Aphel

Als Aphel oder Apsis, Plural Apsiden) bezeechent een déi zwéin Haaptscheeter op der (bal) elliptescher Ëmlafbunn vun engem Himmelskierper. D'Apoapsis ass dobäi de Punkt mat der gréisster Distanz zum Haaptkierper an de Perihel oder Periapsis dee mat der mannster Distanz. Well d'Ellips genee zwéin Haaptscheeter huet, gëtt de Begrëff meeschtens am Plural gebraucht.

Apsis ass dat griichescht Wuert fir „Knupp, Bou“ a leet sech vum Begrëff Apsis an der Architektur of, apo- a peri- sinn déi griichesch Virsilbe fir „wäit“ an „no“.

Fir d'Haaptkierper Sonn, Äerd, Äerdmound a Stären hunn d'Apsiden eegen Nimm, déi vun den entspriechende griicheschen ofgeleet sinn:

• -hel zu helios „Sonn“
• -gaeum zu ge oder gaia „Äerd“
• -selen zu selene „Äerdmound“
• -astron „Stär“
• -galaktikum zu galaxis „Mëllechstrooss“
• dernieft fënnt een och -jovum zum lat. iupiter

De Perizentrum an den Apozentrum (lat. centrum „Achspunkt“) bezeechnen dobäi speziell Punkten an engem Méikierper-System a bezéie sech op de Baryzentrum.

Wann an engem allgemeng himmelsmechaneschen Zesummenhang vun den Apside vun enger Bunn rieds geet, ouni datt e bestëmmten Zentralkierper spezifizéiert soll ginn, da kënne s'och als Perizentrum an Apozentrum, awer och als Perifokus an Apofokus (lat. focus „Brennpunkt“) bezeechent ginn.

Den Ofstand tëscht System-Schwéierpunkt an Apsis ass d'Apsisdistanz (Apsidendistanz), oder Apsisofstand, also Periheldistanz (Perihelofstand, dacks och kuerz nëmmen „Perihel“), Apheldistanz (Aphelofstand, „Aphel“), Perizentrumsdistanz u. s. w.

Ze beuechten ass, datt „Periapsisdistanz“ („Periapsisofstand“) munnechmol och als Bunnelement de Wénkel Argument vun der Periapsis bezeechent.

D'Verbindungslinn vun de béiden Apsiden ass d'Apsidelinn.

Den Zesummenhang tëscht numerescher Exzentrizitéit an den Apsisdistanzen ass

${\displaystyle {\text{Exzentrizitéit}}={\frac {{\text{Apoapsisdistanz}}-{\text{Periapsisdistanz}}}{{\text{Apoapsisdistanz}}+{\text{Periapsisdistanz}}}}}$

De Perihel ass de sonnennoosten, den Aphel de sonnewäitste Punkt vun enger Planéitebunn. D'Äerd huet hire Perihel-Duerchgank ëm den 3. Januar (2.–4. Jan.) bei 147,099 Mio. km an hiren Aphel-Duerchgank ëm de 5. Juli (3.–6. Juli) bei 152,096 Mio. km.

Distanz vun de Planéiten an Zwergplanéiten zu der Sonn an astronomeschen Eenheeten a Kilometer:

Planéite si wäiss, Zwergplanéite si gro hannerluecht.

• Perihel