طراحی الگوی عوامل درون سازمانی موثر بر مدیریت دانش ضمنی سازمان تامین اجتماعی: رویکرد نظریه داده بنیاد

مقدمه: لزوم طراحی و استقرار نظام یکپارچه مدیریت دانش از مسائل راهبردی سازمان تامین اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی عوامل درون سازمانی موثر بر مدیریت دانش ضمنی در سازمان تامین اجتماعی با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع کیفی است که با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران در سطوح عالی، میانی و عملیاتی معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی و اداره های زیر مجموعه این معاونت در ستاد مرکزی سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۱ بود. روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بود. تعداد نمونه با استفاده از اصل اشباع نظری به ۱۸ مصاحبه نیمه ساختار یافته رسید. در پژوهش حاضر برای سنجش روایی یافته­ها از روایی محتوا و برای سنجش پایایی یافته­ها از روش بازبینی متون مصاحبه توسط مصاحبه شونده­ها و روش دو کدگذار استفاده شد. تحلیل داده­ها، با روش کدگذاری سه­گانه باز، محوری و انتخابی و با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ا نسخه ۱۲ انجام شد. یافته ها: ۵۷ کد باز، ۵ کد محوری شامل راهبرد سازمانی، حاکمیت فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و سازمان یادگیرنده، ۱۸ کد انتخابی شامل تسهیم دانش، محیط بیرون، نوآوری، آینده نگری، تحلیلی، واکنشی، قابلیت توانایی های شخصی، الگو های ذهنی، چشم انداز و آرمان های مشترک، یادگیرنده تیمی، تفکر سیستمی، پیچیدگی، رسمیت، تمرکز و عدم تمرکز، اکتساب، برنامه ریزی، نظارت و پشتیبانی شناسایی شد. نتیجه گیری: مولفه­های شرایط علی شامل تسهیم دانش، محیط بیرون و نوآوری، زمینه­ شامل رسمیت و پیچیدگی، شرایط مداخله شامل اکتساب، برنامه­ریزی، نظارت و پشتیبانی، پدیده شامل تمرکز و عدم تمرکز، راهبردها شامل آینده نگری، تحلیلی و واکنشی و پیامدها شامل قابلیت توانایی های شخصی، الگوهای ذهنی، چشم انداز و آرمان های مشترک، یادگیرنده تیمی و تفکر سیستمی بود. پیشنهاد می شود مسئولین سازمان تامین اجتماعی با در نظر گرفتن الگوی طراحی شده، بستر مناسب برای مدیریت دانش ضمنی در سازمان تامین اجتماعی را فراهم کنند.