آلودگی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین دست محل دفن زباله در سراب قنبر شهر کرمانشاه

در سال­های اخیر آلودگی آب­های زیرزمینی به دلیل تغییر الگوی استفاده از زمین به عنوان یک موضوع مهم زیست­محیطی در کشور­های توسعه یافته و در حال توسعه مطرح است. از میان آلاینده­های متعدد آب­های زیرزمینی، می­توان به شیرابه تولیدی از پسماندها یا محل دفن پسماند شهری که به دلیل سمیت و ماندگاری بالا در محیط خطرات زیست­محیطی زیادی ایجاد می­کنند، اشاره کرد. کرمانشاه پنجمین شهر پرجمعیت و یکی از کلان شهرهای ایران که مرکز آن کرمانشاه است و براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای جمعیتی بالغ بر ۶۵۱/۹۴۶ نفر می­باشد. با توجه به رشد جمعیت بالا و مهاجرپذیری آن منجر به افزایش جمعیت بی­سابقه­ای شده است که در توان زیرساخت­های این شهر نیست. در نتیجه در کنار مشکلات عدیده زیست­محیطی در این شهر، از نظر جمع­آوری و دفن زباله­ها با مشکلات جدی روبروست زیرا میزان تولید زباله هر شهروند کرمانشاهی به طور میانگین روزی ۷۵۰ تا  ۹۰۰ گرم است که این دو برابر میانگین جهانی است. این زباله­ها در بخش جنوبی شهر کرمانشاه و به فاصله حدود ۱۵ کیلومتری از آن روی دامنه شمالی کوه سفید انباشته می­شوند. در این پژوهش سعی شده است با توجه به ویژگی­های ژئومورفولوژی منطقه به بررسی آلودگی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین­دست محل دفن زباله در سراب قنبر کرمانشاه (شهر کرمانشاه) در محیط نرم­افزار GMS و کد تحلیلی MODFLOW پرداخته شده است. در این مطالعه، ابتدا نقشه ژئومورفولوژی محدوده شهرستان کرمانشاه در راستای شناسایی آب­های زیرزمینی، خاک، شیب و جنس زمین ترسیم شده است. این نقشه نشان می­دهد، دشت فرسایشی ناهموار نیمه­جنوبی شهر با توجه به محل دف­ن زباله­های شهر کرمانشاه، می­تواند منبع آلودگی چشمه­های سراب قنبر را فراهم سازد. نقشه تراز آب­های زیرزمینی، جهت جریان آب این منطقه را از جنوب و جنوب­شرق به مرکز دشت و سپس شمال و شمال­شرق نشان می­دهد. محل احداث لندفیل، و جهت جریان آب زیرزمینی از عوامل اصلی گسترش آلودگی می­باشد. مطالعات صورت گرفته نشان می­دهد که در مدت مطالعه تراز آب زیرزمینی در دوره­های خشکسالی همواره در حال افت بوده و میزان بالاآمدگی آن در دوره­های ترسالی همواره کمتر از میزان افت آن در دوره­های خشک است. نتایج اجرای مدل کیفی MT۳DMS نشان داد به منظور رفع مشکل نفوذ آلودگی لندفیل در شبکه آب زیرزمینی، از بین راهکارهای متعددی که می­توان به مدیران اجرایی منابع آب پیشنهاد داد یکی مسدودسازی منابع تغذیه مرزی دشت و دیگری کنترل و جلوگیری از افت بیش از حد تراز آب زیرزمینی است.