Obu'

Obu’ otabâ segghut èsebbhut bulu iyâ arèya organ akaḍi’ bula’ sè tombu neng kolè’na kèbân bân manossa, otamana mamalia. Obu’ moddul dâri èpidermis (kolè’ lowar), mako asalla dâri folikel obu’ sè bâdâ jhâu è bâbâna dermis. Struktur akadi’ obu’, sè èsebbhut trikoma, jhughân ètemmowèn neng bu-tombuwân.

Bâdâ acem-macem bârna obu’ manossa. Namong bârna alami cokop èbâgi dâlem 6 golongan rajâ: celleng, soklat, pirang, auburn, mèra, bân bu-abu potè. Auburn rowa artèna soklat ngamèra. Manabi obu’ bu-abu potè coma ètemmowe neng orèng towa, orèng albino, bân sabâgiyân kasus defisiensi tirosin.

Apa sè ngatur bârnana obu’ manossa? Pigmen sè ngatur bârna obu’ bâdâ duwâ’ macem, arowa eumelanin bân feomelanin (istilah Latinna: phaeomelanin, artèna melanin bu-abu). Paènga’ jhâ’ melanin tak padâ sareng melamin. Melanin arèya pigmen soklat towa; sè ngatur acem-macem bârna “biologis” manossa. Molaèn dâri bârna kolè’, iris mata, sampe’ bârna obu’. Orèng albino ngalamèn defisiensi melanin sè cokop berrâ’, maka jârèya hamper adâ’ melanin sama sakalè neng kolè’na. Manabi melamin iyâ arèya plastik sè èyangghuy ghâbây pelapis pakakas roma tangga bân industri; sè segghut èpamaso’ ka dâlem susu ghâbây namba kadar nitrogen, namong bisa ngakibataghi gangguan fungsi ginjal.