Maske

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

‘n Maske ies ‘n vermómming van ‘t geziech en sóms de res van ’t lief, mèt ’t doel ziech ónherkènbaar te make, zien persoonlikheid te verberge of ’n ander aan te numme. In vreuger tieje woort ‘t gebruuk bie bepaalde godsdeenstige activiteite. Maskes sjtèlde dan de doaje veur of geiste in miensjelike of deerlike versjiening.

De toepassing ies al hièl oud. In Egypte, Griekeland, bie de Romeine, in Mexico en Peru, veurdat de Sjpanjaarde ziech dao lete zeen, waor ’t gebruuk bekènd. In hoofzaak um de doaje, dae ’n maske kreeg opgezat, op zien reis nao ‘de hemel’ tege demone te besjerme. Ouch op ’t toneel woorte maskes gebruuk um ziech es deer te manifestere of ‘n bepaald miensjelik karakter oet te beelde.

Maskes kómme veur euver de ganse waereld. In Europa haet ’t nog ’n folkloristisch karakter in de Alpe, Ingeland en Ierland. Bie oes in de umgeving, Nederland, Belsj, Italië, Duutsjland en ander katholieke sjtreke, kènne veer ’t vastenaovesmaske. Mommebakkes, wie ze in Limburg ouch vreuger zagte, beteikent letterlik: vermómp bakkes (geziech). 't Woord bakke (wang) kump truuk in de samesjtèllinge: baktand (kies) en bakkebaard.
In plaats van ziech ónherkènbaar te make mèt 'n maske kèn dat ouch door ziech te sjmienke.

Maskes zint'r in allerlei vörme, van groate exemplare, die gans euver de kop goon tot kleine, die allein de ouge bedèkke. Ze zin gemaak van liech sjpöl: karton, papier-maché, sjtof, plastic en resmateriaal.

't Maske is ouch de naam van de carnevalsgezèt in de gemeinte Valkeberg aan de Geul en Hölsberg, oetgegeve door Heuvelland Aktueel.