Moskeo
La moskeo (arabe مسجد, masĝid) estas la loko de la islama malfermita diservo.
Unu diferenco disde kirko aŭ sinagogo estas, ke ĉi tiuj rilatas al difinita loko, dum islamo taksas la tutan Teron moskeo.
Laŭ Francisko Azorín moskeo estas simple Tipa mahometana templo.[1] Li indikas etimologion el la araba mezkid (preĝejo).[2]
Priskribo
[redakti | redakti fonton]La moskeo evoluis historie al aparta konstruaĵo, kie la ĉiutagaj preĝoj, specife la vendreda preĝo apartenas al la plej grava devo de la islamaj viroj. La tradicia moskeo estis uzata ankaŭ por kontrakti aŭ diskonigi aferojn. Al la moskeo apartenas turo nomata minareto, de kies supro laŭtkrias la muezino por preĝado.
Apud la moskeo kelkfoje funkcias madraso, religia lernejo por studi interalie la sanktan libron de islamanoj, la Koranon.
La honoro ĉe eniro de moskeo aperas en ritoj kiel sinlavado, demeto de la ŝuoj, enpaŝo per la dekstra kaj elpaŝo per la maldekstra piedo.
Kiel pramoskeo validas la loĝejo de Mahometo en Medino, en kiu oni jam orientis siajn preĝojn al la kiblo, t.e. al Mekko.
Nuntempa moskeo kutime havas antaŭkorton, en kiu plej ofte troviĝas putoj aŭ alia eblo por la rituala sinlavado. En la interno de la moskeo troviĝas neniu meblo, sed jes la kibla muro, kiu direktas la preĝantojn al Mekko kaj en kies centro lokiĝas senornama niĉo nomata mihrabo.
Gravaj moskeoj
[redakti | redakti fonton]- Al-Azhar en Kairo, Egiptio, kun la plej grava sunaisma madraso.
- Al-Haram en Mekko, la plej sankta.
- Al-Nabaŭi en Medino, Sauda Arabio.
- Al-Kods kaj la Kupolo de la Roko en Jerusalemo
- Hagia Sofia, Aya Sofia, en Istanbulo, kirko ĉefverko de bizanca arĥitekturo, moskeigita en 1453 ĝis 1934, nun muzeo.
- Babri en Ajodhjo, Hindio, sur ruino de hindua templo laŭ hinduismaj naciistoj kiuj perforte detruis la moskeon.
- Moskeo Faisal en Islamabado, Pakistano.
- Moskeo Hassan la 2-a en Kazablanko, Maroko.
- Moskeo de Ibn Tulun en Kairo (Egiptio).
- Sesdekkupola Moskeo en Ĥulno, Bangladeŝo.
- Moskeo Kuŭat-al-Islam kaj Moskeo de la Vendredoj en Delhio, Barato.
- Granda Moskeo (Dubajo)
- Irana Moskeo (Dubajo)
- Granda Moskeo de Samaro
Moskeoj ekster islama mondo
[redakti | redakti fonton]- Ŝehitlik-moskeo en Berlino
- Moskeo de Kordovo en Hispanio, kirko konstruita en moskeo.
- Moskeo Omar Ibn Al-Ĥattab en La Guajira, Kolombio
- Moskeo de Madrido
- Moskeo Al-Salam en Odeso, Ukrainio
Bildaro
[redakti | redakti fonton]-
La Nova Moskeo, unu de la mejloŝtonoj de Istanbulo
-
Moskeo; Asŭano, Egiptio.
-
-
-
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 144.
- ↑ Azorín, samloke.
Interretaj ligoj
[redakti | redakti fonton]- ArchNet - islama arkitekturo Arkivigite je 2014-02-19 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
- Džamije - Bosniaj moskeoj fotitaj Arkivigite je 2021-04-17 per la retarkivo Wayback Machine (bosne k angle)
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]