Trabzon

Trabzon Trabzon Trebizonda
metropolitan municipality in Turkey (en)
Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Turkia
Ordu eremua	UTC+2 (udan UTC+3)
Izen ofiziala	Trabzon Трабзон Трапезунд
Jatorrizko izena	Trabzon
Posta kodea	61000
Geografia
Koordenatuak	41°00′18″N 39°43′21″E / 41.005°N 39.7225°E / 41.005; 39.7225
Azalera	258,7 km²
Altuera	0 m
Demografia
Biztanleria	824.352 (2023) 7.668 (2021)
Dentsitatea	176 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	462
Ordu eremua	UTC+03:00
Hiri senidetuak	Zanjan, Raxt, Amasya, Dortmund, Batumi, Sotxi eta Bixkek
Hizkuntza ofiziala	turkiera
trabzon.bel.tr

Trabzon^[1] (historikoki Trebizonda^[2], grekoz Trapezous) Turkiako ipar-ekialdeko hiria eta portua da, bai eta izen bereko probintziako (4.938 km² eta 737.700 biztanle) hiriburua ere. Itsaso Beltzaren ertzean dago. 143.941 biztanle ditu.

Greziak Sinopen zuen Trapezous koloniari dagokio, eta Trebizondako greziar erresumako hiriburua izan zen. 1204. urtean sortu zen erresuma, eta Androniko I.a Konmeno enperadorearen biloba Alexis I.a Konmenok enperadore izendatu zuen bere burua, hartara Trebizondako erregeen dinastiari hasiera emanez. Bizantziar erresuma birkonkistatzen saiatu zen, bere anaia David aldi berean latinoen eta Nizeako enperadorearen aurka borrokatzen ari zen artean. Alexisek Krimea konkistatu zuen, eta merkataritza-harremanak estutu zituen Genoako portuarekin. 1258. urtetik aurrera, Bagdad suntsitua gertatu ondoren, Indiarako merkataritza-ibilbidea aldatu zuten, eta Itsaso Gorritik Trebizondarako ibilbidea bultzatu. Hala, bi mendez iraun zuen Trebizondako erresumak. Alexo II.a Konmenoren agintaldian (1297-1330) izan zuen erresumak oparotasun-maila garaiena, eta handik aurrera etengabeko gainbehera hasi zen. Genoarrak eta veneziarrak nagusituz joan ziren merkataritza-alorrean, eta Alexo III.a Konmenoren agintaldia izan zen (1349-1390) erresumak izan zuen azken bakealdia. XV. mendearen hasierarako otomandarren mende zegoen.

Datu klimatikoak (Trabzon)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	24.3	26.4	33.1	35.0	37.8	35.9	37.0	34.8	33.2	32.7	30.3	26.4	'
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	10.8	10.9	12.3	15.8	19.1	23.5	26.3	26.9	23.9	20.1	16.2	12.9	18.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	4.4	4.3	5.6	8.8	12.8	16.9	20.0	20.3	17.2	13.5	9.3	6.3	11.6
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-4.6	-6.1	-5.0	-2.0	5.4	10.3	13.5	13.8	9.4	3.8	1.0	-3.1	'
Pilatutako prezipitazioa (mm)	74.0	60.7	58.8	58.8	50.9	49.2	37.3	46.5	77.0	119.5	100.2	83.5	816.4
Euri egunak (≥ 1 mm)	13.1	12.6	13.9	14.6	13.2	11.3	8.4	9.7	12.0	13.6	13.1	13.0	148.5
Eguzki orduak	83.7	89.6	105.4	129.0	176.7	210.0	179.8	167.4	150.0	133.3	108.0	80.6	1613.5
Hezetasuna (%)	69	69	73	75	77	75	73	73	74	73	70	68	72.4
Iturria (1): Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü [3]
Iturria (2): Weatherbase [4]

Jarduera handiko portua du. Nekazaritza-produktuen merkataritza (tabakoa, artilea, soja, tea), industria (tabakogintza, ehungintza, altzairugintza, ardogintza, janari-industria) eta turismoa dira ekonomia-jarduera nagusiak. Unibertsitatea eta aireportua baditu.

Aipagarriak dira bizantziarren garaiko harresiak, Leontocastrongo gaztelua, Commeni jauregiaren hondakinak, XIII. mendeko eliza bizantziarrak (hala nola, Hagia Sofia) eta XVI. mendeko meskitak.