyerlichen Seelen-Andachten begieng, in der Universitätskirche gehalten. Freiborg in'n Breisgau 1792 (Digitalisat).
• Alfred von Arneth (Rutg.): Marie-Antoinette, Joseph II. und Leopold II. Ihr Briefwechsel. Braumüller, Wien 1866 (Digitalisat).
• Alfred von Arneth (Rutg.): Joseph II. und Leopold von Toscana. Ihr Briefwechsel von 1781–1790. 2 Bände. Braumüller, Wien 1872.
• Adam Wandruszka: Leopold II. Erzherzog von Österreich, Großherzog von Toskana, König von Ungarn und Böhmen, Römischer Kaiser, 2 Bänn (Band I: 1747–1780, Band II: 1780–1792), Wien, München 1963 un 1965.
• Helga Peham: Leopold II. Herrscher mit weiser Hand. Styria, Graz u. a. 1987, ISBN 3-222-11738-1.
• Friedrich Weissensteiner: Die Söhne Maria Theresias. Kremayer & Scheriau, Wien 2004, ISBN 3-218-00726-7.

Leopold II.. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Bi’n Wikiborn gifft dat Originalschriften över dat Thema oder vun den Schriever: Leopold II..

1. ↑ Adam Wandruszka: Leopold II. Band I: 1747–1780. Wien, München 1963, S. 16.
2. ↑ Lorenz Mikoletzky: Leopold II. In: Die Kaiser der Neuzeit, 1519–1918 : Heiliges Römisches Reich, Österreich, Deutschland. München 1990, S. 284.

Kaisers vun dat Hillige Röömsche Riek vun de Reformatschoon af an

Maximilian I.  | Karl V.  | Ferdinand I. | Maximilian II. | Rudolf II. | Matthias | Ferdinand II. | Ferdinand III. | Leopold I. | Joseph I. | Karl VI. | Karl VII.  | Franz I. Stephan | Joseph II. | Leopold II. | Franz II.