Karate

Ensampel a	eghen a sport
Klass	kreftow breselya, gwariow olympek
Gwrier	Kanga Sakukawa, Matsumura Sōkon, Ankō Itosu, Arakaki Seishō, Higaonna Kanryō
Label teythyek	空手
Gwlas	Ryukyu Kingdom
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Karate 空手 yw kreft breselek nihonek. Displegys veu y’n Ruvaneth Ryūkyū kyns le mayth usi Okinawa lemmyn.

Kesstrif yn Kamporieth an Bys yn Tampere, Pow Finn yn 2001

Karate a wra devnydh a bub rann a gorf den avel arv kepar ha’n leuv, dorn, elin, garr ha glin.

Yma teyr rann dhe drenyans Karate:

kihon 基本, きほん yw dyski an teknegow selvenel;
kata 形（型）yw dyski an furv, aray arbennik ha fordh a wul devnydh a deknegow;
kumite 組手 yw dyski an fordh a vreselya orth usya an teknegow.

Istori Karate

Gichin Funakoshi, dyskador a Okinawa a gomendyas Karate dhe dir meur Nihon y’n 1900ow a-varr. Karate hengovek yw dihaval orth boksusi, omdowl ha potboksusi: yn Karate, nerth brys ha manerow da yw mar bosek avel nerth korf ha usya omdhefens pan vowgh yn trobel.

Karate a dheuth ha bos moy aswonnys dres an bys drefen fylmow karate y’n 1960ow ha’n 1970ow. Lemmyn tus a-derdro’n bys a dhysk Karate.

Wosa Nessa Bresel an Bys, Karate a dheuth ha bos gerys-da yn Korea, mayth usi varyans leel gelwys "tangsudo".

Hanow leun Karate yw "Karate-do" a styr "fordh an leuv wag".

Yma lies skol po gis Karate, ow komprehendya

Gōjū-ryū
Sankukai
Shitō-ryū
Shōtōkan
Wadō-ryū

Den a wra Karate yw gelwys "karateka". Karatekys a vri a gomprehend: Gichin Funakoshi, Yoshitaka Funakoshi, Shigeru Egami, Masutatsu Oyama, ha Fumio Demura.

Dillas Karate

Pan vo tus a wra Karate, i a wisk dillas arbennik gelwys "karategi". An karategi yw gwrys a jerkyn gwynn ha lavrogow gwynn gans grugys liwys a verk aga renk, hemm yw py hirder yw an termyn dyski a-der py dader yw savon an karate. Dew garateka a yll bos haval yn aga savon kyn fons gans grugysow dihaval.

Skolyow dyffrans Karate a’s teves liwyow gwrugysow dyffrans rag aga renkow. Dell yw usys an grugys du yw an huni rag an dyskoryon a asaay bos an gwella dres termyn hir.

Nebes skolyow a’s teves lies renk a rugysow du diskwedhys gans sketh gwynn gelwys Dan war unn penn an grugys. Rag ensampel “grugys du 3 dan” a dhiskwedh 3 sketh gwynn war an grugys, hag yw renkys yn ughella ages “grugys du 1 dan”.

Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.