مأموران پیراقضایی در قانون مجازات اسلامی 1392

نهادهای پیراقضایی، تأسیساتی هستند که با استفاده از کمک جرم شناسان از جمله مددکاران اجتماعی با روش های درمانی و کلینکی نقش بسزایی در اصلاح و درمان بزهکاران دارند. توجه به این نهادهای بالینی و همچنین سایر نهادهایی که جنبه قضایی آن ها کمتر نمود دارد، در نزد سیاست گذاران کیفری ایران مغفول مانده بود. قانون گذار در قانون مجازات اسلامی در موارد خاصی به حضور مددکار اجتماعی و مأموران مراقبت و الزام به حضور نزد آنها تأکید می کند. حتی در مواردی ، اظهار نظر در خصوص پرونده و صدور رأی از سوی قاضی را منوط به گزارش مددکاران اجتماعی نموده است. نهادهای بالینی مانند مددکاری اجتماعی می توانند به قدری قابلیت داشته باشند که سرنوشت یک پرونده را با اظهار نظرها و گزارش های دقیق خود تغییر داده و در واقع امکان صدور آرای متناسب و دقیق را فراهم نمایند. در این نوشتار سعی بر آن است تا جایگاه مأموران پیراقضایی به طور تحلیلی در قانون مجازات اسلامی و به طور خلاصه در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 مورد بررسی قرار گیرد. لذا ضمن تحسین مقنن به دلیل پذیرش رویکرد اصلاح و درمان در این دو قانون،باید پذیرفت که صرف تعیین این نهادها راهگشا نخواهد بود. زین رو، سعی می شود تا راه کارهای مناسب جهت جلوگیری یا خروج از برخی از مشکلات احتمالی داده شود.