جستارهایی در پیوند اعضا از منظر فقه و حقوق

انسان، حق بهره برداری و انتفاع از اعضای بدن خویش را دارد؛ اما این که تا چه حدی از حق انتفاع و سلطه و اختیار نسبت به اعضای بدن خود را دارا می باشد، بستگی به این امر دارد که رابطه ی او با اعضایش را حق یا حکم بدانیم. عده ای از فقها معتقد به مالکیت انسان بر اعضای خویش هستند، اما درمقابل، عده ای دیگر معتقدند که انسان، مالک اعضای خود نمی باشد؛ لذا نمی تواند هرنوع تصرفی که می خواهد نسبت به اعضایش داشته باشد. هم چنین آیاتی از قرآن نیز به این موضوع اشاره داشته و این مسئله، لزوم تلاش برای نجات زندگی انسان های در معرض خطر را بیش از پیش نشان می دهد. در مقابل اما از آن جایی که اقدام و انجام این مهم می تواند با منافع و حقوق اهداکننده و خانواده ی او نیز در تعارض باشد، لزوم وجود قانون مدون و کارآمد، بسیار ضروری به نظر می رسد. در این میان، بررسی راه کارهای حمایت از پیوند اعضا و توجیه مبانی فقهی و حقوقی آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.