Lykt

Lykt er heiti á skynjun með þeffærum (lyktarskynfærum). Lyktin kemur til vegna rokgjarnra efnasambanda, sem breiðast út í andrúmsloftinu, oftast mjög útþynnt, og sem lyktarskyn dýrs nemur að mismiklu leyti. Þeffæri flestra dýra, þ.á m. mannsins, eru í nefi. Margar jurtir og ávextir gefa frá sér lykt og flestir hlutir í náttúrunni og hinum manngerða heimi hafa einhvers konar lykt. Dýr nota lyktardreifingu til samskipta öllu meira en maðurinn, en þó er sannað að undirliggjandi viðtakar séu í huga mannsins sem vinna úr lykt til samskipta, sbr. til dæmis samskipti kynjanna.

Orðið lykt er nokkuð hlutlaust orð, en allt fer það eftir því sambandi sem orðið er notað í (sbr.: góð lykt, hvaða lykt er þetta?). Það eru til mörg orð sem merkja lykt í íslensku, en í raun mætti raða þeim helstu þannig upp eftir styrk eða gæðum lyktarinnar:

• 1. ilmur, angan, des, eimur
• 2. þefur, fnykur
• 3. óþefur, ólykt, daunn
• 4. fýla, ódaunn, steggur
• 5. pest, stækja, stybba

Varast ber því að tala um góða lykt sem þef, eða vonda lykt sem angan.

• Bragðskyn

• „Hvað er lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Ef sjón og heyrn eru bylgjur, hvað er lykt þá?“. Vísindavefurinn.
• „Hvernig er lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Getur verið að einstaklingur með eðlilegt bragðskyn finni enga lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Hvers vegna hverfur lyktarskynið?“. Vísindavefurinn.

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.