برخی نکات و بن مایه های داستانی منظومه پهلوانی- نقالی زرین قبا نامه

محل انتشار: دوماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، دوره: 1، شماره: 1

سال انتشار: 1391

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 30

فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/2143750

شناسه ملی سند علمی:

JR_CGLMO-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 10 دی 1403

چکیده مقاله:

زرین قبانامهمنظومه بلندی در ۲۳,۱۳۳ بیت است که احتمالا در عصر صفویه سروده شده است. سراینده اثر گمنام است و موضوع آن با آمدن فرستاده حضرت سلیمان(ع) به نام زرین قبا به دربار کیخسرو و رویارویی او با ایرانیان آغاز می شود. پس از آن، حوادث متعددی به شیوه داستان در داستان پیش می آید و نقش ورزان اصلی آن ها نیز پهلوانان سیستان (رستم و فرزندان و فرزندزادگان او) هستند. ساختار، محتوا و زبان این منظومه به طور کلی نقالی- عامیانه است و از این نظر، بررسی نکات و مضامین داستانی مهم آن در بازشناسی و تکمیل بن مایه های ادب عامیانه- نقالی ایران در موضوع پهلوانی مفید خواهد بود. در این مقاله، شماری از این گونه موضوعات را ذیل چهار عنوان عناصر سامی و اسلامی، اشارات نادر و یگانه، موضوعات و مضامین دیگر، والگوگیری از داستان های دیگر بررسی کرده ایم.

کلیدواژه ها:

Zarrin Qabā Nāme ، Motifs ، Heroic verse ، Folk-storytelling literature ، Safavid period ، زرین قبانامه ، بن مایه های داستانی ، منظومه پهلوانی ، ادب نقالی- عامیانه ، عصر صفوی

نویسندگان

سجاد آیدنلو

دانشگاه پیام نور ارومیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

قرآن کریم (۱۳۸۶). ترجمه بهاء الدین خرمشاهی. چ۶. تهران: دوستان.. ...
آیدنلو، سجاد (۱۳۷۹). شاهنامه و ادب عامیانه کردی. اورمیه: صلاح ...
(۱۳۸۶). «بررسی سه بیت از داستان رستم و اسفندیار». پژوهش ...
(۱۳۸۸). «هفت خان پهلوان». زبان و ادب (نشریه دانشکده ادبیات ...
(۱۳۸۹). «درباره چند رسم پهلوانی در متون حماسی». پیک نور ...
(۱۳۹۰). دفتر خسروان (برگزیده شاهنامه فردوسی). تهران: سخن.. ...
اسدی، ابونصر (۱۳۱۷). گرشاسپ نامه. تصحیح حبیب یغمایی. تهران: بروخیم.. ...
(۱۳۹۰). لغت فرس. تصحیح و تحشیه استاد عباس اقبال آشتیانی. ...
اسکندرنامه (۱۳۸۸). (بازسازی کهنه ترین نسخه اسکندرنامه نقالی). منسوب به ...
اکبری مفاخر، آرش (۱۳۹۰). «کریمان کیست؟ (برپایه دست نویس هفت ...
امیدسالار، محمود (۱۳۸۹). «علامه قزوینی، شاهنامه و اشاعه داستان های ...
انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم (۱۳۶۹). فردوسی نامه. چ۳. تهران: علمی.. ...
ایرانشاه بن ابی الخیر (۱۳۷۰). بهمن نامه. ویراسته رحیم عفیفی. ...
برزونامه. نسخه خطی شماره ۶۲۸۵۵ کتابخانه مجلس.. ...
بلعمی، ابوعلی محمد (۱۳۸۳). تاریخ بلعمی. تصحیح محمدتقی بهار. به ...
بهار، لاله تیک چند (۱۳۸۰). بهار عجم. تصحیح کاظم دزفولیان. ...
بیرونی، ابوریحان (۱۳۶۳). آثارالباقیه. ترجمه اکبر داناسرشت. چ۳. تهران: امیرکبیر.. ...
پیگوت، ژولیت (۱۳۷۳). اساطیر ژاپن. ترجمه باجلان فرخی. تهران: اساطیر.. ...
تاریخ بناکتی (روضه اولی الالباب فی معرفه التواریخ و الانساب) ...
تبریزی، محمدحسین بن خلف (۱۳۶۳). برهان قاطع. به اهتمام و ...
تجارب الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم (۱۳۷۳). تصحیح ...
تسکین شیرازی (۱۳۸۲). فلک نازنامه. تصحیح سیدعلی آل داوود. تهران: ...
جعفریان، رسول (۱۳۷۸). قصه خوانان در تاریخ اسلام و ایران. ...
خاقانی، افضل الدین (۱۳۷۸).دیوان. تصحیح ضیاء الدبن سجادی. چ۶. تهران: ...
خالقی مطلق، جلال (۱۳۷۱). «فر کلاه». ایران شناسی. س۴. ش۳. ...
(۱۳۷۲الف). «ببر بیان (رویین تنی و گونه های آن)» در ...
(۱۳۷۲ب). «معرفی قطعات الحاقی شاهنامه» در گل رنج های کهن. ...
(۱۳۸۶). حماسه (پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی). تهران: مرکز دایره ...
خواجوی کرمانی، ابوالعطا (۱۳۳۶). دیوان. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: ...
دادور، ابوالقاسم و مهتاب مبینی (۱۳۸۸). جانوران ترکیبی در هنر ...
درویشیان، علی اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۷۹). فرهنگ افسانه ...
دشتگل، هلناشین (۱۳۸۷). «مجالس شاهنامه قجری بربنیاد نقاشی های مردمی». ...
دینوری، ابوحنیفه (۱۳۶۶). اخبارالطوال. ترجمه مجمود مهدوی دامغانی. چ۲. تهران: ...
راجی کرمانی، ملابمانعلی (۱۳۸۳). حمله حیدری. تصحیح یحیی طالبیان و ...
رستگار فسایی، منصور (۱۳۸۳). پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم ...
رستم نامه (داستان منظوم مسلمان شدن رستم به دست امام ...
زریری، مرشد عباس (۱۳۶۹). داستان رستم و سهراب (روایت نقالان). ...
سام نامه (۱۳۹۲). تصحیح وحید رویانی. تهران: مرکز پژوهشی میراث ...
سلمی، عباس (۱۳۷۴). «پژوهشی در برزونامه و زمینه های مختلف ...
سنایی، مجدودبن آدم (۱۳۸۲). حدیقه الحقیقه. تصحیح مریم حسینی. تهران: ...
سودآور، ابوالعلا (۱۳۸۴). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. ...
سیستانی، ملک شاه حسین (۱۳۴۴). احیاء الملوک. به اهتمام منوچهر ...
سیف، هادی (۱۳۶۹). نقاشی قهوه خانه. چ۳. تهران: وزارت فرهنگ ...
شالیان، ژرار (۱۳۷۷). گنجینه حماسه های جهان. ترجمه علی اصغر ...
شمیسا، سیروس (۱۳۸۷). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی. و۲. تهران: میترا.. ...
شیرویه نامدار (۱۳۸۴). تهران: ققنوس.. ...
صدیقیان، مهین دخت (۱۳۷۵). فرهنگ اساطیری- حماسی ایران. تهران: پژوهشگاه ...
صفا، ذبیح الله (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات در ایران. چ۵. تهران: ...
طرسوسی، ابوطاهر (۱۳۷۴). داراب نامه. به کوشش ذبیح الله صفا. ...
طرطوسی، ابوطاهر (۱۳۸۰). ابومسلم نامه. به اهتمام حسین اسماعیلی. تهران: ...
طومار شاهنامه فردوسی (۱۳۸۱). به کوشش سیدمصطفی سعیدی و حاج ...
طومار کهن شاهنامه (۱۳۷۴). به کوشش جمشید صداقت نژاد. تهران: ...
طومار نقالی شاهنامه (۱۳۹۱). مقدمه، تصحیح و توضیحات سجاد آیدنلو. ...
ظاهری عبدوند، آمنه (۱۳۷۶). اسفندیار و رویین تنی. اهواز: مهزیار.. ...
فدایی مازندرانی (۱۳۸۸). مقتل منظوم. تحقیق و تصحیح فریدون اکبری ...
فرامرزنامه (۱۳۸۲). تصحیح مجید سرمدی. تهران: انجمن آثار و مفاخر ...
فرامرزنامه (۱۳۸۶). به کوشش میترا مهرآبادی. تهران: دنیای کتاب.. ...
فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶). شاهنامه. تصحیح دکتر جلال خالقی مطلق (دفتر ...
فرنبغ دادگی (۱۳۶۹). بندهش. گزارنده مهرداد بهار. تهران: توس.. ...
فریزر، جیمز جرج (۱۳۸۳). شاخه زرین (پژوهشی در جادو و ...
فضایلی، سودابه (۱۳۸۴). فرهنگ غرایب. تهران: افکار و میراث فرهنگی.. ...
قاسمی، حمیدمحمد (۱۳۸۳). اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستان های ...
قریب، بدرالزمان (۱۳۷۶). «هفته در ایران قدیم». نامه فرهنگستان. س۳. ...
قلی زاده، خسرو (۱۳۸۹). «خاستگاه سیمرغ ازدیدگاه اسطوره شناسی تطبیقی». ...
کریستن سن، آرتور (۱۳۷۷). نمونه های نخستین انسان و نخستین ...
گریسون، مارک و مارگارت کول روت (۱۳۹۰). اثر مهرهای هخامنشی. ...
مادح، قاسم (۱۳۸۰). جهانگیرنامه. به کوشش ضیا ءالدین سجادی. تهران: ...
مارزلف، اولریش (۱۳۷۶). طبقه بندی قصه های ایرانی. ترجمه کیکاووس ...
(۱۳۹۰). تصویرسازی داستانی در کتاب های چاپ سنگی فارسی. ترجمه ...
ماسه، هانری (۱۳۵۷). معتقدات و آداب ایرانی. ترجمه مهدی روشن ...
متینی، جلال (۱۳۶۹). «شاهنامه و شریعت». ایران شناسی. س۲. ش۲. ...
مجتبایی، فتح الله (۱۳۵۲). شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی ...
محجوب، محمدجعفر (۱۳۸۲). «شاهنامه و فرهنگ عامه» در ادبیات عامیانه ...
مختاری، عثمان (۱۳۴۱). دیوان. به اهتمام استاد جلال الدین همایی. ...
مرتضوی، منوچهر (۱۳۸۴). مکتب حافظ (مقدمه بر حافظ شناسی). چ۴. ...
معین، محمد (۱۳۸۵). تحلیل هفت پیکر نظامی. چ۲. تهران: دانشگاه ...
مقدسی، مطهربن طاهر (۱۳۷۴). آفرینش و تاریخ. ترجمه و تعلیقات ...
میرخواند (۱۳۸۰). تاریخ روضه الصفا فی سیره الانبیا و الملوک ...
مینوی خرد (۱۳۶۴). ترجمه احمد تفضلی. چ۲. تهران: توس.. ...
ناصرخسرو، ابومعین (۱۳۷۸). دیوان. تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر ...
نصر، سیدحسین (۱۳۷۷). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت. چ۴. تهران: ...
نظامی، الیاس بن یوسف (۱۳۸۵). خمسه نظامی (براساس چاپ مسکو- ...
وارسته، سیالکوتی مل (۱۳۸۰). مصطلحات الشعر. تصحیح سیروس شمیسا. تهران: ...
هفت لشکر (طومار جامع نقالان) (۱۳۷۷). تصحیح مهران افشاری و ...
یشتها (۱۳۷۷). تفسیر و تالیف استاد ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر.. ...
Thompson, S. (۱۹۵۵- ۱۹۵۸). Motif- Index of Folk- Literature. Bloomington: ...
قرآن کریم (۱۳۸۶). ترجمه بهاء الدین خرمشاهی. چ۶. تهران: دوستان.. ...
آیدنلو، سجاد (۱۳۷۹). شاهنامه و ادب عامیانه کردی. اورمیه: صلاح ...
(۱۳۸۶). «بررسی سه بیت از داستان رستم و اسفندیار». پژوهش ...
(۱۳۸۸). «هفت خان پهلوان». زبان و ادب (نشریه دانشکده ادبیات ...
(۱۳۸۹). «درباره چند رسم پهلوانی در متون حماسی». پیک نور ...
(۱۳۹۰). دفتر خسروان (برگزیده شاهنامه فردوسی). تهران: سخن.. ...
اسدی، ابونصر (۱۳۱۷). گرشاسپ نامه. تصحیح حبیب یغمایی. تهران: بروخیم.. ...
(۱۳۹۰). لغت فرس. تصحیح و تحشیه استاد عباس اقبال آشتیانی. ...
اسکندرنامه (۱۳۸۸). (بازسازی کهنه ترین نسخه اسکندرنامه نقالی). منسوب به ...
اکبری مفاخر، آرش (۱۳۹۰). «کریمان کیست؟ (برپایه دست نویس هفت ...
امیدسالار، محمود (۱۳۸۹). «علامه قزوینی، شاهنامه و اشاعه داستان های ...
انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم (۱۳۶۹). فردوسی نامه. چ۳. تهران: علمی.. ...
ایرانشاه بن ابی الخیر (۱۳۷۰). بهمن نامه. ویراسته رحیم عفیفی. ...
برزونامه. نسخه خطی شماره ۶۲۸۵۵ کتابخانه مجلس.. ...
بلعمی، ابوعلی محمد (۱۳۸۳). تاریخ بلعمی. تصحیح محمدتقی بهار. به ...
بهار، لاله تیک چند (۱۳۸۰). بهار عجم. تصحیح کاظم دزفولیان. ...
بیرونی، ابوریحان (۱۳۶۳). آثارالباقیه. ترجمه اکبر داناسرشت. چ۳. تهران: امیرکبیر.. ...
پیگوت، ژولیت (۱۳۷۳). اساطیر ژاپن. ترجمه باجلان فرخی. تهران: اساطیر.. ...
تاریخ بناکتی (روضه اولی الالباب فی معرفه التواریخ و الانساب) ...
تبریزی، محمدحسین بن خلف (۱۳۶۳). برهان قاطع. به اهتمام و ...
تجارب الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم (۱۳۷۳). تصحیح ...
تسکین شیرازی (۱۳۸۲). فلک نازنامه. تصحیح سیدعلی آل داوود. تهران: ...
جعفریان، رسول (۱۳۷۸). قصه خوانان در تاریخ اسلام و ایران. ...
خاقانی، افضل الدین (۱۳۷۸).دیوان. تصحیح ضیاء الدبن سجادی. چ۶. تهران: ...
خالقی مطلق، جلال (۱۳۷۱). «فر کلاه». ایران شناسی. س۴. ش۳. ...
(۱۳۷۲الف). «ببر بیان (رویین تنی و گونه های آن)» در ...
(۱۳۷۲ب). «معرفی قطعات الحاقی شاهنامه» در گل رنج های کهن. ...
(۱۳۸۶). حماسه (پدیده شناسی تطبیقی شعر پهلوانی). تهران: مرکز دایره ...
خواجوی کرمانی، ابوالعطا (۱۳۳۶). دیوان. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: ...
دادور، ابوالقاسم و مهتاب مبینی (۱۳۸۸). جانوران ترکیبی در هنر ...
درویشیان، علی اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۷۹). فرهنگ افسانه ...
دشتگل، هلناشین (۱۳۸۷). «مجالس شاهنامه قجری بربنیاد نقاشی های مردمی». ...
دینوری، ابوحنیفه (۱۳۶۶). اخبارالطوال. ترجمه مجمود مهدوی دامغانی. چ۲. تهران: ...
راجی کرمانی، ملابمانعلی (۱۳۸۳). حمله حیدری. تصحیح یحیی طالبیان و ...
رستگار فسایی، منصور (۱۳۸۳). پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم ...
رستم نامه (داستان منظوم مسلمان شدن رستم به دست امام ...
زریری، مرشد عباس (۱۳۶۹). داستان رستم و سهراب (روایت نقالان). ...
سام نامه (۱۳۹۲). تصحیح وحید رویانی. تهران: مرکز پژوهشی میراث ...
سلمی، عباس (۱۳۷۴). «پژوهشی در برزونامه و زمینه های مختلف ...
سنایی، مجدودبن آدم (۱۳۸۲). حدیقه الحقیقه. تصحیح مریم حسینی. تهران: ...
سودآور، ابوالعلا (۱۳۸۴). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. ...
سیستانی، ملک شاه حسین (۱۳۴۴). احیاء الملوک. به اهتمام منوچهر ...
سیف، هادی (۱۳۶۹). نقاشی قهوه خانه. چ۳. تهران: وزارت فرهنگ ...
شالیان، ژرار (۱۳۷۷). گنجینه حماسه های جهان. ترجمه علی اصغر ...
شمیسا، سیروس (۱۳۸۷). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی. و۲. تهران: میترا.. ...
شیرویه نامدار (۱۳۸۴). تهران: ققنوس.. ...
صدیقیان، مهین دخت (۱۳۷۵). فرهنگ اساطیری- حماسی ایران. تهران: پژوهشگاه ...
صفا، ذبیح الله (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات در ایران. چ۵. تهران: ...
طرسوسی، ابوطاهر (۱۳۷۴). داراب نامه. به کوشش ذبیح الله صفا. ...
طرطوسی، ابوطاهر (۱۳۸۰). ابومسلم نامه. به اهتمام حسین اسماعیلی. تهران: ...
طومار شاهنامه فردوسی (۱۳۸۱). به کوشش سیدمصطفی سعیدی و حاج ...
طومار کهن شاهنامه (۱۳۷۴). به کوشش جمشید صداقت نژاد. تهران: ...
طومار نقالی شاهنامه (۱۳۹۱). مقدمه، تصحیح و توضیحات سجاد آیدنلو. ...
ظاهری عبدوند، آمنه (۱۳۷۶). اسفندیار و رویین تنی. اهواز: مهزیار.. ...
فدایی مازندرانی (۱۳۸۸). مقتل منظوم. تحقیق و تصحیح فریدون اکبری ...
فرامرزنامه (۱۳۸۲). تصحیح مجید سرمدی. تهران: انجمن آثار و مفاخر ...
فرامرزنامه (۱۳۸۶). به کوشش میترا مهرآبادی. تهران: دنیای کتاب.. ...
فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶). شاهنامه. تصحیح دکتر جلال خالقی مطلق (دفتر ...
فرنبغ دادگی (۱۳۶۹). بندهش. گزارنده مهرداد بهار. تهران: توس.. ...
فریزر، جیمز جرج (۱۳۸۳). شاخه زرین (پژوهشی در جادو و ...
فضایلی، سودابه (۱۳۸۴). فرهنگ غرایب. تهران: افکار و میراث فرهنگی.. ...
قاسمی، حمیدمحمد (۱۳۸۳). اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستان های ...
قریب، بدرالزمان (۱۳۷۶). «هفته در ایران قدیم». نامه فرهنگستان. س۳. ...
قلی زاده، خسرو (۱۳۸۹). «خاستگاه سیمرغ ازدیدگاه اسطوره شناسی تطبیقی». ...
کریستن سن، آرتور (۱۳۷۷). نمونه های نخستین انسان و نخستین ...
گریسون، مارک و مارگارت کول روت (۱۳۹۰). اثر مهرهای هخامنشی. ...
مادح، قاسم (۱۳۸۰). جهانگیرنامه. به کوشش ضیا ءالدین سجادی. تهران: ...
مارزلف، اولریش (۱۳۷۶). طبقه بندی قصه های ایرانی. ترجمه کیکاووس ...
(۱۳۹۰). تصویرسازی داستانی در کتاب های چاپ سنگی فارسی. ترجمه ...
ماسه، هانری (۱۳۵۷). معتقدات و آداب ایرانی. ترجمه مهدی روشن ...
متینی، جلال (۱۳۶۹). «شاهنامه و شریعت». ایران شناسی. س۲. ش۲. ...
مجتبایی، فتح الله (۱۳۵۲). شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی ...
محجوب، محمدجعفر (۱۳۸۲). «شاهنامه و فرهنگ عامه» در ادبیات عامیانه ...
مختاری، عثمان (۱۳۴۱). دیوان. به اهتمام استاد جلال الدین همایی. ...
مرتضوی، منوچهر (۱۳۸۴). مکتب حافظ (مقدمه بر حافظ شناسی). چ۴. ...
معین، محمد (۱۳۸۵). تحلیل هفت پیکر نظامی. چ۲. تهران: دانشگاه ...
مقدسی، مطهربن طاهر (۱۳۷۴). آفرینش و تاریخ. ترجمه و تعلیقات ...
میرخواند (۱۳۸۰). تاریخ روضه الصفا فی سیره الانبیا و الملوک ...
مینوی خرد (۱۳۶۴). ترجمه احمد تفضلی. چ۲. تهران: توس.. ...
ناصرخسرو، ابومعین (۱۳۷۸). دیوان. تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر ...
نصر، سیدحسین (۱۳۷۷). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت. چ۴. تهران: ...
نظامی، الیاس بن یوسف (۱۳۸۵). خمسه نظامی (براساس چاپ مسکو- ...
وارسته، سیالکوتی مل (۱۳۸۰). مصطلحات الشعر. تصحیح سیروس شمیسا. تهران: ...
هفت لشکر (طومار جامع نقالان) (۱۳۷۷). تصحیح مهران افشاری و ...
یشتها (۱۳۷۷). تفسیر و تالیف استاد ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر.. ...
Thompson, S. (۱۹۵۵- ۱۹۵۸). Motif- Index of Folk- Literature. Bloomington: ...

نمایش کامل مراجع