Asemblea constituínte

Unha asemblea, convención ou congreso constituínte é un organismo colexiado que ten como función reformar ou redactar unha constitución, dotado para iso de plenos poderes ou poder constituínte ao que deben someterse todas as institucións públicas. Adóitase definir, por algúns textos de ciencias políticas e sociais como a "reunión de persoas, representantes do pobo, que teñen ao seu cargo ditar a lei fundamental de organización dun Estado ou modificar a existente". Neste sentido, a asemblea constituínte é un mecanismo representativo e democrático para a reforma total ou parcial dunha constitución.

O concepto de asemblea constituínte remóntase a maio de 1789, cando en Versalles, Francia, se reuniron os Estados Xerais: o clero, a nobreza e o pobo, con intención de redactar de forma conxunta unha Constitución para Francia. O 9 de xullo de 1789, o terceiro estado, reunido baixo o nome de Asemblea Nacional, asumiu a calidade de Asemblea Nacional Constituínte.

Na actualidade poderíamos falar de dous tipos de asembleas constituíntes:

• Asemblea constituínte non institucionalizada: aquela asemblea nacida espontaneamente, sen regulación previa. Por exemplo, a asemblea constituínte que se realizou en 1825 que deu orixe á situación francesa.
• Asemblea constituínte institucionalizada: aquela que se encontra contemplada e regulada pola propia Constitución. Habitualmente, é unha organización temporal, electiva, representativa, democrática, pluralista, facultada só para reformar o texto constitucional, pero non nas súas estruturas básicas.

Algúns exemplos históricos de asembleas constituíntes son:

• A Convención Constitucional dos Estados Unidos reunida en Filadelfia en 1787 e que redactou a Constitución dos Estados Unidos.
• A Asemblea Nacional Constituínte francesa de 1789.
• A Grande Stjem da República das Dúas Nacións (1788-1792), autora da Constitución de 1791.
• As Cortes de Cádiz (1810-1814) que redactou a Constitución española de 1812.
• A Asemblea Xeral Constituínte do Ano 1813, Arxentina.
• Asemblea Xeral Constituínte e Lexislativa do Estado Oriental do Uruguai de 1830.
• O Congreso Nacional Belga, autor da Constitución de 1831.
• Asemblea Constituínte do Brasil, que aprobou a Constitución dos Estados Unidos do Brasil de 1891.
• Asemblea Constituínte da República Italiana (1946-1948).

• 

  Asemblea Constituínte da India (1946-1950), redactora da Constitución da India logo da súa independencia.
• Consello Parlamentario (1948), autor da Lei Fundamental de Bonn, constitución da República Federal de Alemaña.
• A Asemblea Constituínte Portuguesa electa en 1975 logo da Revolución dos Caraveis e autora da actual Constitución de Portugal.
• A Asemblea Constituínte de Colombia, que aprobou a Constitución da República dese país de 1991.
• O Congreso Constituínte Democrático que aprobou a Constitución da República do Perú de 1992.
• A Convención Constitucional de Australia de 1998 que propuxo a conversión do país nunha república, algo rexeitado en 1999 en referendo.
• A Asemblea Nacional Constituínte que aprobou a Constitución da República Bolivariana de Venezuela de 1999.
• A Convención para o Futuro de Europa (2002-2003), que propuxo a Constitución Europea, rexeitada en referendo en Francia e nos Países Baixos.
• A Asemblea Constituínte de Bolivia, que aprobou a Constitución Política do Estado de 2007.
• A Asemblea Nacional Constituínte de Ecuador de 2007.

• Cortes constituíntes
• Poder constituínte
• Constitución