Dióxido de carbono

**Dióxido de carbono**
Fórmula estrutural

Xeral
Nome IUPAC	Dióxido de carbono
Nomes comúns	Anhídrido carbónico Gas carbónico Xeo seco (en estado sólido)
Fórmula química	C O₂
Aparencia	gas incoloro
Número CAS	124-38-9
Físicas
Masa molecular	44,0 um
Punto de fusión	216 K (-57 °C) (presurizado)
Punto de ebulición	sublima a 195 K (-78 °C)
Densidade	1,6 ×10³ kg/m³ (sólido) 1,98 kg/m³ (gas a 298 K)
Solubilidade	0,145 g/100ml de auga
Termoquímica
Δ_fH⁰_gas	-393,52 kJ/mol
Δ_fH⁰_sólido	? kJ/mol
S⁰_gas	213,79 X·mol⁻¹·K⁻¹
S⁰_sólido	? X·mol⁻¹·K⁻¹
Seguranza
Frases de Risco e Seguranza	R: - S:9, 23
Inxestión	Pode causar náuseas, vómitos, hemorraxia gastrointestinal.
Inhalación	Asfixia (sufocamento), causa hiperventilación.
Pel	O xeo seco pode ocasionar ulceracións.
Ollos	Pode levar á cegueira.
Máis información	Hazardous Chemical Database
Salvo cando se especifica o contrario, considéranse as condicións normais de temperatura e presión.

O dióxido de carbono (antes anhídrido carbónico) é un composto químico constituído por dous átomos de osíxeno e un átomo de carbono. A representación química é CO₂. O dióxido de carbono foi descuberto polo escocés Joseph Black en 1754.

Características

É un gas incoloro, inodoro e insípido, de fórmula CO₂, que se produce pola oxidación completa do carbono nos procesos biolóxicos e industriais ou como consecuencia dos incendios forestais, por poñer dous exemplos á parte da respiración humana. É un composto covalente.

Debido á utilización, cada vez maior, dos combustibles fósiles e á proliferación dos incendios forestais, a porcentaxe de dióxido de carbono na atmosfera está aumentando progresivamente desde o inicio da revolución industrial (a mediados do século XVIII era do 0,0289 %, a mediados do século XX do 0,03 % e a finais do mesmo século, do 0,035 %), polo que constitúe un contaminante atmosférico que contribúe ó incremento do efecto invernadoiro e, consecuentemente, á elevación da temperatura da atmosfera, cun imprevisible efecto sobre o cambio climático.

O dióxido de carbono é soluble en auga, tendo a súa solución carácter ácido, o que favorece a disolución das rochas calcarias.

A denominación anhídrido carbónico non se admite nas normas de nomenclatura química inorgánica da IUPAC, aínda que se usa moito de xeito tradicional.

Os animais ao respiraren toman osíxeno da atmosfera e devólveno en forma de dióxido de carbono. Por outro lado, as plantas retiran este gas do aire e utilízano na fotosíntese. Este proceso, denominado ciclo do carbono, é vital para a manutención dos seres vivos.

Estruturalmente, o dióxido de carbono está constituído por moléculas de xeometría lineal e de carácter apolar. Por iso as atraccións intermoleculares son moi débiles, tornándoo, en condicións ambientais, un gas. De aí o seu nome comercial gas carbónico.

O CO₂, mantido en determinadas cantidades no aire atmosférico, é un dos gases responsábeis da temperatura terrestre. Sen este gas a Terra sería un bloque de xeo. Por outro lado, un exceso de CO₂ impide a saída da calor da atmosfera, provocando un quecemento do planeta denominado efecto invernadoiro. Constitúe un 0,03% en volume da atmosfera (en aumento por procesos diversos de actividades humanas), de onde o toman as algas e as plantas para fixar o carbono en forma de materia orgánica, entrando así este elemento no seu ciclo bioxeoquímico.

Nas últimas décadas, debido á enorme queima de combustibles fósiles, a cantidade de gas carbónico na atmosfera aumentou moito, contribuíndo ao quecemento do planeta.

Aplicacións

O CO₂ é utilizado en bebidas (bebidas carbonatadas) para darlles efervescencia.
É utilizado en extintores durante os incendios para illar o osíxeno do combustible.

Riscos

Inxerido pode causar irritación, náuseas, vómitos e hemorraxias no tracto dixestivo. Inhalado produce asfixia.
O xeo seco en contacto coa pel causa queimaduras.