Gastokorto (Tjumeno)

Gastokorto (ruse Гостиный двор)
konstruaĵo rekonilo
Bazaj datoj
Konstrutempo	1837-1842
Konstrustilo	klasikismo
Arkitekto	A. Suvorov
Estiĝo	1837
Malfermo	1842
Statuso	uzata
Uzado
Uzado	militkomisarejo, altlernejo
Proprietulo	Tjumena Provinca Militkomisarejo, la Instituto pri Arto kaj Kulturo
Teĥnikaj datoj
Etaĝoj	2
Adreso
Adreso	Strato Respubliko, 2
Poŝtokodo	625003
Lando	Rusio (1991–) vd
Situo	Tjumeno
Adreso	Tjumeno, strato Respubliko
Situanta sur	Strato Respubliko
Situo
Geografia situo	57° 9′ 44″ N, 65° 31′ 19″ O (mapo)57.16222222222265.521944444444Koordinatoj: 57° 9′ 44″ N, 65° 31′ 19″ O (mapo)
DEC Situo de Gastokorto (ruse Гостиный двор)
Gastokorto (ruse Гостиный двор)
v • d • r

Gastokorto (ruse Гостиный двор) estas longa duetaĝa konstruaĵo, kiu situas komence de strato Respubliko en Tjumeno (Rusio). Ĝi estis konstruita en 1837–1842 por gastoj, kiel oni nomis aliurbajn negocistojn, venintajn por vendi siajn varojn. Tie okazis foiroj kaj ĉiutaga vendado. Poste la ejo estis transformita je militkomisarejo kaj altlernejo.

En 1809 sude de la Anunciacia katedralo estis konstruita ligna gastokorto. Tamen kresko de la komerca aktivado baldaŭ montris ĝin ne sufiĉa, do en 1822 la urba dumao decidis konstruigi la novan, ŝtonan gastokorton. La arkitekto M. Maliŝev proponis fari ĝin forme de kvadrato, konsistanta el du П-formaj partoj. Sed pro manko de mono tiu plano ne estis realigita^[1].

En 1837 la urba dumao decidis komenci konstruadon de la kvarono de la origina gastokorto laŭ nova dezajno, prilaborita de la gubernia arkitekto A. Suvorov. Samjare komenciĝis konstruado de la fundamento. Al la konkursa alvoko reagis neniu el lokaj konstruistoj, do la konstruadon plenumis kamparanoj el Niĵegorodska gubernio, fratoj Ivan, Pankratij kaj Fjodor Vojnov^[1]. En 1842 la gastokorto ekfunkciis, tamen nur kvarono estis farita el brikoj, la alia parto ankoraŭ estis ligna; nur en 1849 la proporcioj inversiĝis. Lupagoj grandparte estis uzataj por daŭrigi la konstruadon. Ekde 1856 tiucele estis uzataj 10% de la enspezoj. Evidente kompleta detruo de la ligna parto kaj ĝia anstataŭigo per tiu brika okazis komence de la 1860-aj jaroj^[2]. La dua duono de la gastokorto neniam aperis^[1]. Rusa ĵurnalisto Ippolit Zavaliŝin, vizitinta la urbon en 1863, skribis ke "la gastokorto estas nefinita kaj krias en dezerto"^[3].

En la gastokorto funkciis 272 butikoj, lokitaj en la dua etaĝo dum la unuan etaĝon okupis stokejoj. Dum la Vasiljevskaja foiro oni luigis la butikojn, ĉiusabate okazis vendado surplace^[1]. Jam en 1849 dum la foiroj la gastokorto estis lumigata, en la aliaj lokoj de la urbo vespera lumigado aperis nur poste^[4].

En 1860 en unu el butikoj funkciis privata biblioteko, kiu enhavis ĝis 180 ruslingvajn librojn, aĉeteblajn aŭ prunteblajn kontraŭ modesta pago; laŭdire elekteblo estis bona^[5].

Komence de la 20-a jarcento komercaj aktivadoj translokiĝis al la oble pli granda Bazarplaco, sekvinte la ĝeneralan progreson de la urbo orienten. La gastokorto perdis sian iaman gravecon kaj en julio 1906 dum kunsido de la urba dumao oni rimarkigis, ke ĝi donas al la urba buĝeto nur 700 rublojn jare kaj tiu sumo nur malkreskos, ĉar la Bazaplaco transprenas ĝian rolon. Plejparto de la ejoj tiutempe jam estis uzitaj kiel stokejoj de privatuloj^[1].

Ekde decembro 1905 en Tjumeno estis deplojita la Tobolska rezerva infanteria regimento, do laŭ iniciato de la urbestro Andreo Tekutjev^[6] oni decidis transdoni la ejon al ĝi. Okazis grava rekonstruado: la mezaj muroj estis forigitaj, faritaj pliaj fenestroj kaj pordoj, plankoj renovigitaj, farita parada enirejo, konstruitaj 79 fornoj, muroj kaj plafonoj stukitaj, la tegmento farbita. Dum la rilata rekonstruo oni interalie masonis mezan parton de la arkoj, kiuj origine etendiĝis tra ambaŭ etaĝoj. La rekonstruadon gvidis la urba arkitekto Konstantin Ĉakin^[1].

En 1911 la regimento estis translokita al Omsko kaj la ejo denove malpleniĝis. En junio 1912 la urbestro Pavel Nikolskij proponis al la ministro pri transporto lokigi tie fervojan administracion, sed la propono ne estis akceptita. Samjare oni okupis etan ĝian parton por la 2-a urba kvarjara lernejo^[1]. En 1914 komenciĝis la Unua mondmilito kaj oni transdonis ĝin al kazernoj de la 35-a pafista regimento. En la sovetia periodo tie funkciis la oficira klubo (ruse Дом офицеров) kaj malnovaj urbanoj konas la konstruaĵon sub tiu ĉi nomo^[7].

En 1939–1946 tie troviĝis la Tjumena Milit-Infanteria lernejo. Komence de la 1980-aj jaroj la parto, turnita al strato Respubliko, estis transdonita al la Instituto pri Arto kaj Kulturo^[1].

Nun en la konstruaĵo sidas la Tjumena provinca militkomisarejo kaj la Universitato pri Arto kaj Kulturo. Ekde 2015 la urba administracio klopodis igi la militkomisarejon fari restaŭradon de la ejo, sed tiu ne plenumis la preskribojn, referencante al manko de financado. En 2018 fakuloj konstatis, ke la konstruaĵo, antaŭe limigite uzebla, pro plurjara neglekto transiris al kriza stato. La 20-an de junio 2018 juĝejo aprobis postulon de la administracio kaj eldonis ordonon, laŭ kiu la militkomisarejo devos forlasi la ejon pro neplenumo de siaj devoj^[8]. Tamen la militkomisarejo kontestis tiun ĉi decidon kaj la 5-an de septembro 2019 gajnis en juĝejo, kiu agnoskis ke ekde 1984 la konstruaĵo estas posedaĵo de la Ministerio pri defendo^[9]. Tamen la 16-an de aŭgusto 2019 la militkomisarejo anoncis sian baldaŭan foriron el la ejo^[10]. La 19-an de septembro la Ministerio pri defendo prezentis respektivan peton al la provinca arbitracia juĝejo^[11].

La rusa ĵurnalisto Ippolit Zavaliŝin, vizitinta la urbon en 1863, kritike priskribis la gastokorton.

„ Он велик, спору нет, двухэтажный и каменный, крытый железом, с 272 лавками, но содержится решительно дурно, просто хаос! Везде грязь, безобразно набросанные вещи, хлам, тряпье — чердак, а не гостиный двор! [...] Притом же тюменский гостиный — громада, да и только, ничего изящного в архитектуре, хотя и это было бы не лишне. ”   „ Ĝi estas granda, mi ne neas tion, duetaĝa kaj ŝtona, fere tegmentita, kun 272 butikoj, sed ĝi estas prizorgata fuŝege, kompleta ĥaoso! Ĉie estas malpuraĵoj, senorde disĵetitaj aĵoj, rubaĵoj, ĉifonoj – tio estas subtegmento, ne la gastokorto! [...] Ĉe tio la tjumena gastokorto estas nura kolosaĵo, nenio fajna haveblas en ĝia arkitekturo, kvankam ankaŭ tio estus ne troa afero. ” — Ippolit Zavaliŝin[12], Vojaĝnoticoj (Tobolska gubernio) [1863]

La fama tjumena negocisto Nikolao Ĉukmaldin en 1893 konstatis ke la gastokorto degeneris pro nehaltigebla translokiĝo de la komerca aktivado al la novaj kvartaloj, ĉefe al la Bazarplaco kaj la riverhaveno.

„ Longan tempon la tuta urba komerco lokiĝis en la gastokorto ĝis la spirito de la tempo kaj novaj kondiĉoj ne igis loĝantojn transloki vendejojn al siaj domoj kaj iom post iom ŝovi la vendadon al la Nigra bazaro kaj vaporŝipa haveno. Tiu ĉi procezo okazis dum tri jardekoj, kaj jam ne tre for estas la tempo, kiam la urbo translokos komplete centron de sia komerco al la Nigra bazaro kaj Potoskuj. ” — Nikolao Ĉukmaldin[13]

Ekde la 1990-aj jaroj en Tjumeno estas eldonata senpaga reklama ĵurnalo Gostinij Dvor, kiu estis la plej populara reklama gazeto de la urbo^[14].

La plej proksimaj bushaltejoj estas Nabereĵnaja (Kajo) en strato Respubliko kaj Muzej (Muzeo) en strato Lenin. Tra ambaŭ haltejoj sekvas pluraj busaj kaj busetaj itineroj.

• Malnova Urbodomo (Tjumeno)
• Ronda banejo (Tjumeno)