مقایسه کیفیت آب چاهها و قنوات دشت یزد- اردکان و بررسی روند تغییرات کیفیت آنها

آب به عنوان یک ماده طبیعی هم از نظر زیست محیطی و هم از نظر دوام و بقاء زندگی و پایداری اکوسیستمها دارای اهمیت فوقالعاده بوده و منبعی غیر قابل جایگزین است. استفاده از این منبع حیاتی در حالت ذخیره (آب زیرزمینی)، از طریق چاهها، چشمهها و قنوات صورت میپذیرد. در قدیم بعلت نبود امکانات حفاری مدرن برای حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق، حفر قنات و استفاده از آب آن در کشاورزی، شرب و بهداشت یکی از مهمترین روشهای تامین آب بوده است. قنات بدون استفاده از پمپهای الکتریکی و فسیلی آب را از سفره آب زیرزمینی در دسترس بهرهبردار قرار میدهد و آبدهی آن برابر با آبدهی طبیعی سفره آب زیرزمینی میباشد ولی امروزه چاه متداولترین وسیله بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی است. چاهها آب را از اعماق مختلف آبخوان بکمک پمپاژ از زمین خارج میکنند. استحصال بیش از آب از طریق چاهها باعث کاهش سطح ایستابی میشود و در نتیجه افت سطح ایستابی آبدهی طبیعی و کیفیت آب در قنوات و چاهها کاهش مییابد کیفیت آب زیرزمینی نقش کلیدی در انتخاب نوع مصرف آب و قابل استفاده بودن آن، ایفا میکند. این تحقیق به بررسی کیفیت آب چاه و قنات و مقایسه روند تغیییرات کیفیت آنها در دشت یزد- اردکان میپردازد. این دشت بزرگترین و مهم ترین سفره های زیر زمینی استان محسوب می شود و آب مورد مصرف کشاورزی ، شرب و صنعت شهرستان های بزرگ یزد، اردکان، مهریز و میبد را تأمین میکند (اختصاصی و همکاران). تغییرات کیفیت آب چاهها و قنوات نمای کلی از وضعیت سفره آب زیرزمینی به ما نشان میدهد و با استفاده از این اطلاعات میتوان یک استراتژی مناسب برای مدیریت و حفاظت از منابع آب و استفاده پایدار از آن، اتخاذ کرد. در این تحقیق با رسم نمودار درصدی کالینز و همچنین محاسبه ترکیبات فرضی آب چاهها و قنوات به مقایسه کیفیت آب چاهها و قنوات، و روند تغییرات آن پرداخته شده است. به طور کلی نتایج نشان میدهد میزان مواد و ترکیبات چاهها از قنوات دشت یزد- اردکان بیشتر است و در طول دوره آماری روند تغییرات کیفیت آب آنها تقریبا یکسان میباشد همچنین هم در چاهها و هم در قنوات NaClبیشترین درصد از میزان کل مواد را تشکیل میدهد. ترکیبCaHco3 بنسبت در آب قنوات بیشتر از چاهها است.