Luroj
| Luroj | |
|---|---|
| etno | |
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |
| Lingvo(j) | |
| Lori | |
La Luroj estas etno vivanta en la okcidenta parto de Irano, en la historia regno Lorestano aŭ Luristano ("lando de la Luroj") de la antikva Persa Imperio rande de la Zagros-Montaro. En la nuntempa Islama Respubliko Irano tio korespondas al la provincoj Lorestano, Ilam kaj partoj de Fars kaj Ĥuzestan). Laŭ la etnologia raporto pri Irano[1] nuntempe ekzistas proksimume 2.600.000 Luroj.
Laŭ sia deveno la Luroj apartenas al la iranaj popoloj, ilia vestomaniero similas al tiu de la malnovaj persaj triboj de antaŭ jarcentoj. La lingvaĵo de la Luroj estas dialektaro el la spektro de la irana lingvaro tre simila al la persa lingvo. La lingvo dividiĝas al du ĉefaj dialektaj grupoj: Lure Bozorg („pli granda lura lingvo“) en la sudo, parolata de la baĥtiaroj, kaj Lure Kuchik („pli eta lura lingvo“) en la nordo, parolata de la Luroj mem.
Ĝis la 20-a jarcento la plejparto de la Luroj vivis kiel nomadaj paŝtistoj, kun malgranda enurba malplimulto en la provinca ĉefurbo Ĥoramabad. Dum la regado de Reza Ŝaho Pahlavi kaj ties filo Mohammad Reza Pahlavi la Luroj estis subpremataj. La nomadoj estis devigitaj setliĝi kaj multaj el la tribaj gvidantoj estis ekzekutitaj, por politike kontroli la etnan malplimulton.
Famaj luroj
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- paĝo pri la tradicia muziko de la luroj (Mehrdad Hedayati)
- teksto en la anglalingva "brita enciklopedio"
- la nord-lura dialektaro en la retejo ethnologue
- la sud-lura dialektaro en la retejo ethnologue
- teksto en la studejo de la usona kongresa biblioteko
- artikolo en la anglalingva "enciklopedio de islamo", paĝo 41, en la retejo googlebooks
- artikolo en la anglalingva "mezorienta kaj nordafrika enciklopedio"