تبیین سازمان مبتنی بر انسان بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی

بدون شک پیش نیاز اداره هر چیزی شناخت آن است. یکی از شیوه های افزایش شناخت در خصوص پدیده پیچیده ای چون سازمان استفاده از استعاره است. استعاره ها برای ساده سازی وکاهش ابهام از وضعیت ادراکی شناخت سازمان وجه خاصی از آن را مورد توجه قرار می دهند. انسان نیز به عنوان بازیگری فعال براساس زمینه ادراکی و سازوکار ادراک منحصر به فرد خود،تصویر ویژه ای از پدیدههای پیرامون خویش را درک نموده و بر مبنای آن رفتارمی کند. بدین سان، مدیر برای درک سازمان، استعاره ای را بر می گزیند که وجه خاص مورد تاکید آن استعاره، همان تصویر ویژه ادراکی وی را تبیین نماید. از مجموعه عوامل تشکیلدهنده حوزه ادراکی فرد، جهانبینی اهمیت بسزایی دارد؛ نوع جهانبینی، سیمایی از پدیده های هستی را معرفی می نماید که انعکاس ارزشها واهداف آن است. در حقیقت، مدیر با بکار گیری استعاره ای خاص، وجهی از سازمان را مبنای عمل خود قرار میدهد کهدر راستای سیمای برآمده از جهانبینی وی باشد. این مقاله در پی آن است که با معرفی انسان جامع و کامل به عنوان استعاره ای برای تبیین سازمان، وجه غالب سازمان در رویکرد آن به اسلام معرفی نماید. به این منظور با روش تحلیل مضمون، شبکه معنایی انسان از دیدگاه آیت الله جوادی آملی تبیینگردید و سپس با استفاده از ابزار استعاره سازمان در قالب چهار مضمون سازماندهنده با عناوین مراتب وجودی سازمان، ابعاد سازمان، هویت سازمان و تشکیل سازمان تبیین گردید. این چهار مضمون سازان دهنده در خود چهارده مضمون پایه را جای داده اند که تصویر شفافی از سازمان در دیدگاه اسلامی را نمایان می سازند.