اثرات کشندگی اسانس گیاهان بومادران Achillea millefolium و ریحان Ocilium basilicum روی حشرات کامل زنبور پارازیتویید خارجی H.hebetor

زنبوران پارازیتویید به دلیل توانایی کنترل آفات در بسیاری از اکوسیستم های زراعی دارای اهمیت زیادی می باشند. این حشرات مفید با کاهش دادن جمعیت آفات، خسارت ناشی از آنها را کاهش داده و از ظغیان آنها جلوگیری کنند. به خاطر مشابهت های اساسی فیزیولوژی بین آفات و دشمنان طبیعی، آفت کش ها معمولا مرگ و میر شدیدی روی هر دو گروه ایجاد می کنند. با توجه به اثرات سوء سموم، علاقه به انجام تحقیقات برای کاربرد احتمالی اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین حشره کش های مصنوعی افزایش یافته است. لذا در این تحقیق اثرات کشندگی اسانس گیاهان بومادران Achilleamillefolium L. و ریحان Ociliumbasilium L. روی زنبور پارازیتویید H. hebetor در شرایط آزمایشگاهی 2±26 درجه سلسیوس و رطوبت 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اسانس گیاهان بومادران و ریحان با استفاده از دستگاه اسانسگیر شیشه ای (کلونجر) به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایش زیست سنجی در ظروف شیشه ای به حجم 250 میلی لیتر انجام شد. درهر آزمایش 20 حشره کامل یکروزه داخل هر ظرف شیشه ای منتقل شد، بعد از انجام آزمایشات مقدماتی و تعیین دامنه ی غلظت ها، آزمایش اصلی با 5 غلظت و 4 تکرار انجام شد. تلفات بعد از گذشت 24 ساعت ثبت شد. مقدار لازم از اسانس مربوط به هر یک از غلظت ها به وسیله ی میکروپیپت روی کاغذ صافی ریخته و بلافاصله درپوش روی ظرف گذاشته شد و برای جلوگیری از خروج اسانس اطراف درپوش ها با نوار پارافیلم بسته شد. با رعایت فاصله لگاریتمی مقادیر 0/09، 0/06، 0/03، 0/04، 0/02 میکرو لیتر بر لیتر هوا از اسانس گیاه بومادران و مقادیر 0/4، 0/28، 0/2، 0/14، 0/1 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس ریحان مورد آزمایش قرار گرفت.. نتایج حاصل از زیست سنجی براساس تجزیه ی پروبیت نشان داد که مقدار LC50 برای اسانس بومادران و ریحان به ترتیب 0/42 و 0/21 میکرولیتر بر لیتر هوا بوده است. تجزیه ی داده ها با استفاده از spss در نسخه ی 16 استفاده گردید.