Alicia Giménez Bartlett (Almansa, Albacete, 1951koekainaren 10a) albacetar filologoa eta idazlea da. Petra Delicado polizia-inspektorea protagonista duen polizia-nobelengatik da ezaguna. Besteak beste, 2011n Nadal eta 2015. urtean Planeta sariak irabazi ditu.[1]
Aitzindaria da Espainiako polizia-eleberriari ikuspegi femeninoa eta feminista ematen.[2][3]
Aita tren-langilea zen, eta ama ezagutu zuen Albaceteko Almansa herrira egindako bidaia ugarietako batean. Alicia jaio aurretik, aita eta ama Tortosara (Tarragona) joan ziren lanera. Erditu aurretik, ama Almansara itzuli zen. Bertan jaio zen 1951ko ekainaren 10ean, Mantxako herri horretako Juan Ruano doktorearen klinikan. Lehenbiziko hiru hilabeteak igaro ondoren, ama Tortosara itzuli zen berarekin. Han igaro zituen lehen urteak, eta hiri horretako teresiarren eskolan ikasi zuen.[4][5] Ingeles Filologia ikasi zuen Valentziako Unibertsitatean[6], eta Espainiako Literaturan doktoratu zen Bartzelonako Unibertsitatean, La Narrativa de Gonzalo Torrente Ballester izeneko tesiarekin; tesia José Manuel Blecua Teijeirok zuzendu zuen, eta 1981ean argitaratu zuen Torrente Ballesterri buruzko ikerketaren oinarria.[7][4]
1975az geroztik, Bartzelona eta Vinarozko erdigunetik sei kilometrora duen finkan bizi da.[8]
Giro pribilegiatuan hasi zuen bere ibilbidea: Latinoamerikako boomaren autore handiak hartu zituen Bartzelona herrian. Carmen Balcells literatura-agente izan zuen urteetan.[9]
1984an bere lehen eleberria argitaratu zuen, Exit (Seix Barral). Una habitación ajena (1997) lanarekin, Virginia Woolf idazle lesbianaren eta Nelly neskamearen arteko tentsioak birsortu zituen, eta bere karrerako lehen literatura-saria lortu zuen: Lumen argitaletxearen Emakumezkoen Sari Berezia.
Urtebete lehenago, Patricia CornwellenLa jota de corazones irakurrita, konbentzitu egin zuen polizia-nobela batzuk hasteko Petra Delicado polizia-inspektorea protagonista zela. Gutxienez sagako hamairu obra egiteko bidea eman dio. Hainbat hizkuntzatara itzuli dira, eta arrakasta handia dute Italian edo Alemanian. Eleberri-serie horrek hainbat sari eman dizkio, hala nola "Raymond Chandler saria" 2008an (lehenago John le Carré eta John Grishamek eskuratu zuten).[10] Saiakera ere landu du, besteak beste, El misterio de los sexos eta La deuda de Eva lanetan.
2015. urtean Planeta Saria lortu zuen Hombres desnudos lanarenkin, eta 2019an Nadal sariaren epaimahaiko kide izan zen, urte horretako urtarrilaren 6an Guillermo Martinezi emandako edizioan.[13][14]
Giménez Bartlett aitzindaria da Espainiako polizia-eleberriari ikuspegi femeninoa eta feminista ematen.[2][3] Generoa "oso matxista" dela uste du, eta idazle nagusiek beti egin dutela gizonezkoaren aldeko apustua. Eleberrietan, ordea, emakume batek agintzen du, eta haren betiko laguntzailea, Fermín Garzón, "menpekoa da, baina horrela izatea ez dago gaizki –esan zuen gaiari buruzko elkarrizketa batean–, emakumeak beti izaten baitira fiskalaren biktimak edo laguntzaileak, poliziaren emazteak edo hiltzailearen konplizeak".[3]
Petra Delicado andrea, hiru aldiz ezkondua, adulteroa, eta seme-alabarik izan nahi ez duena, feminitateko ohiko estereotipo asko apurtzen.[3]
1999an Ana Belén protagonista zuen hamahiru kapituluko telesaila filmatu zen Petra Delicado eta Santiago Segura Fermín Garzón lankide banaezinaren paperean.[15]
↑ abHernández Piqueras, Juan Luis. (mayo de 2002). «Alicia Giménez Bartlett. Líneas de un reencuentro»JORNADAS - Jornadas de estudios locales (Asociación Torre Grande) 5 (n.º3. PRENSA Y LITERATURA ALMANSEÑAS): 125 - 147..
Espainia
Datuak: Q469998
Multimedia: Alicia Giménez Bartlett / Q469998