Garni
| Garni | |||
|---|---|---|---|
 | |||
village in Armenia (en)   vd
| |||
| Administrado | |||
| Poŝtkodo | 2215 | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 8 111 (2020) [+] | ||
| Loĝdenso | 243 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 40° 7′ N, 44° 43′ O (mapo)40.11944444444444.723055555556Koordinatoj: 40° 7′ N, 44° 43′ O (mapo) [+] | ||
| Alto | 1 400 m [+] | ||
| Areo | 33,42 km² (3 342 ha) [+] | ||
| Horzono | UTC+04:00 [+] | ||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Garni [+]
| |||
Garni (armene "Գառնի") estas vilaĝo de la armena provinco Kotajko situanta je 32 km de Erevano, ĉefurbo de Armenio, tre fama pro ĝia fortikaĵa komplekso. Ĉar ĝi troviĝas ĉe la vojo al la fama monaĥejo Geghard (7 km pli sudoriente), ricevas multajn vizitantojn.
Historio
[redakti | redakti fonton]En la tria jarmilo antaŭ Kristo estis konstruata la unua fortikaĵo en facila defendebla loko en unu de la kurboj de la rivero Azato. Ĝi estis konkerata en la 8-a jarcento a.K. de la urarta reĝo Argiŝto la 1-a kaj la loko fariĝis militbazo kaj somera reĝa rezidejo. Post tiu momento konstruiĝis pluraj konstruaĵoj kiel la reĝa palaco, la banejoj kaj la plej bone konservata konstruaĵo, templo simila al Partenono. Menciindas la publikaj banejoj kiuj troviĝas norde de la komplekso, kiu havis klimatizilon kiu ankoraŭ konserviĝas. La interna etaĝo estas dekoraciata per buntaj mozaikoj kun skribaĵoj kaj pentraĵoj de la greka mitologio kiaj Tetiso. En unu el la grekalfabetaj skribaĵoj kiuj ankoraŭ bone konserviĝas legeblas: ΜΗΔΕΝ ΛΑΒΟΝΤΕΣ ΗΡΙΑΣΑΜΕΘΑ ΚΑΝΕΝΑ ΝΕΚΡΟ ΔΕ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΟΥΤΕ Ο ΩΚΕΑΝΟΣ (Ni ricevas ian ajn mortinton nek de la maro nek de la oceano).
Templo de Garni
[redakti | redakti fonton]La Templo de Garni estis konstruata en la 1-a jarcento p.K. de la reĝo Tiridates la 1-a de Armenio kaj eble financata per mono ricevata de la romia imperiestro Nerono dum lia vojaĝo al Romio. La templo eble estis dediĉata al la azia dio Mitrao. La plafono estas tenata de 24 kolonoj havantaj ĥoniajn kapitelojn kaj subterajn etaĝojn. Spite al aliaj grekoromiaj temploj, tiu templo estis konstruita el bazalto. En 1969 estis detruita de tertremo. La plejparto de la pecoj restis samloke ĝis ĝia rekonstruado inter 1969 kaj 1979.
En la lastaj jaroj naskiĝis nova teorio inter kelkaj arkeologoj. Tiuj lastaj asertas ke la konstruaĵo ne estis vera templo sed maŭzoleo al armen-romia reganto, eble Sohaemus. En tiu kazo ĝi eble konstruiĝis ĉirkaŭ la jaro 175 kio estas unu jarcento pli frue ol tio indikita de la unua kaj plej akceptata teorio.
Aliaj vidindaĵoj
[redakti | redakti fonton]Post la adoptado de la kristanismo kelkaj preĝejoj kaj lapalaco de la katolikoso ankaŭ konstruiĝis en tiu areo ĉirkaŭ la fortikaĵo, sed nuntempe estas ruinoj kiel la plimulto de la aliaj konstruaĵoj, escepte de la templo.
Aliaj vidindaĵoj de Garni ekster la fortikaĵa komplekso inkluzivas la preĝejojn al la Dipatrino kaj Mesrop Maŝtoc krom la ruinoj de la monaĥejo Havuc Tar kelkajn kilometrojn sudoriente de la vilaĝo.
La Gorĝo de Garni situas je 23 km oriente de Erevano kaj tuj ĉe Garni mem. Sur promontoro super la interkrutejo oni povas vidi la templon de Garni.
Aliaj projektoj
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Garni en Armenica.org (angle)
- Descripción en Cilicia.com Arkivigite je 2016-03-03 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
- Artículo de Garni en Armeniapedia.org (angle)
