Jalamah

Jalamah
	herrixka
Administrazioa
Estatu burujabe	Palestina
Mendeko lurralde	Zisjordania
Palestina Estatuko lurralde-antolaketa	Jeningo Gobernazioa
Geografia
Koordenatuak	32°30′31″N 35°18′48″E / 32.5087°N 35.3134°E
Altuera	120 m
Demografia

Jalamah (arabieraz: جلمه‎:) edo Jalameh Palestinako herrixka bat da Zisjordanian dagoena, Jeninetik 5 km-ra. Palestinako Estatistika Bulego Nagusiaren arabera, hiriak 2.304 biztanle zituen 2006. urtean eta 2.268 2017an.

Historia

Jiliimna zela iradoki da, Tutmosis III.ak konkistatutako tokietako bat.^[1]

Bizantziar aroko zeramikak aurkitu dira bertan.^[2]

Otomandar Aroa

Jalamah, Palestinako gainerako lur eremuak bezala, Otomandar Inperioaren parte izatera pasa zen 1517an. XVI. eta XVII. mendeetan, Turabay dinastiaren Emiratoaren parte izan zen (1517-1683), Jezreelgo harana, Haifa, Jenin, Beit She'an bailara, Jabal Nabluseko iparraldea, Bilad al-Ruha/Ramot Menashe eta Xarongo lautadaren iparraldea bezala.^[3]^[4]

1596ko erroldan, Jalama belaza agertzen zen, Sararen nahiyan, Lajjunen liwan eta 16 etxebizitza zituen, guztiak musulmanak. Nekazaritza-produktuen gaineko zerga-tasa finkoa ordaintzen zuten, % 25a. Guztira, 8.000 akçe.^[5]

1838an, Jeningo barrutiaren herrixka bezala agertu zen.^[6]^[7]

1870ean, Victor Guérin-ek herrixka nabaritu zuen mendi batean, zisternak eta siloak zituela. Herrixkak 200 biztanle izango zituela estimatu zuen, eta kubbeh bat ere antzeman zuen, santu bati eskeinia.^[8]

1870/1871n (1288 AH), otomandar errolda batek Shafa al-Qiblyren nahiyaren azpibarrutian zerrendatu zuen.

1882an, Palestinako Estatistika Bulegoaren Mendebaldeko Palestinari buruzko inkestak (SWP) honela deskribatu zuen Jelameh: "Jabbul-en antza du. Lautadan dago, landu daitekeen lurrez inguratuta, eta zisternekin hornitzen da. Kubbeh bat du iparraldean".^[9]

Britainiar Mandatuaren aroa

1922ko erroldan, Palestinako Britaniar Mandatuak egina,, Jalamehek 261 biztanle zituen; 253 musulman eta 8 kristau, kristau guztiak ortodoxoak.^[10]^[11] 1931ko erroldan populazioak gora egin zuen, 304ra; 300 musulman eta 4 kristau, guztira 68 etxe.^[12]

1944/5eko estatistiketan, Jalamak 460 biztanle zituen, guztiak musulmanak, eta 5.827 dunam.^[13] 86 dunam landa eremu gisa erabiltzen ziren, 4.777 zerealetarako, eta 15 dunam eraikitzeko (hirikoak).^[13]^[13]

Jordaniarren aroa

1948ko Arabiar-israeldar Gerraren ondoren, eta 1949ko Armistizio Akordioen ondoren, Jalamah Jordaniako aginpean sartu zen.

1961eko erroldaren arabera, 784 biztanle ziren.^[14]

1967tik aurrera

Sei Eguneko Gerraz geroztik, 1967an, Israelgo okupaziopean egon da Jalamah.

2022ko irailaren 14an, bi palestinar eta soldadu israeldar bat hil ziren Israelgo kontrol militarreko postu batean, Zisjordaniaren mugan.^[15]

Erreferentziak

↑ Conder, 1876, p. 147
↑ Dauphin, 1988, p. 744
↑ (Ingelesez) al-Bakhīt, Muḥammad ʻAdnān; al-Ḥamūd, Nūfān Rajā. «Daftar mufaṣṣal nāḥiyat Marj Banī ʻĀmir wa-tawābiʻihā wa-lawāḥiqihā allatī kānat fī taṣarruf al-Amīr Ṭarah Bāy sanat 945 ah» www.worldcat.org (Jordanian University): 1-35..
↑ Marom, Roy; Marom, Tepper; Adams, Matthew, J. «Lajjun: Forgotten Provincial Capital in Ottoman Palestine» Levant doi:10.1080/00758914.2023.2202484..
↑ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 161
↑ Robinson and Smith, 1841, vol 3, 2nd app.
↑ Robinson and Smith, 1841, vol 3, pp. 161,167
↑ Guérin, 1874, pp. 326 - 327
↑ Conder and Kitchener, 1882, SWP II, p. 84
↑ Barron, 1923, Table IX, Sub-district of Jenin, p. 29
↑ Barron, 1923, Table XV, p. 47
↑ Mills, 1932, p. 68
↑ ^a ^b ^c Government of Palestine, Department of Statistics.
↑ Government of Jordan, Department of Statistics, 1964, p. 25
↑ «Two Palestinians, one Israeli soldier killed in Jenin shoot-out» Al Jazeera 14 September 2022.

Kanpo estekak

Welcome to Jalama
Jalama
Mendebaldeko Palestinari buruzko inkesta, 9. mapa: IAA, Wikimedia commons

Datuak: Q2777877

[1] Conder, 1876, p. 147

[2] Dauphin, 1988, p. 744

[3] (Ingelesez) al-Bakhīt, Muḥammad ʻAdnān; al-Ḥamūd, Nūfān Rajā. «Daftar mufaṣṣal nāḥiyat Marj Banī ʻĀmir wa-tawābiʻihā wa-lawāḥiqihā allatī kānat fī taṣarruf al-Amīr Ṭarah Bāy sanat 945 ah» www.worldcat.org (Jordanian University): 1-35..

[4] Marom, Roy; Marom, Tepper; Adams, Matthew, J. «Lajjun: Forgotten Provincial Capital in Ottoman Palestine» Levant doi:10.1080/00758914.2023.2202484..

[5] Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 161

[6] Robinson and Smith, 1841, vol 3, 2nd app.

[7] Robinson and Smith, 1841, vol 3, pp. 161,167

[8] Guérin, 1874, pp. 326 - 327

[9] Conder and Kitchener, 1882, SWP II, p. 84

[Census1922-10] Barron, 1923, Table IX, Sub-district of Jenin, p. 29

[Census1922b-11] Barron, 1923, Table XV, p. 47

[Census1931-12] Mills, 1932, p. 68

[Izenik_gabekoa-20240110212010-13] Government of Palestine, Department of Statistics.

[14] Government of Jordan, Department of Statistics, 1964, p. 25

[15] «Two Palestinians, one Israeli soldier killed in Jenin shoot-out» Al Jazeera 14 September 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]