Metabolizm
Metabolizm bul ximiyalıq ha'reketler sisteması ja'rdeminde tiri janlardın' basqa zatlardan, ma'selen azıq-awqattan ku'sh (energiya) alıwı. Bul, ma'selen, kimnin'dur qanday jiyilikte awqatlanıwına baylanıslı. Eger olar ash bolsa, olardın' zat almasıwı tez to'menlep ketedi. Metabolizm sin'diriw ham dem alıw ha'm t.b.larda qatnasatug'ın barlıq organlardı ta'miyinlew ushın energiyadan paydalanadı. Bul o'mirlik protsesslerdi a'melge asırıw ushın qollanılg'an energiya mug'darı "Tiykarg'ı zat almasıw tezligi" dep ataladı. Organizm qansha u'lken bolsa, onın' zat almasıw tezligide sonsha to'men boladı. Bunın' sebebi to'men ko'lemnın' maydang'a qatnasında.