Hespê çemî

Hespê çemî, hespê avî
Rewşa parastinê
	; Bê-parastin (IUCN 2.3)virunganationalpark
Dabeşandina zanistî
Cîhan:	Animalia
Filûm:	Chordata
Çîn:	Mammalia
Kom:	Artiodactyla
Famîle:	Hippopotamidae
Cins:	Hippopotamus; Linnaeus, 1758
Cure:	H. amphibius
Navê zanistî yê latînî
	Hippopotamus amphibius; Linnaeus, 1758
	Belavbûna hespê çemî.

Hespê çemî, hespê avî, hîpo, yan hîpopotamus (Hippopotamus amphibius), cureyek guhandarên bêmû û giyaxwer yên parzemîna Afrîqayê ne. Tenê du cureyên vê malbata jînewer hene ku bi awayê serbixwe dijîn û wek hespên avî -Hippopotamidae- têne hesibandin.

Belavbûn

Hespên çemî li parzemîna Afrîqayê dijîn. Piştî fîlan û kergedenan, ev ajel sêyemîn ajelên guhandar yên hişkatiyê û bigirstirîn cureyên simdaran in. Ev ajel, nîv-avjî ne ku xwe di nava av û lîtira çeman de hênik dikin. Kêşa mêyên wan bi giştî 1300 kg û ya nêrên wan 1500 kg e. Hevcotbûn û zayîna wan di nava avê de pêk tê û şevan jî, ji bo çêrînê ji avê derdikevin û giya dixwin. Ev bi tenêtî diçerin û ajelên deverparêz in. Egerçi ajelên bigirs û pêkurt in lê leza wan 30 km li her demjimêrê ye û dikarin baş birevin û derbên xedar li dijminên xwe bidin. Ew dikarin tîmseh yan mirovên ku nêzî wan dibin, letûpar bikin.

Peyvnasî û navlêkirin

Bêjeya Hippopotamus, ango hespê çemî ji zimanê yewnanî klasîk hatiye ku (ἵππος: hippos ango hesp û ποταμός potamós ango çem)^[2]^[3].

Pêşangeh

Vîdiyo yê hespên çemî li bejiyê.
Hespên çemî bin royê.
Hespeke çemî yê mê bi çêlika xwe.
Hespên çemî di avê de ne.
Hespeke çemî devê xwe pehn vekirî ye.
Du hespên çemî yê nêr şer dikin.
Anthracotherium magnum.
Kiloxê hespekî çemî.
Hespên çemî dihatine nêçirkirin ji bo xwarin ê li çaxên berê.
Hespeke çemî li bexçeya ajal û caneweran li Londonê (1852)

Çavkanî

^ "ITIS on Hippopotamus amphibius". Integrated Taxonomic Information System. Roja gihiştinê 29 tîrmeh 2007.
^ "Hippopotamus". Merriam-Webster's Online Dictionary. Roja gihiştinê 18 tîrmeh 2007.
^ "Plural of hippopotamus". OED. Ji orîjînalê di 13 çiriya pêşîn 2008 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 18 tîrmeh 2007.

Girêdanên derve

"Hippos: Wildlife summary". African Wildlife Foundation. Ji orîjînalê di 19 çiriya paşîn 2010 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 hezîran 2013.
IUCN Hippo Specialist Group ^{Girêdana arşîvê 2011-04-16 li ser Wayback Machine}
Pablo Escobar's Fugitive Hippo Shot Dead by The Telegraph
Section 8. King Tut may have been killed by a hippopotamus Ancient History Encyclopedia

[1] "ITIS on Hippopotamus amphibius". Integrated Taxonomic Information System. Roja gihiştinê 29 tîrmeh 2007.

[2] "Hippopotamus". Merriam-Webster's Online Dictionary. Roja gihiştinê 18 tîrmeh 2007.

[3] "Plural of hippopotamus". OED. Ji orîjînalê di 13 çiriya pêşîn 2008 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 18 tîrmeh 2007.

[1]

[2]

[3]