Enrique Bolaños

Enrique Bolaños

(2004)
Biografía
Nacemento	13 de maio de 1928 Nindirí, Nicaragua
Morte	14 de xuño de 2021 (93 anos) Nindirí, Nicaragua
Lugar de sepultura	Monimbó (en)
Presidente de Nicaragua
10 de xaneiro de 2002 – 10 de xaneiro de 2007 ← Arnoldo Alemán – Daniel Ortega →
Vicepresidente de Nicaragua
10 de xaneiro de 1997 – 24 de outubro de 2000 ← Julia Mena – Leopoldo Navarro →
Datos persoais
Relixión	Igrexa católica
Educación	Universidade Saint Louis
Actividade
Ocupación	político
Partido político	Alianza pola República
Familia
Cónxuxe	Lila Teresita Abaunza
Premios
(19 de maio de 2004)  Gran Cruz con Colar da Orde da Rosa Branca de Finlandia  Orde da independencia cultural Rubén Darío  Orde da Estrela Brillante  Medalla de Servizo pola Democracia
Descrito pola fonte	Enrique Bolaños, Former President of Nicaragua, Dies at 93 (en)

Enrique Bolaños Geyer, nado en Masaya o 13 de maio de 1928 e finado o 14 de xuño de 2021, foi un enxeñeiro, político e empresario nicaraguano, presidente do seu país desde o 10 de xaneiro de 2002 ao 10 de xaneiro de 2007.^[1]

Fillo de Nicolás Bolaños Cortés e Amanda Geyer Abaunza. Pola familia do seu pai ten orixe española, oriúndos de Cádiz e a súa familia materna é de ascendencia alemá. Recibiu a súa formación escolar en varios colexios parroquiais. De formación empresarial na rama agroindustrial, completou un Bachellor in Arts en enxeñaría na Universidade de Saint Louis en Missouri, Estados Unidos, e logo apuntouse ao Programa de Alta Xerencia impartido polo Instituto Centroamericano de Administración de Empresas (INCAE) para a formación de futuros directivos e presidentes de corporación.

En 1949 casou coa súa curmá en segundo grado: dona Lila T. Abaunza, membro dunha das familias máis distinguidas do país. O matrimonio Bolaños-Abaunza procreou cinco fillos.^[2]

Os Bolaños foron unha das familias influentes na nación centroamericana ligadas ao histórico Partido Liberal, dividido entre os partidarios do somocismo. Trala disolución do Partido Liberal Nacionalista (PLN), nace o Partido Liberal Constitucionalista (PLC) fundado en 1968 polo exministro Ramiro Sacasa Guerreiro como unha forza de oposición ao ditador Anastasio Somoza Debayle, no cal Bolaños desenvolveu a maioría das súas actividades políticas.

A entrada de Bolaños na política nicaraguano produciuse en 1979, ano do triunfo da revolución que liderou o Fronte Sandinista de Liberación Nacional (FSLN). Entón foi elixido presidente da Asociación de Algodoneros de Oriente (ADADO), director da Unión de Productores Agropecuarios de Nicaragua (UPANIC) e director da Cámara de Industrias de Nicaragua (CADIN).

Na década seguinte o grupo empresarial de Bolaños foi obxecto de expropiacións de leiras polo réxime sandinista como parte da reforma agraria en curso, así como de confiscacións de plantas fabrís. Foi apresado por breve tempo en tres ocasións acusado de violar as leis de excepción implantadas ao socaire da guerra civil contra as guerrillas da Contra. Actos de intimidación contra el e a súa familia foron frecuentes durante este período.

Enrique e os seus irmáns, igualmente afectados polas medidas revolucionarias, consideraron sempre estas intervencións na súa contra como "actos de vinganza e castigo políticos". Ata o final do período sandinista, Bolaños estivo á fronte do Instituto Nicaraguano de Desenvolvemento (INDE).

O PLC escolleulle o seu candidato ás primarias que a UN disputou en setembro de 1989 para definir ao contrincante de Ortega nas eleccións xerais do 25 de febreiro de 1990, decisivas para a normalización democrática e o final da guerra civil. Mentres, Enrique Bolaños foi avantaxado por dúas personalidade da UN ideoloxicamente máis moderadas, Virgilio Godoy Reis, do Partido Liberal Independente, e Violeta Barrios de Chamorro, dona do diario A Prensa e durante anos cabeza visible da contestación aos sandinistas desde a legalidade institucional.

Baixo o liderado de Arnoldo Alemán, o PLC suscitou serias obxeccións á xestión de Chamorro, considerada condescendente cos sandinistas, e en 1993 terminou por abandonar a UN e colocarse na oposición á presidenta.

O 4 de outubro de 1995 Enrique Bolaños converteuse en xefe da campaña electoral da AL (Alianza Liberal) e o 8 de maio de 1996 esta elixiulle candidato á Vicepresidencia da República, secundando a Alemán. A fórmula Alemán-Bolaños impúxose co 51% dos votos á de Ortega-Caldera, e o 10 de xaneiro de 1997^[3] os candidatos electos tomaron posesión dos seus cargos para un período quinquenal. Enrique precisou que as prioridades da nova administración ían ser unha xestión honesta da cousa pública e a loita contra a corrupción, a procura de solucións legais respecto das terras confiscadas no período sandinista, e o desarme xeral do norte do país.

Enrique Bolaños é Membro Honorario da Fundación Internacional Raoul Wallenberg.

No Goberno de Alemán, Bolaños mantivo un perfil discreto, tanto polas limitadas atribucións do posto como pola súa personalidade. Afastado da primeira liña, proxectouse ante a opinión pública como un dignatario apegado ás regras do Estado de Dereito e o xogo democrático, así como un home honesto, virtude esta que cobrou relevo a medida que outros membros do executivo, con Alemán á cabeza, eran acusados de corrupción.

Mentres Alemán tivo que renunciar a moitas das súas propostas económicas ante a belixerancia do FSLN na oposición, desde a Vicepresidencia Bolaños impulsou o Programa de Reforma e Modernización do Sector Público, que saíu adiante como proxecto de lei. Tamén inspirou os decretos sobre Normas de Ética do Servidor Público do Poder Executivo e sobre Separación das Funcións da Procuraduría Xeral de Xustiza.

Durante a urxencia nacional provocada polo paso do furacán Mitch en outubro de 1998, que causou un milleiro de mortos e arrasou extensas zonas agrícolas, Bolaños foi delegado do Goberno para o manexo das axudas. Posteriormente, redactou e logrou a promulgación da Lei do Sistema Nacional de Prevención, Mitigación e Atención de Desastres Naturais.

Persoa de confianza do cada vez máis desacreditado Alemán, Bolaños foi elixido por unanimidade candidato oficialista á Presidencia da República na Gran Convención do PLC celebrada o 28 de xaneiro de 2001.

Aínda que considerado un servidor público recto e competente, Bolaños distaba moito de ser un político carismático, e moitos consideraban que a súa actuación como vicepresidente fora, cando menos, tímida.

As enquisas outorgaban grandes posibilidades de vitoria a Daniel Ortega, beneficiado en parte polo amplo descontento que a xestión de Alemán creara, e os seus chamados á responsabilidade, ao consenso nacional e a superar o pasado. Pola contra, Bolaños adoptou un ton de confrontación e atopou un filón na "conversión" do expresidente, que sorprendeu a propios e estraños.

Bolaños recriminou a Ortega que as súas decisións erróneas e as súas desaforos autoritarios destruíran" o país nos anos oitenta, insinuou que se había lucrado das requisas revolucionarias e esixiulle que explicase os seus tratos con líderes esquerdistas radicais como o cubano Fidel Castro, o libio Muammar al-Gaddafi e o venezolano Hugo Chávez.

Advertiu que Nicaragua non podía permitirse un presidente amigo duns dirixentes obxecto de censuras e sospeitas, e que no seu primeiro exercicio convertera o país nun "asilo de terroristas" da ETA vasca, as Brigadas Vermellas italianas e grupos subversivos de Latinoamérica.

O seu programa electoral, titulado gobernabilidade, democracia e transparencia: moitos retos, dúas opcións, unha alternativa, puxo o acento na creación de emprego e no desenvolvemento. Os sandinistas, conscientes do dano que o discurso do medo facíalle a Ortega, replicaron que Bolaños non era senón o "candidato dos ricos" de quenda e un mero continuador do alemanismo.

Os dous candidatos principais chegaron ás urnas virtualmente empatados nas enquisas. Bolaños impúxose cun contundente 56,3% dos votos sobre Ortega, receptor do 42,3%. Alberto Saborío, do Partido Conservador, recolleu o 1,4% e o terceiro lugar da votación. Na Asemblea Nacional, o PLC recibiu o 53,2% dos sufraxios, o que se traduciu en 47 escanos, xusto a maioría absoluta. Os 3.000 observadores internacionais avalaron a absoluta limpeza dos comicios.

O 10 de xaneiro de 2002 tomou posesión da xefatura da Nación con mandato ata 2007 en presenza de varios presidentes da rexión e ao redor de 500 empresarios e homes de negocios de 28 países, invitados para demostrar o seu convencemento de que o país resultaba atractivo ao investimento foránea.

Bolaños fixo o distanciamento máis ostensible de Alemán poucos días logo de ser proclamado presidente electo co seu anuncio de que se propoñía revisar a Constitución para terminar co repartimento de cargos nos poderes do Estado, amparado en lei, entre liberais e sandinistas.

Antes de asumir o cargo, Bolaños declarou que "suplicaría" de ser necesario o soporte dos deputados leais ao expresidente Alemán, quen gañaron o escano porque formaban parte da proposta electoral que el encabezou e levou á vitoria.

Con todo, os alemanistas apuntáronse a súa primeira vitoria na véspera mesma do traslado da banda presidencial cando 49 deputados elixiron a Óscar Moncada como presidente da Asemblea Nacional fronte ao postulante proposto por Bolaños, Jaime Cuadra Somarriba. En xaneiro de 2007 relevoulle na presidencia polo propio Ortega ganador dos comicios do ano anterior.

Os ministros do goberno de Enrique Bolaños que permaneceron durante todo o seu mandato foron: Noman Caldera (Relacións Exteriores) Julio Veiga (Gobernación) Margarita Gurdian (Saúde) Avil Ramírez (Defensa), Mario Salvo (Agricultura) e Ramón Lacayo (Investimentos e Economía).

• Anastasio Somoza Debayle
• Arnoldo Alemán

• Páxina oficial
• Biografía e mandato por Fundación CIDOB Arquivado 04 de xaneiro de 2015 en Wayback Machine.
• Fundación Internacional Raoul Wallenberg