Hertha Marks Ayrton

Hertha Marks Ayrton

Biografía
Nacemento	(en) Phoebe Sarah Marks 28 de abril de 1854 Ilha Portsea, Reino Unido (pt)
Morte	23 de agosto de 1923 (69 anos) Lancing, Reino Unido (pt)
Lugar de sepultura	Cemitério de Brompton (pt)
Grupo étnico	Pobo xudeu
Educación	Girton College (1877–1881) Universidade de Londres Universidade de Cambridge
Actividade
Campo de traballo	Matemáticas, enxeñaría e medicina
Ocupación	matemática, activista polos dereitos das mulleres, suffragette, sufraxista, inventora, enxeñeira eléctrica, física, escritora
Familia
Cónxuxe	William Edward Ayrton (1885–1908)
Fillos	Barbara Ayrton-Gould
Premios
(1906)  Medalla Hughes
Descrito pola fonte	Forgotten Women: The Scientists (en) , (p.184-186) Women In Science (en) , (p.20-21) The Palgrave Encyclopedia of Victorian Women's Writing (en)

Phoebe Sarah Hertha Ayrton, nada en Portsea (Hampshire) o 28 de abril de 1854 e finada en Bexhill-on-sea (Sussex) o 23 de agosto de 1923, foi unha enxeñeira, matemática, física, inventora e sufraxista inglesa^[1][2]. Foi galardoada coa Medalla Hughes pola Royal Society polo seu traballo cos arcos eléctricos e as ondulacións na area e na auga.

Hertha Ayrton, nada Phoebe Sarah Marks, era a terceira filla de Levi Marks, un reloxeiro de orixe polaca, e Alice Theresa Moss, unha modista. O seu pai faleceu en 1861, deixando a nai de Sarah con sete fillos e un oitavo por nacer.^[3]

Á idade de nove anos, Sarah foi invitada pola súa tía, que tiña unha escola no norte de Londres. Viviu cos seus primos e a través deles introduciuse nas matemáticas e na ciencia. Aos dezaseis anos, converteuse en institutriz. Fixo os seus estudos de posgrao no Girton College, Cambridge, onde foi asesorada por Richard T. Glazebrook. A súa inscrición foi apoiada por George Eliot, que entón traballaba en Daniel Deronda; parece que George Eliot se inspirou en Sarah para unha personaxe deste libro, Mirah.^[4] Durante os seus estudos en Cambridge, construíu un esfigmomanómetro, dirixiu o coro, fundou o corpo de bombeiros de Girton e fundou un club de matemáticas con Charlotte Scott.

En 1880, aprobou o exame da universidade de Cambridge, os Tripos, pero non obtivo ningún diploma, xa que nesa época Cambridge non outorgaba diplomas ás mulleres, só certificados. En 1881, obtivo a súa licenciatura na Universidade de Londres.^[5]

En 1884 patentou un instrumento de debuxo de enxeñería para dividir unha liña en calquera número de partes iguais e para ampliar e reducir figuras.​​^[6] A solicitude de patente de Hertha foi financiada por Lady Goldsmid e a feminista Barbara Bodichon. O seu invento amosouse na Exhibition of Women’s Industries e recibiu moita atención da prensa.

En 1884, empezou a ir a clases nocturnas sobre electricidade no Finsbury Technical College, impartidas por William Edward Ayrton, un pioneiro no ensino de física e enxeñaría eléctrica e socio da Royal Society. O 6 de maio de 1885 casou co seu exprofesor, e desde entón asistiuno nos seus experimentos de física e electricidade.^[5] Hertha comezou tamén a súa propia investigación sobre as características do arco eléctrico.^[4]

A finais do século dezanove, o uso do arco eléctrico era moi común na iluminación pública. O seu maior problema era a tendencia dos arcos eléctricos a emitir chasquidos e asubíos. En 1895, Hertha Ayrton escribiu unha serie de artigos para The Electrician, explicando que estes fenómenos se producían cando o osíxeno entraba en contacto coas varelas de carbono utilizadas para crear o arco. En 1899, foi a primeira muller en ler o seu propio relatorio ante a Institution of Electrical Engineers (IEE). O seu estudo titulouse "O asubío do arco eléctrico". Pouco despois, Hertha foi elixida a primeira muller membro do IEE; a seguinte non o sería ata 1958.^[7] Solicitou presentar o seu estudo ante a Royal Society pero non se lle concedeu debido ao seu sexo: The Mechanism of the Electric Arc (O Mecanismo do Arco Eléctrico) foi lido por John Perry no seu nome en 1901. Tamén foi a primeira muller en obter un premio da institución, a Medalla Hughes, outorgada en 1906 en recoñecemento ás súas investigacións sobre a formación de ondas nas dunas polas ondas do mar e o seu traballo sobre o arco eléctrico. A finais do século XIX, o traballo de Hertha no campo da enxeñaría eléctrica era amplamente recoñecido, tanto nacional como internacionalmente. No Congreso Internacional de Mulleres celebrado en Londres en 1899, Hertha presidiu a sección de física. Tamén falou no Congreso Eléctrico Internacional en París en 1900. O seu éxito alí conduciu a que a Asociación Británica para o Avance da Ciencia permitise ás mulleres entrar en comités xerais e particulares.

En 1902, Ayrton publicou The Electric Arc (O arco eléctrico), un compendio das súas investigacións e traballos sobre o arco voltaico, a partir dos seus primeiros artigos de The Electrician publicados entre 1895 e 1896.^[8] Con esta publicación, a súa contribución ao campo de enxeñaría eléctrica comezou a consolidarse. Aínda así, polo menos ao principio, Hertha non foi ben recibida polas máis prestixiosas e tradicionais sociedades científicas como a Royal Society. No período posterior á publicación de The Electric Arc, Hertha foi proposta como socia da Royal Society polo renomeado enxeñeiro eléctrico John Perry en 1902. O Consello da Royal Society desestimou a súa solicitude, porque as mulleres casadas non podían ser candidatas a socios.^[9] Aínda así, en 1904, converteuse na primeira muller en ler o seu relatorio ante a Royal Society «The Origin and Growth of Ripple Marks»^[7] (A orixe e expansión das ondulacións), que despois se publicou no Proceedings of the Royal Society.^[5] En 1906 foille concedido o galardón máis prestixioso da Royal Society, a Medalla Hughes, por «as súas investigacións experimentais sobre o arco eléctrico, e tamén sobre as ondulacións na area».^[8] Foi a quinta persoa en obter este premio, que se concede anualmente desde 1902 en recoñecemento a un descubrimento orixinal nas ciencias físicas, particularmente en electricidade e magnetismo ou as súas aplicacións; e ata 2013, unha das dúas únicas mulleres galardoadas.

En 1908 e 1911, Hertha leu de novo os seus estudos ante a Royal Society. Tamén presentou os resultados da súa investigación ante a audiencia da British Association e a Physical Society. O interese de Ayrton nos vórtices de auga e aire inspiraron o ventilador Ayrton, chamado flapper, utilizado nas trincheiras na primeira guerra mundial para disipar o gas velenoso.^[8]

Hertha colaborou en crear a Federación Internacional de Mulleres Universitarias en 1919 e o Sindicato Nacional de Traballadores Científicos en 1920.

Casou con William Edward Ayrton en 1885, e tiveron unha filla, Barbara Ayrton-Gould, sufraxista, e membro do Partido Laborista.^[10] A súa filla leva o nome de Barbara en honra de Barbara Bodichon, que a axudou a financiar a súa primeira patente.

En 1903 coñeceu a Marie Curie con quen mantivo unha longa amizade. No verán de 1912, Curie e as súas fillas Irène e Ève foron acollidas por Ayrton na súa casa da costa inglesa, para escapar do escándalo provocado pola súa relación con Langevin.^[7]

En 1923, o seu amigo Ottilie Hancock creou a Asociación de Investigación Hertha Ayrton en Girton College.^[5]​

En 2010, foi votada como unha das dez mulleres británicas máis influentes na historia da ciencia^[11].

En 2015, a British Society for the History of Science creou o premio Ayrton, en recoñecemento ás contribucións de Hertha Ayrton á ciencia británica^[12].

O 28 de abril de 2016, Google conmemorou o 162 aniversario do seu nacemento cun Google Doodle^[13].

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Hertha Marks Ayrton

• Ignotofsky, Rachel (2017). Mujeres de ciencia : 50 intrépidas pioneras que cambiaron el mundo (1ªed.). Madrid. ISBN 978-84-16830-80-0

• Tsjeng, Zing (2020). Mujeres olvidadas : las científicas. Madrid. ISBN 978-84-415-4214-3,

• Mulleres en Física
• Historia das mulleres na enxeñaría

• The Electric Arc en Archive.org. (en inglés)