Río Irtysh

Río Irtysh
Tipo	rio internacional (pt) ; río
Inicio
Continente	Asia
País da cunca	Rusia
División administrativa	Khantia-Mansia, Rusia (pt)
Localización	Mongolian Altai (en)
Final
División administrativa	Khantia-Mansia, Rusia (pt)
Localización	Khanty-Mansiysk (pt)
Desembocadura	Río Obi
	47°24′52″N 90°12′56″L / 47.414528, 90.215544; B 61°04′50″N 68°49′50″L / 61.0806, 68.8306
Afluentes	98
Conca hidrográfica	Irtysh basin (en)
Características
Dimensións	4.248 () km ;
Superficie da cunca hidrográfica	1.643.000 km²
Medicións
Caudal	3.000 m³/s

O río Irtysh (en ruso: 'Иртыш'; en casaco: 'Ертіс'; en tártaro İrteş / Иртеш) é un río da Asia Central, o maior afluente do río Obi. O seu nome significa Río Branco. Na verdade o Irtysh é mais longo que o río Ob, se se considera só a distancia dende o nacemento ata a confluencia. O principal afluente do Irtysh é o río Tobol. Os ríos Obi e Irtysh forman unha das maiores bacías hidrográficas de Asia, que conta con gran parte da Siberia Occidental e dos Montes Altai.^[1]

Case todo o río é navegábel entre abril e outubro, cando a superficie non se atopa conxelada e polo río navegan barcos de pasaxeiros e de carga. A cidade de Omsk posúe o maior porto fluvial da Siberia Occidental. As importantes centrais hidroeléctricas en Öskemen (1952) e en Bakhtarminsk (1959), preto da fronteira entre Casaquistán e a China, empregan as augas do Irtysh.

O río alimenta o canal Irtysh-Karaganda que irriga as áridas estepas do Kazakhstán.

Historia

Varios pobos mongois e turcos ocuparon as ribeiras do río durante séculos. Nos séculos XV e XVI, os cursos medio e baixo do Irtysh estaban dentro do kanato tártaro de Sibir, conquistado polos rusos na década de 1580. No século XVII, o kanato de Zungaria, formado polo pobo mongol dos oirat, converteuse no estado veciño do sur de Rusia, e controlou a parte alta do Irtysh. Mentres tanto, fundáronse as cidades rusas de Omsk (1716), Semipalatinsk (1718), Ust-Kamenogorsk (1720) e Petropavlovsk (1752).

O Imperio Qing conquistou o estado de Zungaria na década de 1750. A fronteira entre o Imperio Ruso e os Qing (actual fronteira entre Rusia e Casaquistán no norte e entre Mongolia e a China no sur) estableceuse no século XIX.

Referencia cultural

O río Irtysh serve de fondo ao epílogo da novela de 1866 de Fiódor Dostoievski Crime e castigo.

Notas

↑ Abramof, A. (1865). The lake Nor-Zaysan and its neighborhood. Journal of the Royal Geographical Society of London 35. traducido por John Michell. pp. 58–69. JSTOR 3698078. doi:10.2307/3698078.

Véxase tamén

[1] Abramof, A. (1865). The lake Nor-Zaysan and its neighborhood. Journal of the Royal Geographical Society of London 35. traducido por John Michell. pp. 58–69. JSTOR 3698078. doi:10.2307/3698078.

[1]