Sturmabteilung

Sturmabteilung, მოიერიშე რაზმები (გერმანული წარმოთქმა: [ˈʃtʊɐ̯mʔapˌtaɪlʊŋ] ( მოსმენა), Sturmabteilung), შემოკლებით — SA, მოიერიშეები, ასევე ცნობილნი როგორც ყავისფერპერანგიანები — ნაცისტური პარტიის 1921–1945 წლებში არსებული სამხედრო ფორმირებები.

ორგანიზაცია შეიქმნა 1921 წლის 3 აგვისტოს „ნებაყოფლობითი კორპუსის“ რამდენიმე ქვედანაყოფის ბაზაზე. იმავე წლის 4 ნოემბერს ორგანიზაციამ თავისი სახელი — „მოიერიშე რაზმები“ მიიღო. ლუდის პუტჩის შემდეგ SA აკრძალეს, თუმცა, ორგანიზაციამ სხვა სახელით გააგრძელა მუშაობა 1925 წლამდე — აკრძალვის მოხსნამდე. აღსანიშნავია, რომ SA-ს ლიდერებს მუდმივად ჰქონდათ უთანხმოებები ნაცისტური პარტიის ლიდერებთან, რაც 1930 წელს შტენესის ამბოხში გადაიზარდა, რის შემდეგაც ადოლფ ჰიტლერი პირადად ჩაუდგა სათავეში SA-ს და ორგანიზაციის უმაღლესი ფიურერი გახდა (თანამდებობას 1945 წლამდე იკავებდა).

იხ. • განხ. • რედ. ნაციონალ-სოციალიზმი

იდეოლოგია

ფიურერპრინციპი • სოციალ-დარვინიზმი • ევგენიკა • რასიალიზმი • არიანიზმი • ანტისემიტიზმი • ლებენსრაუმი • უბერმენშენი • გროსრაუმი • ათასწლოვანი რაიხი • სისხლი და მიწა • მილიტარიზმი • მესამე გზა

ლიტერატურა

„ნაციონალ-სოციალისტთა პროგრამა“ • „ჩემი ბრძოლა“ • „მეოცე საუკუნის მითი“

ისტორია

ტულეს საზოგადოება • პოლიტიკური მუშათა წრე • გერმანელ მუშათა პარტია • ლუდის პუტჩი • მესამე რაიხი • გრძელი დანების ღამე • დამსხვრეული ვიტრინების ღამე • მეორე მსოფლიო ომი • საბოლოო მოგვარება: ჩეხური საკითხი / ებრაული საკითხი • ევროპელი ებრაელობის კატასტროფა • ჰოლოკოსტი • პოლიტიკა საბჭოთა მოქალაქეების მიმართ • ნიურნბერგის პროცესი

პერსონები

ადოლფ ჰიტლერი • ჰაინრიხ ჰიმლერი • ჰერმან გერინგი • იოზეფ გებელსი • ალბერტ შპეერი • რუდოლფ ჰესი • ალფრედ როზენბერგი

ორგანიზაციები

ნსდაპ • შტურმაბტაილუნგი • შუცშტაფელი • ჰიტლერიუგენდი • გესტაპო • ვერვოლფი • გოგონათა კავშირი • Deutsche Glaubensbewegung • ანენერბე • გერმანული სამუშაო ფრონტი • Kraft durch Freude • რწმენა და სილამაზე • მექანიზირებული კორპუსი • ავიაკორპუსი • სახალხო ქველმოქმედება • ქალბატონთა ორგანიზაცია • სტუდენტთა კავშირი • ექიმთა კავშირი • მასწავლებელთა კავშირი • იურისტთა კავშირი • ომის მსხვერპლთა დახმარების კავშირი

ნაცისტური პარტიები და მოძრაობები

უნგრეთი • ჩრდილოეთი კავკასია • ბელგია • ნიდერლანდები • დანია • ჩეჩნეთი • ნორვეგია • ლატვია • ბელარუსი • ჩილე

ნათესაობრივი იდეოლოგიები

ფაშიზმი • ინტეგრალური ნაციონალიზმი • რასობრივი ნაციონალიზმი • ეზოთერული ჰიტლერიზმი • შტრასერიზმი • ნაციონალ-ბოლშევიზმი

მოიერიშეები დიდ როლს თამაშობდნენ ნაცისტური პარტიის აღზევებაში, თუმცა, 1934 წელს მომხდარი გრძელის დანების ღამის შემდეგ, რომელშიც SA-ს ელიტის „წმენდა“ მოხდა, ორგანიზაციამ თავისი ძველებური მნიშვნელობა დაკარგა, ნაცისტური პარტიის ძირითადადი სამხედრო ორგანიზაცია კი შუცშტაფელი გახდა.

SA-მ 1945 წლამდე იარსება. 1943 წლამდე მას სათავეში ედგა ჰიტლერის მიერ დანიშნული ვიქტორ ლუტცე, მისი ავიაკატასტროფაში გარდაცვალების შემდეგ კი ვილჰელმ შეპმანი, მაგრამ, არსებობის ბოლო 10 წელიწადში მოიერიშეებს დიდი როლი არ ჰქონიათ. შესაძლებელია, რომ ნიურნბერგის პროცესზე SA-ს წევრები ზუსტად ამიტომ არ შერაცხეს დანაშაულებრივ ჯგუფად (შუცშტაფელისგან განსხვავებით), თუმცა, როგორც ნაცისტურ პარტიასთან დაკავშირებული ყველა ორგანიზაცია, აკრძალეს.

• XX საუკუნის ისტორია — ფაშიზმი // TIME // ISBN 978-9941-21-394-6