Taisead

'S ann à deatach an uisge a tha san àile, a bheir buaidh air a' ghnàth-shìde, a thig taisead^[1] (Gaeilge: Bogthaise). 'S e gum bi an deatach a' tighinn às na marannan agus cuantan, na h-aibhnichean, lochan, lusan agus rudan eile a tha beò tro dheatachadh. Tha na shùigheas an adhar de dh' uisge crochte air an teodhachd a th' ann. Sùighidh adhar blàth nas motha na adhar a tha fuar. Cleachdar fliche-inneal ris an taisead a mheudachadh. Chan eil deatach an uisge cho tiugh na an t-adhar agus le sin, chan eil an t-adhar bog (adhar agus deatach an uisge ri chèile) cho tiugh na an t-adhar tioram. A bharrachd air sin, bidh gach rud a tha blàth a' leudachadh, a bheir an dlùths air falbh. Le sin, bidh an t-adhar blàth - a tha làn dheatach an uisge - ag èirigh suas ann an àile.^[2] Thig teodhachd na h-àile sìos mu 0.6 °C airson gach 100m ann an adiabataig bhog, agus mu 1.0 °C, ann an adiabataig thioram. Nuair a thig deatach an uisge gu àiteachan a tha nas fhuaire co-dhlùthaichidh e agus bidh sgòthan ann (boinnealaich uisge air neo criostalan-deighe). Tuitidh iad dhan talamh nuair a bhios iad gu math trom mar shileadh no sneachd.^[3]

• Holzfragen
• Météo France
• SMHI
• Ilmatieteen Laitos

1. ↑ P. Andersen/M. Vahl: Klima og Plantebælter; Tiende udgave ved Sofus Christiansen og Einar Storgaard; Gyldendal 1963
2. ↑ Centro Meteo Italiano
3. ↑ Julius F. von Hann: Handbuch Der Klimatologie. 1. Auflage, Salzwasser Verlag 2012, ISBN 978-3-864-44581-1, S. 44-50

Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:

Taisead

.