تولید فیلم مستند آموزشی با ساختار تعاملی

هدف این پژوهش که با مشاهده تعدادی از آثار مستند  - به‌منظور تحلیل ساختار و محتوای آن‌ها - در ترکیب با روش پژوهش کتابخانه‌ای انجام‌شده، تعیین الگویی کاربردی برای تولید فیلم مستند آموزشی تعاملی بر مبنای نظریه دیوید آزوبل(1918-2008) ( نظریه‌پرداز آمریکایی حوزه روان‌شناسی آموزش) است.گروهی از فیلم‌های آموزشی مورد استفاده در نظام آموزش‌وپرورش ایران و سایت‌های تولیدکننده محتوای آن‌ها (برای نمونه سایت فرا درس) همچنین مستندهای وبی (Web documentary)  تعاملی «مردی با دوربین فیلم‌برداری: یک نسخه جهانی» (2010)، « سفر به انتهای زغال‌سنگ» (2008) به‌عنوان نمونه‌های هدفمند، در این پژوهش بررسی‌شده‌اند. تعیین مهم‌ترین یا اصلی‌ترین معیارها و اصول تولید فیلم مستند آموزشی تعاملی، همچنین شناخت ویژگی‌ها و معرفی انواع ساختارهای آن ، عمده‌ترین هدف این پژوهش است که در کانون آن ، نظریه روانشناسی آموزش آزوبل برای تعلیم مخاطب قرار دارد. الگوی پیشنهادی مقاله برای ساخت مستند آموزشی تعاملی متوجه پاسخ به این پرسش کلیدی است : در شیوه‌های نوین آموزش با استفاده از رسانه‌های دیداری- شنیداری امروزی، چگونه می‌توان از فیلم مستند با ساختار تعاملی، به‌مثابه جانشین آموزگار ، در حیطه آموزش استفاده کرد؟  یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در مرحله تولید این نوع مستند، انتخاب مخاطب فیلم اولاً باید منطبق با الگوی « یادگیری معنادار» صورت گیرد ، ثانیاً مستند آموزشی با ساختار تعاملی کاملاً باز ، مناسب‌ترین نوع فیلم در حیطه آموزش رسانه‌های دیداری - شنیداری با پلتفرم‌های دیجیتال است .  ثالثاً این فرم مستند می‌تواند یاد دهنده و یادگیرنده را از حضور فیزیکی در فضای سنتی آموزش - در کلاس درس -  بی‌نیاز کند و آن دو ، ارتباطی متقابل و پویا با یکدیگر داشته باشند.