Skye

Skye
Skye
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Sgùrr Alasdair
Garaiera	993 m
Mota	uharte
Luzera	80 km
Zabalera	40 km
Azalera	1.656 km²
Geografia
Koordenatuak	57°20′N 6°16′W / 57.33°N 6.27°W
UTC ordua	UTC±00:00
Honen parte da	Barruko Hebridak
Estatu burujabe	Erresuma Batua
Herrialdea	Eskozia
Eskoziako kontseilu gunea	Highland
Ur-gorputza	Ozeano Atlantikoa
Leku geografikoa	Barruko Hebridak

Skye Uhartea (ingelesez: Isle of Skye, Eskoziako gaeleraz: An t-Eilean Sgitheanach, Eilean a' Cheò) Barruko Hebridak izeneko uhartediko irla nagusia eta Eskoziako bigarren handiena da, Lewis eta Harris ondoren. Lur lehorretik bertaratzeko sarbide nagusia Kyle of Lochalsh udalerriko Skye Bridge zubia da. Administratiboki Highland eskualdeari dagokio. 1.666 km²-ko azalera du eta 2001ean 9.232 biztanle zituen. Halaber, Eskoziako beste uharte batzuk ez bezala, 1991n populazioa handitu zen.

Etimologia

II. mendeko Klaudio Ptolomeoren mapan Scitis izena eman zitzaion: badirudi zeltiarren skitis hitzetik etor litekeela, "hegoduna", dituen penintsula ugariek ematen dioten itxurarengatik. Ondoren bertaratu ziren norvegiar eta ingelesek izena itxuraldatu eta Skye bihurtu zen. Norvegiarren sagatan Skíð izena du, baina baita Skuy (Behelainoaren uhartea) edo Skýey (Lainoaren uhartea) ere

Geografia

Portree/Port Rìgh herririk handiena da (2.491 biztanle 2001ean). Beste udalerri garrantzitsu bat Broadford da. Uharteko ekialdean Cuillin mendikatea dago, mendizale eta eskalatzaile askoren helmuga: gailurra Sgùrr Alasdair da. Mendebaldean An Stòrr muino ikusgarria dago.

Skye Bridge zubiak Kyle of Lochalsh herriarekin lotzen du eta beraz Britainia Handiarekin.

Klima

Datu klimatikoak (Duntulm, Skye)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	6.5	6.6	8.1	9.6	12.4	14.3	15.4	15.7	14.2	11.5	9.1	7.6	10.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	2.4	2.2	3.3	4.3	6.5	8.7	10.4	10.7	9.4	7.2	5.1	3.6	6.2
Pilatutako prezipitazioa (mm)	148	100	82	86	73	85	97	112	128	152	143	142	1350
Iturria: Cooper (1983)^[1]

Historia

Historiaurrea

K.a. 7.000 inguruan Mesolito garaiko ehiztari-biltzaileen aztarnak aurkitu dira Staffin barrutian: Eskoziako aurkikuntza arkeologiko zaharrenetakoa da. Cuillin mendien hegoaldean Neolito garaiko aztarna ugari daude, bai eta Burdin Aroko (k.a. II edo III mendea) gotorleku batzuen hondarrak ere, aipagarriena Dun Ringill.

Historia goiztiarra

Iparraldean piktoak bizi zirela uste den arren, oraindik ez da baieztatu. Hegoaldea Dál Riata erresumaren barnean zegoen.

VII. eta VIII. mendeen artean bertako dinastien arteko borrokak izan ziren, harik eta IX mendean norvegiarrak iritsi ziren arte. Uhartea beraien esku egon zen Pertheko Itunean Alexander III.a Eskoziakoaren esku geratu zen arte.

Leinuen garaia

Norvegiarren agintaldia amaitutakoan, MacLeod leinua nagusitu zen. Uharteetako Erresuma desegin zenean, beste leinu batzuek indarra hartu zuten, MacDonal, MacNeacail eta MacInnes besteak beste, eta MacLeoden nagusitasunaren aurka borrokatu ziren.

1745ean, jakobiten matxinadaren porrotaren ondoren, Flora MacDonaldek Charles Edward Stuart erreskatatu zuen hanovertarren eskuetatik eta oso ezagun bihurtu zen highlandtarren artean. Ondoren, Highland Clearances (Lur Garaietako garbiketa) kanpainak kalte izugarria egin zion Hebridetan sortzen ari zen industrializazioari. Orduan hustu ziren herriek hondarretan diraute oraindik. XX. mendean ere biztanleria jaitsiz joan zen: 1891eko 16.000 biztanletik 1971ko 7.500era pasa zen. ordutik aurrera ordea biztanleriak gora egin du, poliki bada ere, eta 2011ko erroldak 10.008 biztanleko datua eman zuen.