نواختن
Persian
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Iranian *ni- + *wač- (“to say, speak”). The prefix is from Proto-Iranian *ní (“down”), from Proto-Indo-Iranian *ní (“down, into”), while the second component is from Proto-Indo-European *wekʷ- (“to speak, sound out”).[1]
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [na.wɑːx.tan]
- (Iran, formal) IPA(key): [næ.vɒːx.t̪ʰæn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [nä.vɔχ.t̪ʰän]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | nawāxtan |
| Dari reading? | nawāxtan |
| Iranian reading? | navâxtan |
| Tajik reading? | navoxtan |
Verb
[edit]| Dari | نواختن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | навохтан |
نواختن • (navâxtan) (present stem نواز (navâz))
- to caress; to fondle
- to play (a musical instrument)
- c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume VI, verse 1657:
- چنگیی را کو نوازد بیست و چار / چون نیابد گوش گردد چنگ بار
- čangi-yi râ k-u navâzad bist o čâr / čon na-yâbad guš gardad čang bâr
- When the harpist who plays the four-and-twenty [musical modes] finds no ear [to listen], his harp becomes a burden.
Conjugation
[edit]| infinitive | نواختن (navâxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | نواز (navâz) | ||||||
| past | نواخت (navâxt) | |||||||
| participle | present | نوازنده (navâzandé) | ||||||
| past | نواخته (navâxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | نوازم (navâzam) |
نوازی (navâzi) |
نوازد (navâzad) |
نوازیم (navâzim) |
نوازید (navâzid) |
نوازند (navâzand) | |
| present (imperfect) | می‌نوازم (mí-navâzam) |
می‌نوازی (mí-navâzi) |
می‌نوازد (mí-navâzad) |
می‌نوازیم (mí-navâzim) |
می‌نوازید (mí-navâzid) |
می‌نوازند (mí-navâzand) | ||
| present progressive | دارم می‌نوازم (dấram mí-navâzam) |
داری می‌نوازی (dấri mí-navâzi) |
دارد می‌نوازد (dấrad mí-navâzad) |
داریم می‌نوازیم (dấrim mí-navâzim) |
دارید می‌نوازید (dấrid mí-navâzid) |
دارند می‌نوازند (dấrand mí-navâzand) | ||
| present perfect | نواخته‌ام (navâxté-am) |
نواخته‌ای (navâxté-i) |
نواخته است (navâxté ast) |
نواخته‌ایم (navâxté-im) |
نواخته‌اید (navâxté-id) |
نواخته‌اند (navâxté-and) | ||
| past | نواختم (navâxtam) |
نواختی (navâxti) |
نواخت (navâxt) |
نواختیم (navâxtim) |
نواختید (navâxtid) |
نواختند (navâxtand) | ||
| past (imperfect) | می‌نواختم (mí-navâxtam) |
می‌نواختی (mí-navâxti) |
می‌نواخت (mí-navâxt) |
می‌نواختیم (mí-navâxtim) |
می‌نواختید (mí-navâxtid) |
می‌نواختند (mí-navâxtand) | ||
| past progressive | داشتم می‌نواختم (dấštam mí-navâxtam) |
داشتی می‌نواختی (dấšti mí-navâxti) |
داشت می‌نواخت (dâšt mí-navâxt) |
داشتیم می‌نواختیم (dấštim mí-navâxtim) |
داشتید می‌نواختید (dấštid mí-navâxtid) |
داشتند می‌نواختند (dấštand mí-navâxtand) | ||
| pluperfect | نواخته بودم (navâxté búdam) |
نواخته بودی (navâxté búdi) |
نواخته بود (navâxté bud) |
نواخته بودیم (navâxté búdim) |
نواخته بودید (navâxté búdid) |
نواخته بودند (navâxté búdand) | ||
| future | خواهم نواخت (xâhám navâxt) |
خواهی نواخت (xâhí navâxt) |
خواهد نواخت (xâhád navâxt) |
خواهیم نواخت (xâhím navâxt) |
خواهید نواخت (xâhíd navâxt) |
خواهند نواخت (xâhánd navâxt) | ||
| subjunctive | present | بنوازم (bénavâzam) |
بنوازی (bénavâzi) |
بنوازد (bénavâzad) |
بنوازیم (bénavâzim) |
بنوازید (bénavâzid) |
بنوازند (bénavâzand) | |
| past | نواخته باشم (navâxté bấšam) |
نواخته باشی (navâxté bấši) |
نواخته باشد (navâxté bấšad) |
نواخته باشیم (navâxté bấšim) |
نواخته باشید (navâxté bấšid) |
نواخته باشند (navâxté bấšand) | ||
| imperative | بنواز (bénavâz) |
بنوازید (bénavâzid) |
||||||
| infinitive | نواختن (navâxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | نواز (navâz) | ||||||
| past | نواخت (navâxt) | |||||||
| participle | present | نوازنده (navâzandé) | ||||||
| past | نواخته (navâxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | نوازم (navâzam) |
نوازی (navâzi) |
نوازه (navâze) |
نوازیم (navâzim) |
نوازین (navâzin) |
نوازن (navâzan) | |
| present (imperfect) | می‌نوازم (mí-navâzam) |
می‌نوازی (mí-navâzi) |
می‌نوازه (mí-navâze) |
می‌نوازیم (mí-navâzim) |
می‌نوازین (mí-navâzin) |
می‌نوازن (mí-navâzan) | ||
| present progressive | دارم می‌نوازم (dấram mí-navâzam) |
داری می‌نوازی (dấri mí-navâzi) |
داره می‌نوازه (dấre mí-navâze) |
داریم می‌نوازیم (dấrim mí-navâzim) |
دارین می‌نوازین (dấrin mí-navâzin) |
دارن می‌نوازن (dấran mí-navâzan) | ||
| present perfect | نواخته‌ام (navâxtám) |
نواخته‌ای (navâxtí) |
نواخته (navâxté) |
نواخته‌ایم (navâxtím) |
نواخته‌این (navâxtín) |
نواخته‌ان (navâxtán) | ||
| past | نواختم (navâxtam) |
نواختی (navâxti) |
نواخت (navâxt) |
نواختیم (navâxtim) |
نواختین (navâxtin) |
نواختن (navâxtan) | ||
| past (imperfect) | می‌نواختم (mí-navâxtam) |
می‌نواختی (mí-navâxti) |
می‌نواخت (mí-navâxt) |
می‌نواختیم (mí-navâxtim) |
می‌نواختین (mí-navâxtin) |
می‌نواختن (mí-navâxtan) | ||
| past progressive | داشتم می‌نواختم (dấštam mí-navâxtam) |
داشتی می‌نواختی (dấšti mí-navâxti) |
داشت می‌نواخت (dấšt mí-navâxt) |
داشتیم می‌نواختیم (dấštim mí-navâxtim) |
داشتین می‌نواختین (dấštin mí-navâxtin) |
داشتن می‌نواختن (dấštan mí-navâxtan) | ||
| pluperfect | نواخته بودم (navâxté búdam) |
نواخته بودی (navâxté búdi) |
نواخته بود (navâxté bud) |
نواخته بودیم (navâxté búdim) |
نواخته بودین (navâxté búdin) |
نواخته بودن (navâxté búdan) | ||
| subjunctive | present | بنوازم (bénavâzam) |
بنوازی (bénavâzi) |
بنوازه (bénavâze) |
بنوازیم (bénavâzim) |
بنوازین (bénavâzin) |
بنوازن (bénavâzan) | |
| past | نواخته باشم (navâxté bấšam) |
نواخته باشی (navâxté bấši) |
نواخته باشه (navâxté bấše) |
نواخته باشیم (navâxté bấšim) |
نواخته باشین (navâxté bấšin) |
نواخته باشن (navâxté bấšan) | ||
| imperative | بنواز (bénavâz) |
بنوازین (bénavâzin) |
||||||