Suirí Chnapach

Suirí Chnapach

Cogaí Angla-Albánacha
Dáta	24 Samhain 1542
Áit	Tuaisceart Shasana

Tagraíonn An tSuirí Chnapach (Gaeilge na hAlban: An t-Suirghe Chnaparra)^[1][2] ar a dtugtar freisin Cogadh na nOcht mBliana, don dá thréimhse coinbhleachta, 1543-46 agus 1547-50, ^[3] idir ríochtaí Shasana agus na hAlban i gcomhthéacs chogaí neamhspleáchais na hAlban, den 16ú haois.

Cé go raibh roinnt cúiseanna ann, ina measc iarracht an Rí Anraí VIII Shasana deireadh a chur leis An Sean Cairdeas (Gaeilge na hAlban: Seann-Chaidreachas, Fraincís: Vieille Alliance), an comhaontú a síníodh i 1295 idir Albain agus an Fhrainc, agus cosc a chur ar Albain a bheith á húsáid mar lingchlár d'ionradh amach anseo ag an bhFrainc, go páirteach chun Albain a lagú, agus go páirteach chun iallach a chur ar Pharlaimint na hAlban an chomhghuaillíocht phósta a bhí idir Máire, Banríon na nAlbanach, (a rugadh 8 Nollaig 1542), agus léiroidhre Shasanach Éadbhard (a rugadh 12 Deireadh Fómhair 1537), mac Rí Anraí VIII, a dhearbhú faoi théarmaí Chonradh Greenwich, Iúil 1543. Rinneadh ionradh ar an bhFrainc a bheartú freisin. D'fhógair Henry cogadh in iarracht iachall a chur ar Pharlaimint na hAlban aontú leis an bpósadh pleanáilte idir Éadbhard, a bhí sé bliana d'aois ag tús an chogaidh, agus an bhanríon a bhí ina naíonán, ar an gcaoi sin comhghuaillíocht nua a chruthú idir Albain agus Sasana. Ar theacht Éadbhard i gcoróin sa bhliain 1547, agus é naoi mbliana d'aois, lean an cogadh ar feadh tamaill faoi stiúir Edward Seymour, 1ú Diúc Somerset, sular baineadh chumhacht ó Somerset sa bhliain 1549 agus John Dudley, 1ú Diúc Northumberland ag teacht in ionad, ar mhian leis beartas eachtrach nach raibh chomh costasach céanna ná a réamhtheachtaí. Ba í an mhórchoimhlint dheireanach idir Albain agus Sasana roimh Aontas na gCorónach sa bhliain 1603. tar éis diúltú do Chonradh Greenwich, a raibh sé beartaithe ag an Rí Anraí an dá choróin a aontú le pósadh idir. a mhac, Prionsa na Breataine Bige, an Rí Éadbhard VI a bheidh ann amach anseo agus an Bhanríon Mhuire I na hAlban (nuabheirthe ar dháta an chonartha).

1. ↑ "an t-suirghe chnaparra".
2. ↑ "A Collection of Gaelic Proverbs, and Familiar Phrases; Accompanied with an English Translation, Intended to Facilitate the Study of the Language; Illustrated with Notes. To which is Added, The Way to Wealth, by Dr. Franklin, Translated Into Gaelic".
3. ↑ Merriman, Marcus (en inglés). «War and Propaganda During the "Rough Wooing".» IRSS, Vol. 10 (1980), pp. 21-2. PDF. DOI: http://dx.doi.org/10.21083/irss.v10i0.655. International Review of Scottish Studies (IRSS). Consultado el 31 de enero de 2018.