طبقه بندی سوء رفتارهای پژوهشی

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره ۱۳، دی ۱۳۹۳، ۹۲۴-۹۲۳       طبقه بندی سوء رفتارهای پژوهشی   Classification of Research Misconduct   محسن رضائیان[۱] M. Rezaeian   خلافکاری های پژوهشی (Research misconduct) مشتمل بر طیف وسیعی از رفتارهای بسیار مخرب تا رفتارهای کمتر مخربی را در بر می گیرد که می توان مهمترین آنها را به شرح زیر طبقه بندی نمود ]۲-۱[: —جعل داده ها — تحریف داده ها — دستبرد علمی — عدم دریافت تاییدیه از یک کمیته اخلاق — عدم اعلام صریح این نکته که داده های گم شده وجود دارد — حذف داده های دور افتاده بدون اعلام این نکته — در نظر نگرفتن داده های لازم برای بیان عوارض جانبی در یک کارآزمایی بالینی — انجام دادن پژوهش بر روی انسان ها بدون دریافت موافقت آگاهانه آنان — منتشر کردن نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های از پیش در نظر گرفته نشده، بدون اعلام این نکته — مناقشه نویسندگی  — انتشار مجدد و انتشار مضاعف — انتشار قسمتی از نتایج به جای انتشار تمام نتایج — عدم بیان روشن هرگونه تعارض در منافع — عدم انجام صحیح و دقیق مروری بر متون قبل از انجام هرگونه پژوهش جدید در شماره های پیشین، خوانندگان، نویسندگان و داوران فرهیخته مجله دانشگاه را با برخی از مهمترین این سوء رفتارها در قالب نگارش سرمقاله های گوناگون آشنا ساخته ایم ]۸-۳[. با این وجود، در این سخن سردبیری ذکر این نکته ضروری است که، دانشمندان انواع سوء رفتارهای پژوهشی را در دو طبقه تقلب های پژوهشی (Research Fraud) و رفتارهای پژوهشی ابهام برانگیز (Questionable Research Practice) جای می دهند. دسته اول یعنی تقلب های پژوهشی به خلافکاری های بسیار مخرب پژوهشی نظیر جعل داده ها، تحریف داده ها و دستبرد علمی اطلاق می گردد که آثار بسیار سوء و مخربی را از خود بر جای می گذارند. این در حالی است که رفتارهای پژوهشی ابهام برانگیز شامل رفتارهای کمتر مخرب نظیر مناقشه نویسندگی، و منتشر کردن نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های از پیش در نظر گرفته نشده، بدون اعلام این نکته و نکاتی از این دست می گردد ]۹[. پرهیز از سوء رفتارهای پژوهشی به ویژه برای محققین جوان بسیار ضروری است و انشاءا... در سخن سردبیری شماره بعدی مجله به این نکته خواهیم پرداخت.         References   [۱] Evans S. HOW common it is? Royal college of physicians of Edinburgh joint consensus conference on misconduct in biomedical research. Suppl.۷. ۲۰۰۰ (۳۰)۱. [۲] Rezaeian M. A review on the diverse types of research misconduct. Middle East J Family Med ۲۰۱۴ ۱۲(۷) : ۴۳-۴. [۳] Rezaeian M. Publication ethics. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۰۹ ۸ (۴) : ۲۵۱-۲. [۴] Rezaeian M. How to prevent authorship dispute. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۰۹ ۸ (۲) : ۷۵-۸. [۵] Rezaeian M. Conflicts of interest. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۰۹ ۸ (۳) : ۱۵۷-۸. [۶] Rezaeian M. Redundant publication. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۱۰ ۹ (۴) : ۲۴۷-۸. [۷] Rezaeian M. Fabrication and falsification of data. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۱۱ ۱۰ (۱) : ۱-۲. [۸] Rezaeian M. Salami publications and meat extenders articles. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۱۳ ۱۲ (۷) : ۵۰۳-۴. [۹] Farthing MJ. Research misconduct: a grand global challenge for the ۲۱st century. J Gastroenterol Hepatol ۲۰۱۴ ۲۹(۳): ۴۲۲-۷.     [۱]- استاد گروه آموزشی پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان  تلفن: ۳۴۲۶۴۰۰۳-۰۳۴، دورنگار: ۳۴۲۵۵۲۰۹-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk