Andorɩ

Andorɩ kɛna Eeropʊ ilemiye nɛ hadɛ kiŋ taa tɛtʊ natʊyʊ. Ajɛya wena acɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ ata yɔ anaa yɔ: Ɛsɩpañɩ nɛ Fransɩ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩwɛ pirenee pʊŋ hɛkʊi taa nɛ ɖɩ-taa ɖɔɖɔ lɛ pʊŋ sɔsɔŋ kɩlɩna wɛʊ.

Pamaza Andorɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ ɛzɩ 468 km2 nɛ ɖenɖe lɩm wɛɛ yɔ, peeɖe takɩlɩ ɖɔʊ.

Payaɣ Andorɩa ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ kɩfalʊ weyi ɛmalɩna Episkɔpʊ yɔ se Joan-Enric Vives i Sicília nɛ weyi ɛlɛ ñɔcɔŋna Fransɩ yɔɔ yɔ, ɛlɛ yɔ Emmanuel Macron nɛ ɛ-tɛ komina yɔɔ cɔnayʊ se Antoni Martí.

Kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-kʊ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ, ŋgʊ lɛ Katalaŋ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se Andorre-la-Vieille nɛ ndʊ tɩkɩlɩna walanzɩ ɖɔɖɔ.

Pɩnaɣ 2015 taa pakalɩ kɩgalʊʊ kɛ tɛtʊ sɔsɔtʊ tʊnɛ tɩ-taa lɛ pana ɛyaa ɛzɩ 85 580 yɔ. Yee ɛyʊ ɛsɔɔlaa se ɛyaa nɔɔyʊ kɛ kaŋgalafu yɔɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa kɔyɔ, pɩkɛna-ɩ kɩjɛyʊʊ se ɛma +376 ɛ-tɛ kaŋgalafu kpata yɔɔ pʊcɔ ŋɛ ɛɛma pɩtɛ ɛyʊʊ kaŋgalafu nimaɣ mayaɣ.

Liidiye nɖɩ pɔtɔkɩ-ɖɩ peeɖe yɔ payaɣ-ɖɩ se Eroo.