Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
| Ինդիգո |
|---|
 |
| Քիմիական բանաձև | C₁₆H₁₀N₂O₂ |
|---|
| Մոլային զանգված | 4,4E−25 կիլոգրամ գ/մոլ |
|---|
| Քիմիական հատկություններ |
|---|
| Դասակարգում |
|---|
| CAS համար | 482-89-3 |
|---|
| PubChem | 135436515 |
|---|
| EINECS համար | 207-586-9 |
|---|
| SMILES | C1=CC=C2C(=C1)C(=O)C(=C3C(=O)C4=CC=CC=C4N3)N2 |
|---|
| ЕС | 207-586-9 |
|---|
| RTECS | DU2988400 |
|---|
| ChEBI | 4477009 |
|---|
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Ինդիգո (իսպ.՝ indigo, լատին․՝ indicum՝ հնդկական), մուգ, կապույտ բյուրեղային նյութ։ Հալման ջերմաստիճանը՝ 390-392°C (քայքայվելով)։ Անլուծելի է ջրում, սպիրտում, քիչ լուծելի՝ օրգանական լուծիչներում։ Ինդիգոն հնագույն ժամանակներից հայտնի ներկանյութը անջատել են ինդիկատու բույսերից (օրինակ, Indifors tinctoria), որոնք տարածված են Հնդկաստանում, Հարավային և Կենտրոնական Ամերիկայում, Արաբիայում, Հյուսիսային Աֆրիկայում։ Այդ բույսերի որոշ տեսակներ աճում են նաև Հայաստանում։ Ինդիգոն հայ մատենագրության մեջ կոչվել է լեղակ։ Կիրառվում է՝ բրդյա և բամբակյա թելեր և գործվածքներ ներկելու, նկարչական ներկեր պատրաստելու համար և բժշկության մեջ։ Ըստ Ամիրդովլաթ Ամասիացու, օգտագործման եղանակները եղել են արտաքին (պատրաստել են քսուքներ կամ լեղակատու տերևները կպցրել են վերքին, ուռուցքին) և ներքին (ընդունել են հյութի կամ փոշու ձևով)։ Ներկայումս Ինդիգո ստացվում է անիլինի և քլորքացախաթթվի փոխազդեցությունից առաջացած ֆենիլգլիցինը հալում են ալկալիների հետ և ստանում ինդօքսիլ։ Վերջինս օդի թթվածնով օքսիդանալիս առաջացնում է Ինդիգո։ Ոչ բարձր կայունության պատճառով Ինդիգոյի փոխարեն ներկայումս կիրառվում են կուբային այլ ներկանյութեր։
| |
|---|
| | Բառարաններ և հանրագիտարաններ | |
|---|
| |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 334)։ 
|
