Sanguiño

Reino:	Plantae
(sen clasif.)	Anxiospermas
(sen clasif.):	Eudicotas
(sen clasif.):	Rosidas
Orde:	Rosales
Familia:	Rhamnaceae
Xénero:	Rhamnus
Especie:	R. frangula

Nome binomial

Rhamnus frangula
L.

Sinonimia^[1]^[2]

Lista

* Frangula alnus Mill.
- Frangula atlantica Grubov
- Frangula dodonei Ard. nom. inval.
- Frangula frangula H.Karst.
- Frangula nigra Samp.
- Frangula pentapetala Gilib.
- Frangula vulgaris Hill
- Girtanneria frangula Neck.

O sanguiño^[3] (Rhamnus frangula ou Frangula alnus) é un arbusto de 3-6 metros de altura que medra en bosques húmidos de Europa, Asia e norte de África.

É un arbusto de ramas ergueitas non espiñoso. A casca presenta manchas chamadas lenticelas. As follas caedizas, alternas, ovais, pecioladas con nervaduras sobresaíntes no envés. As flores son pequenas, hermafroditas, con cinco pétalos e de cor rosada ou verdosa. Os froitos son vermellos que se volven pardos ó madurar. Trátase dun arbusto típico de chans moi húmidos en substratos silíceos, amplamente estendido por Europa.

Cómpre non confundir esta especie co sangomiño (Cornus sanguinea).

Propiedades

Son purgantes e colagogos, mantendo os seus efectos por varios días. Nas herboristerías comercialízase co nome de frángula pero hai que extremar o coidado no seu consumo pois en fresco é moi purgante e vomitivo, especialmente nos nenos. Contén diversos principios activos como frangulina, gluco-frangulina, ácido crisofánico, fisiciona, crisofanol etc.

Señor San Bartolomeu/ feito de pau de sanguiño/ líbrame, santo bendito/ do lobo de Rianxiño ^[4].

Distribución

É moi común en toda Galiza. Dáse en Europa, Asia e norte de África. En España é moi abundante nos bosques de ribeira. Aparece nos ríos Tera e Negro na provincia de Zamora. Na provincia de León aparece en La Cepeda e La Valdería. No río Carrión, río Adaja, alto Douro etc. No Sistema Central na Serra de Ayllón, Serra de Guadarrama, Serra de Gredos e Serra de Gata.

Nome común

Zangariño, xanquiño, xanguiño, senquiño, sanquiño, sanguño, sangumio, sanguiño, sanguino, sanguillo, sangubiño, sangubino, sangubín, sangriño, sangrino, sangomio, sangomín, sangobiño, sangobino, sangobín, sancomiño, samboguiño e sabuguiño^[5].

Notas

↑ "Frangula dodonei Ard.". The International Plant Names Index. Consultado o 3 de marzo de 2013.
↑ "The Plant List: A Working list of All Plant Species".
↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para sanguiño.
↑ Refírese a unha capela dedicada a este santo, nuns cons de Rianxo. Rianxiño é un lugar da parroquia de Santa Comba de Rianxo. Fermín Bouza-Brey: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204 [en facsímile II], 184.
↑ "Sanguiño (Rhamnus frangula L.)". Atlas Lingüístico Galego. Consultado o 17 de setembro de 2016.

Véxase tamén

Outros artigos

As árbores na cultura popular galega

Ligazóns externas

Eintrag bei GRIN Taxonomy for Plants (en inglés)
Inhaltsstoffe des Faulbaums (en alemán)

[1] "Frangula dodonei Ard.". The International Plant Names Index. Consultado o 3 de marzo de 2013.

[2] "The Plant List: A Working list of All Plant Species".

[3] Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para sanguiño.

[4] Refírese a unha capela dedicada a este santo, nuns cons de Rianxo. Rianxiño é un lugar da parroquia de Santa Comba de Rianxo. Fermín Bouza-Brey: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204 [en facsímile II], 184.

[5] "Sanguiño (Rhamnus frangula L.)". Atlas Lingüístico Galego. Consultado o 17 de setembro de 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]