Liopleurodon
  | |
| Sonraí | |
|---|---|
| Fad | 6 m |
| Mais | 1.7 t |
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Holozoa |
| Ríocht | Animalia |
| Fíleam | Chordata |
| Aicme | Reptilia |
| Ord | Plesiosauria |
| Fine | Pliosauridae |
| Géineas | Liopleurodon Sauvage, 1873 |
| Méid | |
 | |
Géineas díofa de reiptílí mara móra, feoiliteacha a bhaineann leis na Thalassophonea, clád de phléiseasáir gearrmhuineálacha is ea Liopleurodon Bhí cónaí ar an Liopleurodon ón gCéim Chalaitheach san Mheán-Iúrasach go dtí an gCéim Chimiritseach san Tréimhse Iúrasach-Déanach (c. 166 go 155 milliún bliain ó shin). Sa tréimhse Méan go Déanach Iúrasach, b' é rinnchreachadóir na bhfarraigí a chlúdaigh an Eoraip. Meastar gur fhás an speiceas is mó, L. ferox, suas le 6.6 méadar ar fhad bunaithe ar an mblaosc is mó atá ar eolas. D'íosfadh sé éisc agus reiptílí mara eile. Faightear a gcuid iontaisí san Eoraip.
Tagann an t-ainm "Liopleurodon" (a chiallaíonn "fiacail réidhthaobhacha ") ó na focail Shean-Ghréigise: λειος leios ," réidh "; πλευρά pleurá," taobh "nó" easna "; agus ὀδόν odṓn, "fiacail".
Fionnachtain agus speicis
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Fiú sular ainmníodh Liopleurodon, rinneadh cur síos ar ábhar is dócha a bhain leis.[1] Sa bhliain 1841, d'ainmnigh Hermann von Meyer an speiceas Thaumatosaurus oolithicus bunaithe ar eiseamal ilroinnte ina raibh codanna de fhiacla, chloigeann, veirteabraí, agus easnacha ó thaiscí i Württemberg na Gearmáine, b'fhéidir, ag dul go dtí an Chéim Ocsfordach. Mar sin féin, tá an t-ábhar seo neamhdhiagnóiseach, ós rud é nach bhfuil gnéithe idirdhealaitheacha ann.[2][3] D'fhoilsigh Johann Andreas Wagner cur síos ar fhiacail mhór pléiseasáir ón Bhaváir, an Ghearmáin, sa bhliain 1852, ar a shann sé do speiceas nua a d'ainmnigh sé Pliosaurus giganteus.[4] Sa bhliain 1824, áfach, d'ainmnigh William Conybeare speiceas de Phlesiosaurus, Plesiosaurus giganteus, [5] ach d'fhéach na húdair ina dhiaidh sin ar an speiceas seo mar chomhchiallach de Pliosaurus brachydeirus nó P. brachyspondylus.[6][7] Ós rud é gur úsáideadh an t-ainm Pliosaurus giganteus roimh sin, i bhfoilseachán Wagner, tá ainm Wagner neamhbhailí de bharr réamhlonnaíochta. Sa bhliain 1838, chuir Hermann von Meyer an t-ainm Ischyrodon meriani i bhfeidhm ar fhiacail mhór ó charraigeacha sa chéim Ocsfordach i bhFricktal na hEilvéise.[8] Níl tréithe aitheantais ag baint leis an bhfiacail seo, agus dá bhrí sin ní léir cad leis a bhain sí, cé gur thug Lambert Beverly Tarlo faoi deara an fhéidearthacht go mbainfeadh sé le Liopleurodon i 1960.[9] Thug staidéar 2022 le Daniel Madzia agus a chomhghleacaithe faoi deara, cé gur dócha gur tháinig an fhiacail ó Liopleurodon nó rud éigin cosúil leis, nach raibh mórán faisnéise ar fáil chun sannadh muiníneach a dhéanamh, agus mar sin chaith siad le Ischyrodon mar nomen dubium[10]. Sa bhliain 1860, shann Hermann Trautschold an t-ainm Pliosaurus giganteus ar fhiacail bheag a shíltear anois a bhaineann le Liopleurodon. Mar sin féin, toisc gur úsáideadh an t-ainm Pliosaurus giganteus faoi dhó cheana faoin bpointe seo, tá ainm Trautschold neamhbhailí freisin.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Teimpléad:Cite thesis
- ↑ Meyer, H. v. (1841). "Thaumatosaurus oolithicus der fossile Wunder-Saurus aus dem Oolith". Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde: 176–184.
- ↑ Meyer, H. v. (1856). "Thaumatosaurus oolithicus aus dem Oolith von Neuffen". Palaeontographica 6: 14–18.
- ↑ Wagner, J. A. (1952). "Neu-aufgefundene Saurier-Überreste aus den lithographischen Schiefern und dem obern Jurakalke". Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, München 6: 663–710.
- ↑ Conybeare, W. D. (1824). "On the discovery of an almost perfect skeleton of the Plesiosaurus". Transactions of the Geological Society of London 2 (2): 381–389.
- ↑ Tarlo, L. B. (1960). "A review of the Upper Jurassic pliosaurs". Bulletin of the British Museum (Natural History) 4 (5): 145–189.
- ↑ Knutsen, E. M. (2012). "A taxonomic revision of the genus Pliosaurus (Owen, 1841a) Owen, 1841b". Norwegian Journal of Geology 92: 259–276.
- ↑ von Meyer H. (1838). Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde. Jahrgang 1838:413-418
- ↑ Meyer, H. v. (1856). "Ischyrodon meriani aus dem Oolith im Frickthale". Palaeontographica 6: 19–21.
- ↑ "Historical significance and taxonomic status of Ischyrodon meriani (Pliosauridae) from the Middle Jurassic of Switzerland" (2022). PeerJ 10: e13244. doi:. PMID 35415018.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |