Gudro-Fosi La Brea

La Gudro-Fosi La Brea esas grupo de gudro-fosi cirkum qua Hancock-Parko formacesis en urbana Los Angeles, Kalifornia, Usa.

Naturala asfalto (brea en hispana) exudas de la sulo en ta areo dum dekamili de yari.  La gudro esas ofte kovrita per polvo, folii, od aquo.  Dum multa yarcenti, la gudro prezervis la osti di animali qui atrapesis en ol.

La George C. Page-Muzeo exploras la gudro-fosi ed expozas specimeni dil animali qui mortis ibe.  La Gudro-Fosi La Brea esas National Natural Landmark di Usa.

La brea signifikas "la gudro" en la hispana.

La Gudro-Fosi La Brea e la parko Hancock-Parko situesas en la olima Mexikiana tero-grantajo Rancho La Brea, nun parto de urbana Los Angeles en la distrikto Miracle Mile, adjacanta la Los Angeles County Museum of Art e la Craft and Folk Art Museum.

La gudro-fosi videbla hodie esas de homala exkavo.  La lago-foso esis originale asfalto-mineyo.  L'altra fosi videbla hodie produktesis inter 1913 e 1915, kande plu kam 100 fosi exkavesis serche granda mamifero-osti.   Asfalto depose plenigis ta trui.  Normale, la asfalto aparas en aperturi, hardeskanta dum ke ol exudas, formacante stumpoza amasi.  Ti esas videbla en plura arei di la parko.

Ta defluo eventas dum dekamili de yari.  De tempo a tempo, l'asfalto formacis depozajo sat dika por atrapar animali, e la surfaco kovresis per strati de aquo, polvo, o folii.  Animali envagis, atrapesis, e fine mortis.  Rapt-animali eniris por manjar la atrapita animali ed anke atrapesis.

Dum ke la osti di mortinta animali sinkas aden l'asfalto, li absorbas ol, e divenas obskur-bruna o nigra.  Lejera parti ek petrolo vaporeskas del asfalto, lasante plu solida substanco, qua parkovras la osti.  Dramatatra fosili de granda mamiferi ektiresis de la gudro, ma la asfalto anke prezervas mikrofosili: ligno- e planto-restaji, rodero-osti, insekti, moluski, polvo, semini, folii, e mem poleno-grani.  Exempli di ti expozesas che la George C. Page-Muzeo.  Radiometrala datizo di prezervita ligno ed osti donis evo di 38.000 yari por la maxim anciena materio de La Brea.  La fosi ankore atrapas organismi hodie, do la maxim multa fosi esas cirkondata per fenci por protektar homi ed animali.

La Indijena Usana populi Chumash e Tongva qui habitis l'areo konstruktis bateli nequale irga altri en Nord-Amerika ante kontakto da koloniani.  Per tirar falinta nord-kaliforniana sequoyo-trunki e peci de driftoligno de la Santa Barbara-Kanalo, lia ancestri lernis klozar la krevisi inter la planki di la granda ligna kanoi per uzar la naturala resurso gudro.  Ta novigera formo di transporto permisis aceso alonge la litoro ed a la Kanal-Insuli.

Inter la prehistoria speci asociata kun la Gudro-Fosi La Brea esas Pleistocena mamuti, Canis dirus, Arctodus, tero-bradipi, e la stato-fosilo di Kalifornia, la sabro-denta tigro (Smilodon fatalis).

Nur un homo trovesis, partala skeleto di la La Brea-Muliero de c. 10.000 kalendario-yari (c. 9000 radiokarbo-yari) ante nun, qua evis inter 17 e 25 yari lor morto e trovesis kun restaji di domala hundo, e do interpretesis kom ceremoniale enterigita.  John C. Merriam dil Universitato di Kalifornia facis multa frua laboro pri identifikar speci dum la frua 20ma yarcento.

La parko konocesas pro produktar miriada mamifero-fosili de la lasta glaciala periodo.  Dum ke mamifero-fosili produktas signifikant intereso, altra fosili, inkluzanta fosiligita insekti e planti, e mem poleno-grani, esas anke valoroza.  Ta fosili helpas definar pikturo di plu kolda, humida klimato en la Los Angeles-Baseno dum la glaciala epoko.  Inter ta fosili esas mikrofosili, qui rekuperesas de matrico ek asfalto e sabloza argilo per lavar per dissolvilo por forigar la petrolo, e lore traserchar la restaji sub potenta lenso.

Gudro-fosi cirkum la mondo esas nenormala pro ke li akumulas plu multa rapt-animali kam viktimi.  La kauzo di to ne esas savata, ma un teorio esas ke granda viktim-animalo mortis od atrapesis en gudro-foso, ed atraktis rapt-animali trans longa disti.  Rapt-animali atrapesis kun lia viktimo.  Altra teorio esas ke Canis dirus e lia viktimi atrapesis dum chaso.  Nam moderna volfi chasas grupe, singla viktim-animalo povis mortigar plura volfi.